Article · January 020 doi: 10. 25045/jpis v11. 07 Citations reads 462 author: Some of the authors of this publication are also working on these related projects
Computing Curricula 2013: Computer Science
Yüklə 0,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Computing Curricula 2013: Computer Science (Hesablama texnikası üzrə kurrikulum
2013: Kompüter elmləri) informatika və proqram mühəndisliyi üzrə tədris standartının son versiyası işlənilmişdir [26].
Proqram vasitələrinin keyfiyyətinin təmin edilməsi problemini səmərəli şəkildə həll etmək məqsədilə proqram təminatının həyat dövrünün bütün mərhələləri üçün mövcud olan keyfiyyətin təmin edilməsi üzrə standartların tətbiqi vacib məsələlərdəndir. Mövcud beynəlxalq standartların klassifikasiyasından da (şəkil 1,2) göründüyü kimi bu standartlar həyat dövrünün bütün mərhələlərini əhatə edir və hər mərhələ üzrə bir qrup standartlar mövcuddur. Proqram təminatını təyinatından asılı olaraq onun istehsalı üçün hansı standartın seçiləcəyi proqram mühəndislərinin, layihə rəhbərlərinin üzərinə düşür və bu işdə onların peşəkarlığı vacib rol oynayır [27].
İnformasiya cəmiyyəti problemləri, 2020, №1, 83–95
92 www.jpis.az başlanılmışdır. Standartlaşmanın tədrisi standartlar, onların tətbiqi və inkişafı haqda məlumatlılığı artırır. Standartlaşma ilə əlaqədar yarana biləcək problemlərin öyrədilməsi tələbələrin daha yaxşı mütəxəssis kimi yetişməsinə təkan verir. [28]-də müəlliflər standartlaşdırma sahəsində tədrisin dünya təcrübəsini araşdırmışlar. Bu məqalədə 21 dövlətin 118 tədris proqramı üzrə empirik verilənləri əsasında təhlil aparılmışdır.10 dövlətdə (Yaponiya, Koreya, Filippin, Tailand, Türkiyə, Böyük Britaniya və s.) bu ibtidai və orta təhsildə, 27 dövlətdə (Çin, Fransa, İndoneziya, Koreya, Yaponiya və s.) isə ali təhsil səviyyəsində tədris olunur. İbtidai və orta siniflərdə standartlaşma üzrə tədris proqramlarının məqsədi standartlaşma və onun tətbiqinin vacibliyi haqda məlumat verməkdən, ali təhsil sahəsində isə xüsusi biliklərin, standartlaşma nəzəriyyəsinin öyrədilməsi və tətbiq edilməsindən ibarətdir. Tədris materialları məzmununa görə 6 modulda qruplaşdırılmışdır: Modul 1. Gündəlik misallar; Modul 2. Faktiki məlumatlar; Modul 3. Akademik nəzəriyyə; Modul 4. Tematik araşdırmalar; Modul 5. Vərdişlərin toplanması; Modul 6. Xüsusi standartlar. Bu modullarda 3 tədris istiqaməti müəyyən edilmişdir:
ali məktəblər üçün (modul 3 və 4); təcrübəli işçilər üçün (modul 5 və 6). Bütün səviyyələrdə tələbələr qrup şəklində təcrübi məşğələlərə üstünlük verirlər. Hal-hazırda standartlaşdırmanın tədrisinə tələbat artır. Məsələn, İndoneziyada milli standartlaşdırma orqanı ilə əməkdaşlıq edən universitetlərin sayı 2007-ci ildən 2012-ci ilədək 0- dan 23-ə yüksəlmişdir. Lakin bütün bunlara baxmayaraq standartlaşmanın tədrisinə hər ölkənin öz yanaşması var və vahid struktura malik tədris proqramı yoxdur [29].
Qlobal iqtisadiyyat şəraitində proqram mühəndisləri proqram təminatının həyat dövrü proseslərinin işlənilməsi üçün vahid standartlar dəstindən istifadəyə dair razılığa gəlməlidirlər. Bu gün İKT-nin sürətli yüksəlişi və geniş tətbiqi sosial-iqtisadi inkişafın prioritet məsələlərindəndir və onun həllində standartlaşdırmanın rolu böyükdür. Bu baxımdan telekommunikasiya və informasiya texnologiyaları sahəsində optimallıq, şəffaflıq, səmərəlilik və məqsədəuyğunluq prinsiplərinə əsaslanan standartların işlənib hazırlanması və inkişaf etdirilməsi zərurətə çevrilməkdədir. Proqram təminatının işlənilmə prosesində yeni metodların yaranması və sürətlə artması yeni standartların işlənilməsini zəruri edir. Proqram təminatının işlənilmə prosesi çox mürəkkəb olduğundan proqram mühəndisliyində yeni, daha faydalı və əsaslandırılmış proseslərin və qabaqcıl metodların tapılması və inteqrasiyası da digər mühəndis sistemlərinə nəzərən uzun çəkir. Proqram sənayesinin sürətli inkişafı standartların və metodologiyaların sürətlə təkamülünü tələb edir. Proqram mühəndisliyi üzrə standartlar durmadan inkişaf etdirilir, dövri şəkildə nəzərdən keçirilir və lazım gəldikdə yenilənir. Bu standartların bəziləri 5 ildən bir, bəziləri isə ciddi dəyişikliklərə ehtiyac olduqda yenilənir. Deyilənləri ümumiləşdirərək belə nəticəyə gəlmək olar ki, keyfiyyətli və rəqabətədavamlı proqram təminatının işlənilməsi üçün proqram təminatını işləyən mütəxəssislər standartlaşma sahəsində aşağıdakı biliklərə yiyələnməlidir:
Proqram təminatının keyfiyyətinin idarə edilməsi və sertifikatlaşdırılması proseslərinin standartları; Proqram təminatının işlənilməsi üçün standartlar; Proqram təminatının sənədləşdirilməsi, tələblərin müəyyən edilməsi, risklərin qiymətləndirilməsi, sınaq, müşayiət etmə üçün standartlar; Proqram təminatının işlənilməsi və tətbiq edilməsi zamanı istifadə edilən alətlər və metodların standartları;
Köməkçi ( qaydalar, lüğətlər və s.) standartlar. İnformasiya cəmiyyəti problemləri, 2020, №1, 83–95
www.jpis.az 93 Bu biliklərin əldə edilməsi üçün isə aşağıda verilən tədbirlərin həyata keçirilməsi aktual və vacib problemlərdən biridir: 1. Azərbaycanda da proqram mühəndisliyi üzrə beynəlxalq standartlar əsasında proqram təminatının həyat dövrünü əhatə edən milli standartlar və tədris standartları işlənilməlidir; 2. Azərbaycanda əsasən çox kiçik müəssəsisələrin olduğunu nəzərə alaraq ISO / IEC 29110 standartı milli standart kimi qəbul edilməli və ya onun əsasında milli standart işlənilməlidir; 3. Dünya təcrübəsinə əsaslanaraq Azərbaycanda da ali təhsil müəssisələrində standartlaşmanın tədrisinə başlanılmalıdır.
Yüklə 0,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|