Atalar deyir

ə

mir almaq: l

ə

ng

ə

r almaq. köçm

ə

k). 

(

barından

: limandan). 

artıq düşün

, az güv

ə

n, qoyun olsan qurd yiy

ə

n. 

artıq inanc istə

yi kor ed

ərmiş g

özl

ə

ri. 

artıq inanc istəyi, usandırır us başı

. (

usandırar us başı

: 

ağıl başı çaşdırır)

. 

(artıq inanc istə

yi kor ed

ərmiş gözlə

ri). 

artıq qıvanc baş ağrıdır, artıq güvə

nc göt

. (

qıvanc

: sevinc). 

artıq mal, göz çıxarmaz

. 

artıq sevgi vurqunluq

. (

aşırı sevgi də

lirir

). 

artıq tamah daş yarar, daş qayıdıb baş yarar

. 

artıq yanğı baş yarar

. (

yanğı

: tamah). 

{yanğarıq baş yarıq (

yanğarıq

: 

tamahkarlıq edə

n)}. 

artqı güvənc, doğru yoldan sapdırar

. 

(

artqı

: ç

ə

d

ən aşa

. h

ə

dd

ən artıq)

. 

93. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

artqı sözə

 g

ə

r

ək yok, bu gün varsın, yarın

 

bir olasın

. (

artqı

: 

artıq

. ziyad

ə

) 

(

olasın

: ihtimal). 

arvad aldın bir cola, ondan olan min cola

. 

arvad alsan, ür

ə

kd

ən, qonşu alsan dirə

kd

ə

n. 

arvad bir şeydi ki

: 

alanda peşman, almıyanda

. 

arvad boşuna yalanlamasa, düz danışan çıxar

. 

arvad düşünən işi, kişi

 gör

ə

r. 

arvad eld

ən, oğul beldə

n. 

arvad gedir paltar almağa, kişi gedir ona baxmağa

. 

arvad il

ə

 at, iyidin b

ə

xtin

ə

 bax. 

arvad il

ə

 at, iyidin b

ə

xtin

ə

 

qalıb

. 

(arvad il

ə

 at, iyidin b

ə

xtin

ə

 bax). 

arvad kimi düşman yox, gülə

r bildirm

ə

z, köp

ə

k kimi dost olmaz, öl

ə

r 

bildirm

ə

z. 

arvad quran evi, tanrı dağırtmadı, tanrı quran evi, arvad dağıtdı

. 

arvad malı alçaq qapıdı, bir girə

nd

ə

 d

ə

y

ər, bir çıxanda

. 

arvad malı, qab dəsmalı

. 

arvad malı, sapı mandalı

. 

arvad n

ə

dir: - yersiz deyin

ə

n, bil

ə

 bil

ə

 yalan dey

ə

n, gör

ə

 gör

ə

 

ağl

ayan, 

gizlind

ə

 gül

ə

n. 

94. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

arvad öls

ə, taparsan, ağıl itsə

 batarsan. 

arvad öz başına olsa, çillə

 

çağı keçi qırxar

. 

arvad t

əğvim değilki ildə

n il

ə

 yenil

ə

. 

arvad üzlü kişidən, kişi üzlü arvad yeğdir

. 

arvad var qadan alar, ocağıva kömür qalar

. 

arvad yuxusu yan çalar. 

(yalan çıxar)

. 

arvad, dild

ən yanar, kişi gözdə

n yahalar (aldanar). 

arvad, dild

ən yanar, kişi gözdə

n 

yahalar (yanmaq: yahalmaq: aldanmaq). 

arvada toy, kişiyə

 tor. 

arvada toy, kişiyə

 tor. (

evl

ə

nm

ə

k

). 

arvadı arvaddan soruş

. 

arvadı bə

rb

ər olanın, qonşusu k

osa g

ə

r

ə

k. 

arvadı gözlə

 yox, qulaqla seç. 

arvadı sırdaş edə

n, d

ə

llal aramaz. 

arvadı sırdaş olan, də

llal aramaz. 

arvadın ağzın, kişinin qolun güd 

(

saxla, göz

ə

dd

ə

). 

arvadın biliklisi, kişinin varlısı

. 

arvadın koru, ərin karı

. 

95. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

arvadın lalı, kişinin koru, biri

 deyinm

ə

z, biri görm

ə

z. 

(

arvadın koru, ərin karı)

. 

