Arin qaraçay balkar -azərbaycan türkcəSİ SÖZLÜk bey hadi TƏBRİZ 2006 a 1

bərabərliq biriqməklik₁₁. birlik. dayanışma. tənqiş₁₁. bərabərə. əşit. yaşıt.

bərç₁₁ yara.

bərçlənmək₁₁ yaralanmaq.

bərdən əzbər.
-bərdən aytmaq: yaddan söyləmək.
-bərdən bilmək: yaddan bilmək.
-bərləmək: yadlamaq.
-suv bərləmək: iyicə yadlamaq.

bərə iz. ləkə. tab₁₁. zədə. – tablı yemiş: bərli yemiş. zədəli. -yara bərə: qasmıq. qurum. yanıq.

berəbər qatış₁₁. qarışıq.

bərəkə₁₁ baraqa. iqtirmə₁₁. külbə. tərəzi. ölçək.

bərəkləndirmək₁₁ heyvanların yəmin, suyunu vermək.

bəri bu tərəf. buraya.
-arı bəri: bir şey. hərhanki bir şey.
– arı bəri: oraya buraya.
– arıbilə bəri: oraya buraya.
-ötədən bəri: əsgidən bəri: ölətdən₁₁.
-bəri edmək: qapatmaq.
-bəri gəlmək: buraya gəl.
-bəridən arı yuvuq kişi: bir ayağı çuxurda kişi.
-tərəzəni bəri ed: pəncərəyi qapat.

berilağ₁₁ bu tərəf.

berimli₁₁ cörmət. açıqəl. əliaçıq.

bərk beq₁₁. bək. pek. sağlam. sıxı. bolmaqança₁₁. olmasınca. çox. qayət. sınırsız.

bərkimək bəkeymək₁₁. pekləşmək. sağlamlaşmaq. quvvətlənmək. günclənmək.

bərkitmək bəqlətmək₁₁. sağlamlaştırmaq. sıxılaştırmaq. qurçlandırmaq₁₁. gücləndirmək. sağlamlaştırmaq.

berləqtın₁₁ bu tərəfdən.

bərləymək yadlamaq..

beş₁₁
-beşəv: beş kişi.
-beşəvlən: beş kişi.
-beşişər: beşər.
-beşli: beş yaşında.

beşatar₁₁ beş qurşun atan tüfək.

beşbarmaq₁₁ ətlə yapılan xəmirsi bir yemək. yeyiləbilən bir bitgi kökü.

bəsənəy₁₁ üzərində şəkil, desənlər bulunan. yerə sərilən hasır.

bəsi -bəsin dəğəri olmayan: tatımsız₁₁. kalorisiz.

beşik böləgən₁₁ cocuğun beşiğə yatırılması sırasında düzənlənən şölən.

beşik yır₁₁ ninni.

beşik meşik. meşok. başoq. bağşıq. bağlı. çuval.

bəsili çapçaq₁₁. səmiz. yavçılıq₁₁. yağçılıq. səmiz. şişman.

bəsimli basımlı. bazımlı₁₁. bərəkətlı. bollu.

bəsisiz işlənməgən₁₁. ədəbsiz. qaba.

bəsləmək asıramaq₁₁. baxmaq₁₁.

besləndirmək₁₁ rəhtləmək. lütf edmək. əzdirmək. nazlandırmaq.

bəslənmək₁₁ keflənmək. ləzzətlənmək. aynımaq₁₁. dirilmək. quvvətlənmək.
-bəsləyib gücləndirmək: aynıtmaq₁₁. quvvətləndirmək.

bəsləyici tatımlı₁₁. dadımlı. qalorisi yüksək.

beştaş -beştaş oyunu: qonaşığ oyun.

beştav₁₁ doğu yeli.
-beştav qobqandı: doğu yeli əsir.

beştav₁₁ qaraçaybir qala, şəhər adı. bu şəhərin qırağında bulunan beş dağın adı.

