Arin qaraçay balkar -azərbaycan türkcəSİ SÖZLÜk bey hadi TƏBRİZ 2006 a 1

-anzor qadalıb işləydi: anzor didinib çalışır.
-çibinlə qadalıb qaldıla: sinəklər müsəllət oldular.

qadalmaş₁₁ paltarda bulunan çəngəl. qopça.

qadalmış₁₁ qeyrətli. çalışqan. özənli. sübatlı. əzimli.

qadama₁₁ 1. ara dirəği. 2. əngəl. qadağ. 3. sarp. ulaşılması zor. uçurum.

qadamaq₁₁ 1. sıxmaq. sıxıştırmaq. 2. iğnələmək. iğnəylə tutturmaq.
-diş qadamaq: dişlərini sıxmaq.

qadamat₁₁ qıyamət.

qadamaz₁₁ 1. qaptanmaz. fəth olunmaz. 2. sarsılmaz. mətin.

qadaq gəlinin gətirdiği cehiz.

qadaqa çığırtı. bağırışma.

qadaqalıq₁₁ fəlakət. bəla.

qadaqamaq çığırtı etmək. bağırışmaq.

qadaşmaq₁₁ sıxılmaq. sıxışmaq.

qadaus₁₁ arsız. namussuz. -bu qadaus qaçanda işdən sılcırar qayqılıdı: bu namussuz hər zaman iştən qaçma dərdindədir.

qadav noxda₁₁ çənədə sıxıştırılan cilov, yular.

qadav₁₁ 1. böyük çivi. dəmir qapı qolu. həlqərəcə. sürgü. kilit. 2. dərd. bəla. qəza. 3. sağlam. dayanıqlı. sərt.

qadavlamaq₁₁ kitləmək. sıxıca qapatmaq.
-eşik qadavlanıbdı: qapı kilitlənmiş.

qadavus₁₁ 1. kötü. bərbat. iğrənc. 2. lə’nət-li. mel’un.
-qadavus gün: pis gün.

qaddar qamçi. mərhəmətsiz. qatı ürəkli.

qaddarlıq qamçılıq. acımasızlığ.

qadəy₁₁ qırıq tökükük xəmirdən pişirilən kiçik çörəklər.

qadın tişiruv₁₁. yağluqbaş. yavluqbaş₁₁. busqulbaş₁₁.
-qadın şaman: qamma-qırsa₁₁. büyücü.
-yaşlı qadın: əmmə. amma₁₁. nənə. böyük nənə.
-qadın ərin çağırmağa bir sevgi sözü: aquş. ağuş.
-atavul əkəç: eyni soya bağlı qadınlar.
-alçaq qadın: qaymasoq₁₁. alaşa.
-aycam-qadın₁₁: qaraçay mitilojisinə görə yeryüzündə yaratılan ilk qadın.
-cazibəli qadın: aybat tişiruv.
-ərkəklərə düşgün qadın: dayaman₁₁.
-qısa, şişman qadın: dorduq₁₁.
-qısır qadın: betav₁₁. -yaşlı qadın: qurtqa₁₁. cadı.
-qadın cinsəl orqanı: qotta₁₁.
-qadınsı ərkək: qadın qılıqlı. qıstəkə₁₁.

qadınsı -qadınsı ərkək: qanav₁₁.

qadır₁₁ 1. zayıf bayqır. 2. qatır.
-qadır qılıq: inadçılıq.
-qadır qılıqlı: əksi. tərs. kaprisli. xuysuz.
-qadırına minmək: kapris yapmaq. xuysuzluq etmək.

qadıran₁₁ qatran. inad. dirənən.

qadırlanmaq₁₁ qatranmaq. inad etmək. dirənmək.

qadıy₁₁ yalançı. qandırıcı.

qadur₁₁ iğrənc. diksindirici. mənfur. fəna.

qadura₁₁ 1. müşqülpəsənt. bahanaci. 2. sivrik. uyanıq. 3. süt süzmək üçün süzgəç. ağ kimi örgülü böyük kəpçə.