(arvad alsan lal olsun, 

ə

r

ə

 geds

ə

n, kor olsun). 

arvadın nə

 

olduğun subaydan sor

. 

arvadın necə

 

olduğun evlidə

n. 

arvadın sözün inanan qıssa yolu uzun gedə

r. 

arvadın yaxşısı, yaşamın yarısı

. (

yaşam

: ömür

). 

ar

vadınan at, kişinin bə

xdin

ə

 bax. 

arvatsız kişi, çataqsız ev (

kimidir

). (

çataqsız

: 

damsız)

. 

arzı dilə

k, könüld

ə

 bitir (

bitir: güc

ə

rir

). 

arzılıya sınır yok, arzısıza dinir yok

. (

dinir: huzur. dinclik. 

iç yapıncı

). 

arzu bitm

ə

z, ömür yetm

ə

z. 

arzu varıydı bucağa, sürüdü düşdü qucağa

. 

arzular könüld

ə

 

doğur, könüldə

 

yatır

. 

başqa biri görə

m

ə

z, kims

ə

 onu 

bil

ə

m

ə

z. 

arzular uzanıb sonsuza gedə

r. 

arzular uzun, dil

ə

kdi güd

ə, qısa yaşam vermə

 ged

ə

. 

arzulara tutuşduq, sevib aldıq utuşduq, gizli saklı öpüşdük, yaram sürə

r 

qan ver

ə

r. 

arzusuz yaşam, dığırlaq daşam

. 

(

yaşam

: g

ə

nc

ə

m). 

arzuya yoxmuş sınır

. 

96. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

asda danış, usda danış

. (

asdaca, usdaca). 

asda danış, usda ged

. 

asda danış, usda ged

. 

(usda ged: 

usca, usda, ağıllı, bilgin davranmaq)

. 

(yavaş 

gedib gec qalmandan qayğınma, darı

xma. 

asda ged, düşün, 

bil

ə

nl

ə

rd

ən sor, olursa çatacaqsın)

. 

asda ged

ə

n uz ged

ə

r. 

(qızqınçılıqdan, aşırçılıqdan (aşamaçlıqdan

. 

ifratkarlıqdan) uzaq durmaq) (çax çax özün yırtar, dəğirman 

bildiyin ed

ə

r). 

asda ged

ə

n, usda ged

ə

r. 

asda qaçan armadı

. 

(

armadı

: armaz: yorulmaz). 

asdan alan qul olur, üsd

ə

n ver

ə

n qul edir. 

asdar bol olmayınca, üzə

 g

ə

lm

ə

z. 

asdar olsa, üz tapılar, un tapılsa, çörək yapılar

. 

asdar var, üzünd

ə

n d

əğərli, üz var, asdarından dəğə

rsiz. 

asdar var, üzünd

ə

n d

əğərsiz, üz var, asdarından dəğə

rli. 

asdar verib, üz alır, götün verib, baş alır

. 

asdar yatmış üz astında (

astında

: 

altında)

. 

asdara baxıb, üz biçir, üzünə

 

baxıb, don tikir

. 

asdardan k

ə

sib, üz

ə

 

yamır

. 

97. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

asdarı olan, üzün tapar, unun tapan, çörə

yin yapar. 

asdarı üzündə

n baha. 

asdarı var qızıldan, çivi çıxmaz qızıldan

. 

asdarı var odundan, yeyə

r yem

əz yoğunlar

. 

asdarın çevir üzünə

, 

ə

t

əyin çevir başına, üzü mə

nim, içi s

ə

nin. 

asdarın gizir (gizlə

dir: 

saxlır)

, üzün b

ə

zir. 

asdarın gizir, üzün bə

zir. (

gizl

ə

dir: 

saxlır

). 

asdarlı üz, islanmaz, su görmə

y

ə

n

, çırmanmaz

. 

asıb asılma, asdırıb asdırılma, kişilik değil

. 

asılacaq başın yox, kə

sil

ə

c

ə

k dilin, n

ə

d

ən qorxursan poxoğlu pox

. 

asılan qulaq, baş asdırmaz

. 

(qulaq asanın, başı sağ qalar)

. (qulaq asmaq: söz 

eşitmə

k). 

{eşidən qulağ (eşitdiyin doğruca açıqlamış, qavramış 

kişi)

, 

başın dardan qurtarar, başın dara vermə

z. }. (qulaq 

asmaz, asıtdı baş) (asmaz qulaq

, 

asıdar baş)

. 

asılan qulaq, baş asdırmaz

. 

(söz eşidə

ni öldürm

ə

zl

ə

r). 

asılcağun başdansa, bir köşə

y

ə

 

daş olqıl

. 

asılı evdə, danışma ipdə

n

. (kims

əsi asılmış

 

olanın yanında, ip sözünü işlə

tm

ə

). 

asılmağa başım yox, kə

silm

ə

y

ə

 

dilim yox, uçunmağa güvənim, qırılmağa 

ilqarım

. 

98. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

asılmamış qazandan, ovlanmamış dovşandan şorba pişmə

z. 