bet₁₁ 1. boya. rəng. -uçqun bet:₁₁ soluq yüz.
-bal betli: bal rəngi. qəhvərəngi. kəstana rəngi.
-bet atmaq: solmaq.
-qıştı bet₁₁: şişman yüzlü.
-yer betli: boz rəngli.
-çayır betli: pambığ rəngli.
-qıqıt betli: mor rəngli.
-qoşun betli: kirəmit rəngi.
-mor betli: boz rəngli.
-təmir betli: çəlik rəngli.
2. su bəndi. çıqat₁₁. səd. bağaj. -çuqurbet₁₁: yüzündə bənəklər olan. -zuqul betli: uzun yüzlü.
3. namus. şərəf. həyasiyət.
-yaman betli bolmaq: alçalmaq. rəzil olmaq.
-yaman betli edmək: alçatmaq. rəzil etmək.
-bet edmək: utanmaq. çəkinmək.
-bet tabdırmaq: şərəfləndirmək. sıyını, e’tibarını yücəltmək.
-betinə uyalmaq: e’tina göstərmək. vicdan yiyəsi olmaq.
-betinə uyalqan: e’tinalı. e’tina göstərən. vicdan yiyəsi.
4. yamac.
-gün bet: dağın güney yamacı.
5. yüz. çehrə.
-bet qanı gedmək: qorxudan yada öfgədən yüzü ağlaşmaq.
-betdən betgə: yüz yüzə. təkə tək.
-beti gedmək: yüzü sararmaq. donub qalmaq.
-beti-qutu gedmək: yüzü sararmaq.
-betinə gün tiyməgən: ağ tənli. gözəl.
-aybet₁₁. ay üzlü, üzli. ayparçası. yuvarlaq yüzlü gözəl qız.
-tobarbet₁₁: dobarbet. yuvarlaq yüzlü.

betalmış₁₁ dalqavuq. yaltaq. ikiyüzlü.
-betalmış edmək: yılışmaq. dalqavuluq etmək.

betalmışçı₁₁ ikiyüzlü.

betav₁₁ qısır qadın.

betcan₁₁ istehkam. sipər. xədd. hudut.

bətçi baxıcı. gözdərçi₁₁. falcı.

bətəvlük₁₁ şişmanlıq. səmizlik. yağlılıq.

betləşdirmək₁₁ yüzləştirmək.

betləşmək₁₁ yüzləşmək. yüzyüzə gəlmək.

betliq₁₁ sayqı. hörmət. şərəf.

betsinivçü₁₁ dalqavuq. yaltaq. bədərbet₁₁. qüstax. betsiz. təmirbet₁₁. utanmaz. həyasız. uyatsız₁₁. sıxılmaz.

betsinivçü₁₁ dalqavuq. yaltaq. yüzsüz.

betsinmək₁₁ yaltaqlanmaq. üz vurmaq. dadlı dillə söyləmək.

betsiz utanmaz. həyasız. yüzsüz.

bətunə köynək.

betyuvmaz₁₁ üzü kirli. pasaqlı.

bəxşi baxşi. bətçi. baxıcı. gözdərçi₁₁. falcı.

bəxt şans. yora. qədər. -yaman yoralı: kötü qədərli.

bəy -bəy törə: biy törə:: ali törə: əsgi qaraçay-malqar΄da pirəns souyndan gələnlərin məhkəməsi.
-bəylər bəyi: bəylərin başçısı. bayraqtam₁₁. böyük pirəns.

bəydəm baydam₁₁. sevinc. mutluluq. neşə.

beyget₁₁ sağlamlaştırmaq. pekiştirmək.

bəyləmək biyləmək₁₁. bağlamaq. qaptamaq. ələ qeçirmək.

bəylik baylıq. kan. xəzinə. -söz baylıq: söz xəzinəsi.

beyliq biylik₁₁. bəylik. hakimiyət.

bəyqəmə bayqama₁₁. bağqama. güclü. quvvətli. qudrətli.

bez₁₁ busqul₁₁. quddə. kisəy₁₁.
-turqan bez: quddələrin şişməsi ilə oluşan xiyarcıq xəsdəliği.

bezdirən abçıtqan₁₁. şaşırtan. sərsəmlətən. ürkütən.