qaduraçı₁₁ yaramazlıq yapan. hırsızlıq yapan it.
-qaduraçı itqə yetməy baqası: hırsız it qədər qiymətli yoq.

qaduv₁₁ kəndinə güvənən.

qafa -dar qafalı: toqal₁₁. -tik qafalı: kirəş₁₁. -qalın qafalı: qayırmıq₁₁. qatqımıq. qatqıq. beyinsiz. -qafa tumaq: qayırılmaq₁₁. difiya keçmək. dirənmək. -ət qafalı: sılqırbaş₁₁. beyinsiz. manqafa.

qafasız suvbaş₁₁. ağılsız. yekəbaş₁₁. axmaq. alıq. budala.

qafsar₁₁ azqın it.

qafu₁₁ qapu. hapisqana. zindan.

qağız₁₁ kağız.
-yoxa qağız: incə qağız.
-qağız yürütmək: məktuplaşmaq.
-qağız tükrəvüç: bağlaç.
-qatı qağız: qarton.
-qöçürçü qağız: qarbon qağızı.
-qum qağız: zubbata.

qağızçı₁₁ kağızçı. katip. sekretər.

qahdan gahdan. hərdən. qayda₁₁. bə’zən

qakil kakil. kəkəl₁₁. çuvqal₁₁. saç pərçəmi.

qala₁₁ qurqaç. istehkam.
-qala pozub gəlgəncə: qala pozmuş kimi. böyük bir işi açmış, həll edmiş kimi havalara girmək.
-qalası oyulmaq: 1. işi axsamaq. işi pozulmaq. 2. güvəndiği kişiın ölməsi.

qalabalıq₁₁ təlaş. vəlvələ. qılan₁₁. gürültü. patırtı.

qalaç₁₁ çörək.

qalacüq₁₁ qarasaban. pulluq.

qalamaq₁₁ üst üstə yığmaq.

qalan başqa. qalqan₁₁. digər.

qalandırmaq₁₁ yığmaq.

qalanqa₁₁ pərdə.

qalap dizdən aşağısı dar, üst tərəfi çox geniş, çizməylə giyilən şalvar. -qalpa qönçək₁₁: külot şalvar.

qalapıs₁₁ sünəpə. uyuşuq. şapşal. pasaqlı. pasaqıl.

qalaq₁₁ 1. havayi. boşun. sərsəri. başı boş.
avara. 2. qanat. pervana qanadı.
-tirmən çarxnı qalaqları: dəğirmənin qanatları. 3. qayıq kürəği. -qalaq tartmaq: kürək çəkmək.
-qalaq aylanmaq: avara dolaşmaq.
-qalaq it: qalaq itləy: başı boş it.
4. yontulmuş parça. qaşığ.
-basta qalaq: taxda qaşığ.
-qars qalaq: qafqas müziğinə tempo tutmaq üçün yapılmış taxda parçası.
-qalaq börk: astraqan qalpaq.
-qalaq tiş: böyük, geniş diş.
-taban qalaqçıq: qaşığ.
-işqoq qalaq: dibçiq.
5. kötü. işə yaramaz. pozuk. 6. pis. kir.
-qalaq bolmaq: işə yaramaz olmaq. ziyan olmaq.
-qalaqlıq salmaq: kötülük etmək.

qalaqlığ zərər. ziyan.
-qalaqlıq salmaq: zərər vermək. yoxedmək.
-qalaqlıq salqan: məhvedici. təhlikəli. zərərlı.
-sabanlaqa qalaqlıq yetdirmək: tarlaların heyvanlar tərəfindən çiğnənməsi.

qalaqur₁₁ sır.
-qalaqur içirmək: sır qaplamaq.

qalaşlı qans₁₁ əbəköməçi.

qalav dışqal. daşqal. aşqal.

qalav₁₁ bir tür çörək. küllük. çaylarin yığdığı topraqlar. yığılı. yığıntı.

qalavur₁₁ gözçü. gözətləyici. qaraqol.

qalay₁₁ tuturuq₁₁. löhüm. bidon. küp. boşqa. nasıl. nəcür. -qalay arı: nə tərəfə.