(

asılmamış 

qazanla, ovlanmamış dovşanla şorba pişmə

z). 

aslan dişinə, kişi işinə

 güv

ə

n

ə

r. 

aslan izin, igid sözün bıraxmaz

. 

(aslan izd

ə

n igid sözd

ən qayıtmaz)

. 

aslan qalan yeri, tülkü aşdı

. 

aslana 

ə

l uzatsan 

əlin, baş uzatsan başın gedə

r. (

qarşıvı tanı danış

). 

asmağa baş aranır, kəsməyə dil, kəndivə güvən, elindən öğrə

n. 

asta ged

ə

n uz ged

ə

r, usta ged

ə

n düz ged

ə

r. (

uz: uzaq

). 

asta ged

ən uz gedmiş

. 

(asta: yeyin yox. 

az yavaş)

. 

asta ged

ən yorulmaz, qurd düşmə

s

ə

 çorulmaz

. (çorulmaz: çürüm

ə

z). 

astar bol olmayınca, üzə

 g

ə

lm

ə

z. 

astaşana yetdilər, yastaşanı ə

zdil

ə

r

. 

(

astaşmaq

: . 

yavaşlamaq

). . 

(

yastaş

maq: 

əğilmə

k). 

aş atana, yastanma, daş atana daşlanma

. 

{abayla davran. (abayla: 

siyas

ə

tl

ə

)}. 

(qarnıvı toxlatana, qoduğlanma, daşı görcə

k 

daşlanma, düşün yanıtla)

. 

aş atlının, toy donlunundu

. 

aş başladın, başı daşlama

. (

daşlama

: atma. 

bıraxma)

. (yem

ə

kd

ə

 

ə

livi güd). 

(yem

ə

kd

ə

 ölçü saxla). 

99. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

aş başlanır, baş daşlanır

. (

yem

ə

k gör

ə

nd

ə

 özünd

ən çıxır

). (

xoşboğaz

. 

qarınpa

. 

qarınqulu)

. 

aş dadın yeyə

n bil

ər, yol ağramın, gedə

n. (

ağramın

: 

əzabın)

. 

aş daşınca, kömçə

yin qiym

ə

ti artar. 

aş duzla, duz oranla dadlanar

. (

oranla: ölçüyl

ə

). 

aş gə

girdir, tox s

ə

kirtir. 

aş hara ayaq ora, baş hara könül ora

. (

bu bir seçimdir

). 

aş suyuqluğu dən azlığındandır

. (

aşın suyuqluğu 

d

ənin azlığındandır

). 

aş şorluğu qablamadan olanmaz!! (iş qılığın, yolun bilmə

li). 

aş verən, daş, daşıdar

. 

aş ye

m

ə

yin bilm

ə

y

ə

n, ev yiy

ə

sin uyaldar

. (yem

ə

kd

ə

n anlamayan kims

ə

 ev 

iy

əsini utandırır)

. 

(

uyaldar: 

utandırar)

. 

aş yemə

yin bilm

ə

y

ə

n, ev yiy

ə

sin uyaldar

. (yem

ə

kd

ə

n anlamayan kims

ə

 ev 

iy

əsini utandırır)

. 

(

uyaldar: 

utandırar)

. 

aş, hamıdan baş

. 

aşa aşa aşınar, daşa

 

daşa daşınar

. 

aşa aşa aşındıq, daşa daşa daşındıq

. (bizd

ə

 

yaşı belə

 sürdük). 

aşa baş gə

r

ək, başa aş

. 

(aş (yemək) qazanmağa baş gə

r

ək, başlı olanada 

(ağıllı olanada) yemə

k g

ə

r

ə

k). 

100. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

aşa başlanır, başı daşlanır

. (

daşlanır

: 

atılır

. 

bıraxılır)

. (yem

ə

k g

ə

l

ə

nd

ə

 b

aşı 

unutur

). 

aşa çə

ks

ə

n, ç

ə

k, yurda ç

ə

km

ə

. 

(aşıvı palaş, yurduvu yok

). 

aşa gə

l

ə

nd

ə

 

var, başa gə

l

ə

nd

ə

. (

baş

: bilgi. 

ağıl

). 

aşa sevgi aşırar, daşa sevgi daşırar

. 

(

aşa

: müfrit. 

artıq)

. 