bezdirgic₁₁ cansıxıcı. usandırıcı.

bezdirmək abçıtmaq₁₁. şaşırtmaq. səndələtmək. ürkütmək. sıxmaq. çalqıtmaq₁₁. yalqıtmaq. yanqıtmaq. yormaq. usandırmaq. bıqtırmaq.

bəzəklik yaraqat₁₁. süslük. zinət eşyası. cehiz.

bəzəmək casamaq₁₁. süsləmək. yapmaq. düzənlənmək. omaqlamaq₁₁. umaqlamaq. süsləmək. sımarlamaq₁₁. sığqarlamaq. süsləmək.

bezərmək bezmək₁₁. bezgərmək. sıxılmaq.

bəzəyən soslan. -soslan daş: qıranit.

bezgək ot₁₁ pişik otu.

bezgək sıtma. ısıtma.
-bezgək tutmaq: sıtma nobəti tutmaq.

bezgərmək bezmək₁₁. bezərmək. sıxılmaq.

bezgiç₁₁ cansıxıcı. usandırıcı.

bezgin abçıqan₁₁. şaşırmış. sərsəmləşmiş. ürkmüş. cəsarətsiz.

bəzimək₁₁ keflənmək. əğlənmək. könül əğləndirmək.

bezirətmək₁₁ alay etmək. əğlənmək.

bezirəv yaramazlıq. oyun. alay.

bezmək yalqımaq₁₁. yorulmaq. sıxılmaq. usanmaq.

bezmək₁₁ acaymaq₁₁. içi sıxılmaq. cəsarəti qırılmaq. bezərmək. bezgərmək. sıxılmaq.

bıçaq
-bıçaqlıq tüşürmək: əməğinin qarşılığını alamamaq.
-ullu bıçaq: qılıc.

bıçıl₁₁ biçil. iğnənin dəliğində qalan iplik parçası.

bıçman başman. biçman. pışman. kədərli. hüzünlü.

bıdaqlanmaq₁₁ pıtaqlanmaq. bıqıtlanmaq. bıqtalanmaq. kədərlənmək. üzünlənmək. hüzünlənmək.

bıdır₁₁ bıktır. büktür. göbək. qarın.
-bıdır salmaq: şişmanlamaq. səmirmək.
-çiybıdırmaq: şişman. şişqo.

bıdırqay bıktırqay. büktütqay. 1. şişman. göbəkli. 2. geniş görünümlü şey.

bıdırqı geyim, nərsə taxmaya yarayan duvar asqısı.

bıjıldamaq₁₁ köpürmək. suyun köpürərək axması.

bıjıldavuq₁₁ köpüklü.

bılar₁₁ bunlar.

bılay böylə. -bılay arı: bu tərəfə. -bılayda: burada. -bılaydan: buradan. -bılaytın: bu tərəfə doğru. buradan.

bıldırcın bildirçin

bılturma₁₁ heyvanların sevərək yediği sarı başlı dadlı bir bitgi.

bıqəli taxıl qoymaq üçün yapılmiş taxdadan böyük sandıq.

bıqıldamaq₁₁ çalqalanmaq.

bıqın qarın. böğür.

bıqıtlanmaq bıdaqlanmaq₁₁. pıtaqlanmaq. bıqtalanmaq. kədərlənmək. üzünlənmək. hüzünlənmək.

bıqmadan börü cortuv₁₁: börü yortuv: yorulmadan. durmadan. mütəmadiyən. dəvamlı.

bıqmaq əriqmək₁₁. sıxılmaq. usanmaq.: qacığmaq₁₁. usanmaq. yılmaq. qamamaq₁₁. qapamaq. istəksizləşmək. istəyini itirmək. soğumaq.

bıqsınmaq tıqsımaq₁₁. qarşı qoymaq. sızlanmaq. halından şikayət etmək.

bıqtalanmaq bıdaqlanmaq₁₁. pıtaqlanmaq. bıqıtlanmaq. kədərlənmək. üzünlənmək. hüzünlənmək.

bıqtalaşmaq uyunmaq₁₁.