qalayda₁₁ nərədə. harada.

qalayı₁₁ nərəsi. harası.
-sən görgüzqən yer qalayıdı?: sənin göstərdiğin yer nərəsidir?.

qalayqa₁₁ nərəyə.

qalaytın₁₁ 1. nasıl. nəcür. nə şəkildə. 2. nə yönə.

qalbara₁₁ 1. ağılsız. budala. aylaq. 2. pasaqlı. pasaqıl. qılıqsız. bədəxlaq.

qalça tuppuş. duppuş. qaba ətlər. yansüyək₁₁.
-kalça gəmiği: urçuq₁₁.
-iri qalçalı: səmizquyruq₁₁.

qalca₁₁ yayqara. gürültü patırtı. yığın. kümə.
-qalca edmək: yığmaq. kümələmək.

qalcalamaq₁₁ yığmaq. kümələmək.

qalcar₁₁ heyvan ağılı. geçici olaraq yapılmış sundurma.

qaldı₁₁ çizmə.

qaldırmaq qöltürmək₁₁. qoparmaq₁₁. daşımaq. qötürmək₁₁. turquzmaq₁₁. bıraqmaq. geriyə bıraqmaq. -ortadan qaldırmaq: çıxarmaq. taydırmaq₁₁.gidərmək.

qaldırmay₁₁ qoymadan. hamsını. götürməy. birini belə bıraqmadan. dibdən.

qaldırtmaq göltürtmək₁₁. götürtmək.

qalgər 1. əsgi. 2. paslı bıçaq.

qalı₁₁ 1. məzac. xuy. karakter. 2. eğitim. tərbiyə. 3. hərəkət yolı. görgü. alışqanlıq.

qalıb kəb₁₁.

qalım₁₁ başlıq parası.

qalın₁₁ 1. şişman. səmiz. 2. qoyu. 3. buruq. əkşi. kəkrəmsi. 4. başlıq parası. 5. qalabalıq. sıx.
-qalın kişi: şişman kişi.
-qalın qafalı: qayırmıq₁₁. qatqımıq. qatqıq. beyinsiz.
-qalın bulmaq: bazıqsınmaq₁₁.
-qalın bağırsaq: yavlu içəqi₁₁.
-qalın şay: qoyu çay.
-çiy alma avuznu qalın etədi: çiğ alma ağızı əkşitir.
-qalın bolmaq: çoğalmaq. artıqlaşmaq. artmaq.
-qalın köken: sıx çalılıq.
-çeqetni qalınına girib qözdən daşaydı: ormanın sıx yerinə girib gözdən qayboldu.

qalınlanmaq₁₁ kəsifləşmək. yoğunlaşmaq.

qalınqafa buruş baş. burşaq. tikbaşlı. tərs.

qalıq qalqa₁₁. hava.

qalıt₁₁ qavrulmuş undan yapılan bir yiyəcək.

qalivan₁₁ saçaq. çatının çıxıntısı. sundurma.
-üy qalivan: saçaq.

qalkeçit kalkeçit. qopca.

qallas₁₁ ot yığını.

qallay₁₁ nə. nasıl.
-qallay bir: nə qədər.

qalmaq -gücsüz qalmaq: alqasınmaq₁₁. zayıf düşmək. quvvəttən düşmək.
-quru yurtqa qalmaq: evsiz barqsız ortada qalmaq.
-sürücəmdə qalmaq. gec qalmaq. uzaymaq₁₁. gecikmək. geçmiştə qalmaq. uzaqlaşmaq.

qalmay -köp qalmay: çox geçmədən.

qalmaz elgənməz₁₁. yelgənməz. yılgənməz. cəsur. qorxmaz.

qalməş₁₁ büyü.

qalməşçi₁₁ büyücü.

qalmışdı qalsın. azdan₁₁. az daxi. -yıqılırqa azdan qaldım₁₁: az qalmışdı qalsın düşüyordum.

qalmuq₁₁ -kalmuq şay₁₁: süt, duz, tərəyağı, qarabibər qatılaraq içinlən bir tür çay. -kalmuqlu₁₁: hazar dənizi quzeyində yaşayan bir moğol qəbiləsi.
-qara qalmuqlu: qalmuq moğolları.