(

daşırar

: 

çaşdırar

. 

partladar

). 

aşa tez qızan, aşa tez soğur

. (

aşa

: çox

). 

aşa yaman asılır, aşa yuvaş basılır! (

aşa

: 

artıq

. çox)

. 

aşa yavaş asıldı, aşa yavaş basıldı

. (

aşa

: 

artıq

. çox

). 

aşados var, başados var

. (

dos var aşa, dos var başa)

. (

başa

: 

ağla)

. 

aşağı baxıb, yüksə

kligin bilgin

ən, yuxarı baxıb, alçaqlığın bil ginə

n. 

aşağı

 

baxıb, yüksəkligin, yuxarı baxıb, alçaqlığın bil ginə

n. 

aşağıda yuxarıdan (

ucadan

) dey

ə

n sözl

əri, yuxarıda aşağıdan demə

k 

g

ə

r

ə

k. 

aşam boyu yaşanan ağrı yox

. 

aşamda gə

r

əksiz bir şey yoxdu olabilmə

zd

ə, yaşamın özündə

d

ə

 g

ə

r

ə

k 

yoxdu. ölm

ə

kd

ən olmaqdan danışma

q ola bil

ə

r, amma 

g

ə

r

ə

k deyir, b

ə

s bu g

ə

r

ək hardan doğdu

. 

101. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

aşan dağdan ov güdmə

, çoraq yerd

ə

n ot güdm

ə

. 

(

aşan dağdan

: dalda qalan 

dağdan)

. 

aşan günün qırıq qab, hə

r n

ə

 qoysan saxlamaz, olan günün s

ə

nindir, 

dayan des

ə

n dayanmaz, olan gün

ə

 gün çatmaz. 

(

aşan

: 

keç

ə

n)

. 

aşçıda var, daşçıda

. 

aşı aşçıya ver, qoyu çobana

. (

aşçıya

 

aşpaza)

. (qoyu: qoyunu). 

aşı daşı qarşısız qaldı, yaxşı pis hə

r n

ə

 

var aldı

. (

yaman dünyan

). 

aşı isti, yeri yastı

. (

yastı

 

yasdı

: : rahat

). 

aşı pişə

n biz

ə

 g

ə

lm

əz, işi düşə

n g

ə

l

ə

r. 

aşı pişirə

n 

yağdır, gəlinin üzü ağdır

. 

aşı yox oruc tutur, işi yox, namaz oxur

. 

aşıc deyür dibim altun, qamuc deyür, mə

n hardayam. 

aşıcın vermə, qaşığın ver, yerin vermə

, yolun ver. 

(

aşıcın

: 

qazanın)

. 

aşığın sazın al, gəlinin nazın

. (almaq: özn

ə

m

ə

k. diqq

ə

t göst

ə

rm

ə

k). 

aşığın sözü qurtulanda, yaram yaram çağırar

. 

aşıq deyə

r içind

ən, düşman deyər eşində

n, d

ə

li söyl

ə

r h

ə

r g

ə

l

ə

, doslar 

dey

ə

r olandan. 

(

eşində

n: k

ə

l

ək olan, uydurma işlə

rind

ə

n). 

aşıq dərdli üzüm dadlı

. 

102. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

aşıq dünyanı kor sanır, dörd yanı duvar

. 

(aşığ olan özün

d

ə

n bilgisiz, x

ə

b

ə

rsiz 

olur). 

Aşıq gördüyün çağırar

. (Araz Gunduz). 

aşıq görüşə

 doyman, seviy

ə

 qanman. 

aşıq olan bilmə

z n

ə

dir sevinm

ək, onun işi vırqın gə

zib d

ə

lirm

ə

k. 

aşiq olan də

rd

ə

c

ər, eşqi olan də

rd ç

ə

km

ə

z. 

(d

ə

rd

ə

c

ə

r: d

ə

rd ç

ə

k

ə

n)

. 

aşiq olan, bıkıbda se

v

ə

r, sevgiy

ə

 doyan ç

ə

kibd

ə

 ged

ə

r. 

aşiq oldun nə

 gördügün sev

ə

rsin, n

ə

 

olduğun bilmə

zsin. 

aşıq oldur ki tapa tanrısın, yox o ki tapduğunu tanrı sana

. 

aşiq olub nə

 

olduğun bilmə

rs

ən, xoş görə

rs

ə

n sev

ə

rs

ə

n,. 

aşıq

 

olub umdasan birin

ə

, çevir

ə

r könlüvü kin gövürün

ə

. (umdasan: umut 

bağlasan)

. (gövürün

ə

: gövürüngün

ə

: sinliyin

ə

. q

ə

bistan) 

{aşıqlıq nə

rsiy

ə

 

uyar, sınadıq birinə

 nisgil

ə

 döndü). n

ə

rsiy

ə

: 

adamdan başqa hə

r n

ə

)}. 

aşıq oynar sazilə

, g

ə

lin olar nazil

ə

. 

aşıq ölsə

 kims

ə

 

ağlamaz

. 

aşıq sevdiyinə

, göz gördüyün

ə

 inanar. 

aşıq toyda, xoca gorda

. 

aşıq uşuq bir damlada birgəşir

. 

(