bıqtır bıktır. büktür. bıdır₁₁. göbək. qarın.

bıqtırmaq çalqıtmaq₁₁. yalqıtmaq. yanqıtmaq. yormaq. usandırmaq. bezdirmək.

bıqtırmaq : əriqdirmək₁₁. usandırmaq. səriltmək₁₁. usandırmaq.

bıraqmaq -geriyə bıraqmaq: qaldırmaq₁₁.

bıraqmaq qoymaq₁₁. tərk etmək. taşlamaq₁₁. tərk etmək.

bırnaq₁₁ qıraq. uzaq.
-bırnaq bolmaq: uzaqlaşmaq.
-bırnaq edmək: uzaqlaştıramq.

bırqı₁₁ boru.
-bırqı buvun: boru dirsəği.
-bırqı tamaq: yayqaracı. şamatacı.
-suv bırqı: su borusu.

bısdır₁₁ basdır. çapıt. paltar.

bısdırmaq₁₁ basdırmaq. sıxıştırmaq. tıqıştırmaq.

bısdırqıç çimri. pinti.

bışlaq₁₁ peynir. -bışlaq bişirgən: peynir, patetes, unla yapılan bir yemək. -bışlaq tapqa: peynirin suyunun süzüldüğü masa.

bıtdır₁₁ kötü. fəna.

bıtıq qapalı. -bıtıq oram: çıxmaz sokak.

bıtır₁₁ bitir. bildir. bitən il. geçən yıl. -bıtır köp aqça qapdım: keçəq senə çox para qazandım.

bıttım etmək sıcaq havalarda qoyun, sığırların başlarını birbirlərinin qarnının altında soxmaları.

bıyıqlı mıyıqlı₁₁. buğlı.

bızıldamaq₁₁ vızıldamaq.

bızırıq₁₁ vızırıq. isal.

bibər -qara bibər: purç₁₁. -qırmızı bibər: çibici₁₁.

biblo casavucq₁₁. yasavucq.

bic başta₁₁. arada doğan cocuq.

bici₁₁ biçiq. dəğərsiz. qiymətsiz. netəsiz.

bicilənmək₁₁ kötülənmək. dəğərsizləmək.

biçəl saqat. beçəl₁₁. götürüm.

biçən -biçənçi qoş: yazın ot biçmək üzərə dağlara çıxan tırpancıların qurduğu barınaq.

biçən₁₁ biçin. edilən quru ot. -biçənçi qoş: yazın dağlarda ot biçmək üzərə çıxılan yayla evi.

biçənçlik₁₁: çayır. çimən

biçik edmək biçtəmək. buşto edmək₁₁. buçuq edmək. buştamaq. doğramaq.

biçik qımsa₁₁. hərf.

biçikləmək buşduqlamaq₁₁. biçtikləmək. çıtıqləmək. parça qoparmaq.

biçil bıçıl. iğnənin dəliğində qalan iplik parçası.

biçilmək tartılmaq₁₁. dartılmaq.

biçim çapı₁₁. yapı. şəkil. türs₁₁. şəkil.

biçimləşək₁₁ qarşılıqlı qonuşup qararlaşmaq. kəsişmək. -biçimli onov: qarşılıqlı tartışıb verilən qarar.

biçimsiz capısız₁₁. yapısız. çirkin. qaramsız₁₁. əndamsız. quvatsız₁₁. göstərişsiz. silik. alımsız. örə-qıla. qırav₁₁. çəlimsi. aybatsız₁₁. çirkin. yaxışıqsız. alımı olmayan.

biçin 1. taşıvul₁₁. ürün qaldırma zamanı. 2. biçin, xərmən yerində çalışmaqta olanların yoldan geçən yolcuların yollarını kəsərək onlardan ərməğan almaları gələnəği: qırmıq salmaq₁₁. -biçin çağı: oraq₁₁. oraqla₁₁.

biçin biçən₁₁. edilən quru ot. -biçənçi qoş: yazın dağlarda ot biçmək üzərə çıxılan yayla evi.