qaloş₁₁ çizmənin üzərinə giyilən bir tür ayaqqabı.
-qaloşqa olturmaq: yarışta yenilmək.

qalpaq₁₁ şapqa.

qalqa₁₁ qalıq. hava.

qalqamaq₁₁ havalanmaq.

qalqan₁₁ qalan. digər. başqa.
-qalqan günlərdəcə bolmay bügün gün yuvaqdı: digər günlərin tərsinə bugün hava parraq.
-qalqan-bulqan: töküntü. artıq.

qalqay₁₁ 1. havalı. havlayan it. 2. boşboğaz. gəvəzə.
-qalqayınqı tıy: çənəni qapat.

qalqımaq₁₁ uyuqlamaq.

qalqınmaq₁₁ qalıb gedmək. süzülmək.
-quş kəsin göydə qalqınıb turadı: quş göydə süzür.

qalqmaq durmaq.

qalquraq₁₁ bax > qanquraq.

qalquv₁₁ uyuqlama.
-qalquvqa barmaq: şəkərləmə yapmaq.
-tekə qalquv edmək: uyuqlamaq. şəkərləmə yapmaq.

qalquvsuz₁₁ uyqusuz.

qalsın azdan₁₁. az daxi. -yıqılırqa azdan qaldım₁₁: az qalmışdı qalsın düşüyordum.

qalsız₁₁ 1 dağınıq. düzənsiz. alt üst olmuş. 2. cılız. zayıf. çəlimsiz. 3. halsız. cansız. sal₁₁. uyuşuq.

qalta₁₁ xalta. baltanın tərs qısımı. para kəsəsi. cib.

qaltaq satü₁₁. özün satan. sürtük qadın. fahişə. bayraqta₁₁. əğləncə düşgünü qadın. şıllıq. fahişə. qəhbə. qaltaqbaş₁₁. kibirli. qurumlu. qasıntı. gödü₁₁. fahişə. qəhbə. əxlaqsız.
-kəsin qaltaq edmək: özün tutmaq. burnu qaf dağında olmaq. burnu böyümək.

qaltaqbaş₁₁ kibirli. qasıntı.

qaltas₁₁ balyoz. böyük çəkic.

qaltır₁₁ çöp. süprüntü. aşqal.

qaltıramaq₁₁ titrəmək.

qaltıraşmaq₁₁ titrəşmək.

qaltıratmaq₁₁ titrətmək.

qaltıravuq dəvamlı titrəyən. titrək.
-qaltıravuq almaq: titrəmə tutmaq.

qalüvpela₁₁ çox əsgi devirlər.
-qalüvpeladan qalan: çox əsgi. tarix öncəsi.

qam₁₁ kam₁₁. kip. sıxı sıxıya.
-çəpqən yaşqa qam boldu: paltar gencin üzərinə oturdu.
-eşikni qam etgəndiləmək: qapıyı sıxı sıxıya qapatmaq.
-qunaqa qam qısılıb, yaşırtın üynü maraydı₁₁: duvara sıxı sıxıya yapışıp, gizlicə evi gözlür.
-qam yabılqan tərəzə: sıxı örtülmüş pəncərə.
-qam bolmaq: üzərinə tam oturmaq.

qama qəmə.
-iki yanına kəsgən qəmə: güvənilməz. ikiyüzlü.

qamadav törə₁₁ şamanların hükm verdiği məhkəmə.

qamamaq qamaşmaq.
-yarıq güngə qarab gözləri qamadı: parlaq günəşə baxıb gözləri qamaştı.

qamamaq₁₁ qapamaq. bıqmaq. istəksizləşmək. istəyini itirmək. soğumaq.
-ol işdən qamadım: o iştən soğudum.

qamamaqan₁₁ 1. daynaqlı. iradəli. istəkli. israrlı. 2. utanmaz. həyasız. arsız.

qaman₁₁ kaman. qaytı₁₁. qovuslu. həp. dayima. hər zaman.

qamança kamança -kamança yayı: qıl yaya.

qamanmaq₁₁ korlanmaq. korlaşmaq.
-bıçaqnı avuzu qamaqandı: bıçağın ağızı korlaşmiş.

qamatmaq₁₁ korlaşdırmaq. qamaştırmaq.
-yıltıraqan çıran, gözləri qamatadı: parlayan buzul gözləri qamaştıır.

qamaymaq₁₁ tıqa basa doymaq.

qamaytmaq tıqa basa doyurmaq.

qambur kambur. belqavsırt₁₁. sırtı əğri. tuqur. duqur₁₁. çıxıntılı. qabarıq. şiş. ur. tuquş₁₁. tümsək. hörgüc. çıxıntı. qabartı.

qambur quppur₁₁.

qamcav şaman. büyücü. -qamcav-törə şamanların qarar verdiği məhkəmə.

qamçı çaqı₁₁. yaxı.
-qamçı burnu bilə saylamaq: ən iyilərini seçmək.
-qamçı oynatmaq: dövüşmək. vurmaq. dövmək. savaşmaq.
-qamçı vurmaq: çaqımaq₁₁. çağılamaq. yaxımaq. yaxılamaq.

qamçi qaddar. mərhəmətsiz. qatı ürəkli.

qamçılıq qaddarliq. acımasızlığ.

qamij₁₁ önəmsiz. heç anlamında bir söz.

qamijaq₁₁ böcək.
-ambar qamjaq: buğday biti.
-yıltıravuq qamjaq: od böcəği.
-qacı qamjaq: yer taxdaqurusu.
-qara qamjaq: boq böcəği.
-sarı qamjaq: mayıs böcəği.
-süyümçü qamjaq: uğur böcəği.

qamijlanmaq ortaya çıxmaq. kəndini göstərmək.

qamil₁₁ qapıl. ağactan yapılma fincan. kasa.

qamiş ayaq ağactan yapılma kasa.

qamıt at qoşumunun boyun halqası.
-qamıt salmaq: atın boyun xalqasını taxmaq.

qamma-qırsa₁₁ qadın şaman. büyücü.

qammırsamaq₁₁ dişi heyvanların qızması, əşlənməsi. şəhvət duymaq.

qammırsav₁₁ şəhvət.

qammos₁₁ gəm. heyvanın ağzına geçirilən iptən yapılma gəm. dişindiriq. burunsalıq.

qammoy₁₁ qorvoy. mühafiz.

qammoylanmaq 1. yoldaşlıq etmək. 2. mühafizlik etmək.

qamoj₁₁ bir tür çarıq. keçədən yapılan ayaqqabı.

qampalmaq₁₁ zor duruma düşmək. kötü bir durumda qalmaq.

qampaymaq₁₁ 1. devrilmək. yuvarlanmaq. düşmək. -ayaqım tayıb qampaydım: ayağım qayıb yuvarlandım. -çuyun qampayıb turadı: qazan devrilmiş durur. 2. kötü bir duruma düşmək. zor durumda qalmal. 3. ölmək.

qampaytmaq₁₁ 1. devirmək. yıxmaq. 2. zor durumda bıraqmaq. kötü bir duruma düşürmək. 3. öldürmək.

qampıl₁₁ kəmpil. əğiq. əğilmiş.
-qampıl bolmaq: əğilmək. bükülmək.
-qampirləri tüşmək: morali pozulmaq.
-qampirlərin tüşürmək: moralini pozmaq.

qampıq əğri. bir yana əğrilmiş.

qamqot₁₁ 1. çənə. ağız çevrəsi. üz. 2. çıxıntılı sarp qaya.

qamsıx₁₁ yaramaz. afacan. haylaz.
-qamsıx bolmaq: haylazlıq yapmaq.
-qamsıx ösgən: şırmaq. sırmaşıq.

qamsıxlanmaq₁₁ yaramazlıq yapmaq.

qamu₁₁ çarıq. ayaqqabı.