biçiq bici₁₁. dəğərsiz. qiymətsiz. netəsiz.

biçman başman. bıçman. pışman. kədərli. hüzünlü.

biçman bişman. boşman. peşman.bükül₁₁.

biçmanlamaq bükülləmək₁₁. bişmanlamaq. boşmanlamaq.

biçmanlanmaq büküllənmək₁₁. bişmanlanmaq. peşmanlanmaq.peşman olmaq.

biçmək çalmaq. ormaq₁₁. tartmaq₁₁. dartmaq.iğdiş etmək. qısratmaq.
-biçilgən at: iğdiş at. qısraq.

biçqi qıram. satur.

biçqiqışqır₁₁ talaş. çalış. çalqaş.

biçtəmək buşto edmək₁₁. buçuq edmək. biçik edmək. buştamaq. doğramaq.

biçtikləmək buşduqlamaq₁₁. çıtıqləmək. parçalamaq

bidan -bidan toxlu: zayıflıqtan yazı geçirəməyəcək qədər gücsüz quzu.

bidav₁₁ şişman. tombul. yağlı.
-bidav bolmaq: tağ bağlanmaq. şişmanlanmaq.

bidəkli₁₁ yamalı.

bidiş üstün netəli bir buğday türü. çavdar.

bidiyan₁₁ bitiyan. düşgün.zayıf. cılız.

bilamuq₁₁ qaraçay-malqar yeməklərindən bir tür un çorbası.

bildir bıtır₁₁. -bıtır köp aqça qapdım: keçəq senə çox para qazandım.

bildir bıtır₁₁. bitir. bitən il. geçən yıl.

bildirçin bitbiltik₁₁. tartar₁₁. dödənə₁₁.

bildirmək aytdırmaq. enəmək₁₁. anlatmaq.

bilə₁₁ ilə.
-alay bilə₁₁: öyləcə. bu suratla.
-allı bilə₁₁: önündən.
-anı bilə₁₁: onunla. öyləcə.
-arası bilə₁₁: arasından.
-artı bilə₁₁: ardından. arxasından.
-qıyırı bilə₁₁: qırağından.

biləği bilöv. -biləği daşı: qırpin₁₁. qırşı₁₁. qumtaşı.

bilək ağac₁₁ ocağın iki tərəfində yan duvarlara qoyulan taxda.

bilək qoş₁₁ omuz boğumu, əkləmi, məfsəli.

bilək -ayaq biləği: inciq.

bilək buvun₁₁.

biləmə canavm₁₁.

biləmək hırşılamaq₁₁. ititmək.

biləmək sivriləşmək. sivriləmək. tişəmək₁₁. şırqılamaq₁₁. sırıqlamaq. yanımaq₁₁.

bilən cırtlan. yırtlan. iti.

biləq bilək. 1. boğum. əkləm. məfsəl. 1.₁₁. qol. -bilək olmaq: yardım etmək.

biləqləmək biləkləmək₁₁. yuvarlamaq.

bilərəq öcqəqə₁₁. qəsdən. məxsus. -öcqəqəliq etmək: bilərək yapmaq. qəsdən yapmaq.

biləv₁₁ 1. biləği daşı. -biləvçü çərx: biləği daşı. 1. bilöv. şəkər.
-biləv yılan₁₁: qara yılan.

biləzik buvunluq₁₁.

biləzlik toqqa. tuqqa. toqay₁₁. dolan. dolağ. halqa. yün yapağı.

bilgiləndirmək ulqarlamaq₁₁. xəbər vermək. anlatmaq. buyurmaq

bilim₁₁ bilgi.

bilimli₁₁ bilgili.

bilimsiz bolumsuz₁₁. ulumsuz. bəcəriksiz.

bilinc anq₁₁. şuur.

bilinc şuur. anqı₁₁.

bilincli anqılavlu₁₁. anlayan. anqılı₁₁. anlayışlı. uslu. şuurlu. çabuq qavrayan. ağıllı. uslu. şuurlu.

bilincsiz anqılavsuz₁₁. anlamaz. anqısız₁₁. anğısız. anlamaz. huşlu olmayan. şuursuz. ağılsız. huşsuz. qavramayan. yetənəksiz.