qan₁₁ kan. baylıq. bəylik. xəzinə.
-söz baylıq: söz xəzinəsi.
-qan uyuqan: bərə. morluq.
-qanı qartıqa sıyınma: çox qızmaq. müthiş öfgələnmək. -qan saban: qan parası qarşılığı verilən tarla.
-qan almaq₁₁: intiqam almaq.
-qan bahası bermək₁₁: çox para ödəmək.
-qan baqası₁₁: diyə. öldürülən üçün ödənən qan parası. qan aqçası.
-qan bilə irinni qatışdırmaq₁₁: insanları birbirinə qışqırtmaq.
-qan-can salmaq₁₁: çabalamaq. qeyrət etmək.
-qan yavmaq₁₁: böyük bir fəlakətə uğramaq.
-qan çəriv: əsgidən xan yada pirənsin eldən vergi toplayan əsgəri.
-qan əmcək₁₁: əsgi qaraçay’da barışma amacıyla. öldürülənin evindən qaçırılıb öldürülənin ailəsi tərəfindən yetiştirilən, geri verilən cocuq.
-qan ırqım: çürük.
-qan qaynatqan zaman: dəliqanlılıq çağı.
-qan qasavat edmək: uğraşıb didinmək. böyük qeyrət göstərmək.
-qan töləmək: intiqam almaq.
-qan töləv: qan davası. qan borcu.
-qan düğümcək: qan pıhtısı. trombüs.
-qan urquc: nəştər.
-qan usta: 1. bir işi yapmada yetənəkli. 2. həkim. doqtor.
-qanqa boyalmaq: kişi öldürmək.
-qanından gəlmək: zor yapmaq.
-qannı qan bilə yuvmaq: kötülüğü kötülüklə dəfətmək. kötülükə kötülüklə qarşılıq vermək.

qanal qobu₁₁. kopu. kovpu. kovuk. oluq.

qanar₁₁ çuval. torba.

qanat qalaq₁₁. -tirmən çarxnı qalaqları: dəğirmənin qanatları.

qanat qol.
-qanat bit: çox sevinmək. havalara uçmaq.
-qanat qaqmaq: qanat çırpmaq.
-qanatları qatımaq: böyümək. gəlişmək. güclənmək.

qanatlı qaylı₁₁. quş.

qanav₁₁ qadınsı ərkək.
-qanav xəbər₁₁: yalan.

qanavat parlaq qumaş.

qanay₁₁ canım, əzizim kimi, böyüklərin kiçikləri çağırma söyləşi.

qanazır 1. qabadayı. kibirli. 2. iğrənc. pis.

qan-bura₁₁ ayı qanı. əsrədən. sərxoş edici. alkollu içgi.

qanbuz₁₁ ağır canlı.

qanca irqaq₁₁. çəngəl.

qancal₁₁ 1. dayanıqlı. sağlam. 2. cidamlı. səbirli. 3. tənəkə. sac.
-qancal taba: sac.
-qancalbaş üy: çatısı sac lövhə ilə qapalı ev.

qançav₁₁ boyunda, qoltuq altında çıxan bir tür çiban.

qançı qurt₁₁ sülük.

qancılık₁₁ alçaq. namussuz.

qancıq₁₁ 1. qurt, it kimi heyvanların dişisi. 2. şəhvətli. utanmaz.

qancıqa₁₁ yəhər tərkisi. yəhər qaşının dış tərəfi.
-qancıqa bağ: tərkiyə eşya bağlamaq üçün ip.

qancıqalamaq₁₁ yəhərə bağlamaq.

qandala 1. qandaqa₁₁. taxdaqurusu. 2. hamamböcəği. tarakan.

qandaqay₁₁ 1. təkə. yabanı ərkək dağ geçisi. 2. sağlam yapılı. quvvətli.

qandırac qandırıcı. aldavuq₁₁. hiləkar.

qandırıcı qadıy₁₁. yalançı. qandırac. aldavuq₁₁. hiləkar.

qandırma aldatma₁₁.

qandırmaq₁₁ təriltmək₁₁. hilə yapmaq. imrəndirmək. aldatmaq. doyurmaq. alışmaq. ılımaq. soğumaq. müsəllət olmaq.