bilindik ayqaq. tanıdıq.

bilməcə elber₁₁. qıyın çomaq₁₁:

bilmədən adarqıdan₁₁.

bilmək anlamaq₁₁. tanımaq₁₁. tanımaq₁₁. anlamaq. -bilmək istəmək: osmaqlamaq₁₁. maraq etmək. ağız aramaq.

bilmək tanımaq₁₁. anlamaq.

bilməm qaydam₁₁. sanmam. əcəba.

bilöv -biləği daşı: sırqı₁₁.

bilöv biləği. -biləği daşı: qırpin₁₁. qırşı₁₁. qumtaşı.

bilqi bilgi. ulqar₁₁. xəbər. mə’lumat.

bilqic₁₁ büyücü. caduçu. baxııcı.

bilqim₁₁ qılıq. xuy. karakter.

bilqimsiz₁₁ ədəbsiz. sayqısız. tərbiyəsiz. yaxışıqsız. adi. çirkin. bayağı. görgüsüz. əxlaqsız.

bilqimsizlik₁₁ tərbiyəsizlik. görgüsüzlük. əxlaqsızlığ.

bir₁₁
-bir atlı: adaş.
-bir-bir: bə'zi.
-bir alada: bə’zən. zaman zaman.
-bir varmış bir yoxmuş: ertdə-ertdə.
-bir-birdə: bə’zən.
-bir ilki: yaşıt.
-birdən iki bolma: qararını dəğiştirməmək. yalnızca kəndi fikrini savunmaq.
-bir kibik: aynı. bənzər.
-bir gözüvdə: bə’zən.
-birəm-birəm: birər-birər.
-ol biri: öbürü. digəri.

biraz adarqıdan₁₁. azıcıq

birazdan uzaymay₁₁. çox geçmədən. nərədəysə.

birbiri -birbiri üstünə: tüzüvünləy₁₁. aralıqsız. arasız. arasız. teyxa. lap. həp.

birbirinə çarpmaq qaqışdırmaq₁₁. vuruşturmaq. dövüştürmək.

birçə₁₁ aynı.

birçəyləy₁₁ eynən. eynı.

birdənbirə₁₁ alayına₁₁. alaylay₁₁. anidən.

birə₁₁ bürçə₁₁

birəmləmək₁₁ almaq. qaptamaq.

birər -birər birər: gözüvləş₁₁. sırayla.

birəv₁₁ biri. birisi.

birəvlən₁₁ bir kişi. birisi.

birgələy₁₁ bərabərcə.

birinci aldası₁₁. öndiki. ilk.

birinci tüngüc₁₁. ilk.

biriqmə₁₁ qurub. dayanışma.

biriqmək₁₁ dayanışmaq. birliqtə hərəkət etmək.

biriqməklik₁₁ bərabərliq. birlik. dayanışma.
-biriqməklilk tavnu qaltıratır: birlik dağı titrətir.

birkəsinə₁₁ birliktə. -birkəsinə aylanmaq. birliktə dolaşmaq.

birləşik yığımtıq₁₁. toplu.

birləşmək isəvləşmək. izəvləşmək. toplanmaq. bir araya gəlmək.

birləşmək tapışmaq. buluşmaq.

birlik biriqməklik₁₁. bərabərliq. dayanışma.
-bununla birliktə: aynı zamanda: aytırqa.
-birliktə götürmək: ala barmaq₁₁.

birliktə birkəsinə₁₁.
-birkəsinə aylanmaq. birliktə dolaşmaq.
-birliktə götürmək: ala barmaq₁₁.
-birliqtə hərəkət etmək: biriqmək₁₁ dayanışmaq.

birqə₁₁ bərabər.

birsi öbür. dahası. -birsi gün: öbür gün. -ol birsi: öbür qi.

bişəklənmək₁₁ yarım pişmək.

bişgən₁₁ pişmiş.

bişim₁₁ özənli. diqqətli. e’tinalı.

bişirmək₁₁ pişirmək.