Atalar deyir

qozuqçu: haramzada). 

311. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

buğda qatında, sarqac sulanır

.  

- 

buğda suvandığda, ot alağda onunla suvanır

.  

buğda yanında otda sulanır

. 

buğda qatında, sarqaç sulanır

.  

- 

buğda suvandıqda, ot alağda onunla suvarılır

. 

buğda qıltıqsız, toy çiltiksiz olmaz

. (

qıltıqsız

: 

qılcıqsız)

. 

buğda yanında otda sulanır

. 

b

ulağ öz gözündə

n su iç

ə

r. 

(ot kökü üsd

ə

 bit

ə

r. ). 

(qoç iyid, dayısına çə

k

ə

r. ) 

(olduğun, doğulduğun, bulunduğun yerin, qoşutun, quşağın, 

şərayitin etgisi altında qalma

. ). 

bulağa varsa, sular dinər, düğünə

 

varsa, yırlar

. (kütayaq. pisayaq. 

ayağı 

yümlü olmayan. qutsuz. 

baxsız)

. (

yırlar

: 

çalçağır)

. 

bulaq başdan bulanıq

. 

bulaq suyu qaynaqdan, gözün yaşı yanıqdan

. (

yanıqdan

: 

şikayə

td

ə

n. 

d

ə

rdd

ə

n

). 

bulaq yalı duran yerdən daşıb coşub çıxgilə

n, sell

ər yalı göydə

 g

ə

z

ə

n 

bulutdan, 

qar yağışı bə

kl

ə

m

ə

. 

bulaqdan küs

ə

n, susuz qalar. 

312. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

bulanmadan duralmır

. 

(yıxılmadan durğalmır)

. 

(qalxış yolu düşmə

kd

ə

n). 

(qalxış 

keçir düşmə

kd

ə

n). 

bulanmadan duralmır

. 

(yıxılmadan durğalmır)

. 

(qalxış yolu düşmə

kd

ə

n). 

(qalxış 

keçir düşmə

kd

ə

n). 

bulanmayan, durulmaz, çalışmayan, yanılmaz!

. 

(bulanmayan, durulmaz: 

axdarmayan, açınmaz)

. 

(arayışmaq, axdarışmaq, aydınmağın 

yoludur, yıxılmaqda, yanılmaqda, çalışmanın donudur!)

. 

bulanmış sığır, yoğnı bular

. (

bulanmış

: 

yoluğmuş

. k

ə

s

ə

ll

ənmiş)

. (sürünü 

b

ə

l

ə

r). 

bulara h

əq qoyuptur bu yasağı, ki yerli yerinə

 

bassın ayağı

. 

bulat, durut. 

(bulandır, istədiyini qalxıt)

. 

(aranı qarışdır sözüvü yerit)

. {

ayır buyur

. 

(ayrat buyrat). (ayrat: 

ayır

: t

ə

fr

ə

q

ə

 sal). (buyrat: buyur. 

buyruq sür. hikum

ə

t ed)}. {bölüt burut). (burut: hükm ed)}. {ikit, 

buyur. (ikit: t

ə

fr

ə

q

ə

 sal)}. 

bulat, durut. 

(bulandır, istədiyini qalxıt)

. 

(aranı qarışdır sözüvü yerit)

. {

ayır buyur

. 

(ayrat buyrat). (ayrat: 

ayır

: t

ə

fr

ə

q

ə

 sal). (buyrat: buyur. 

buyruq sür. hikum

ə

t ed)}. {bölüt burut). (burut: hükm ed)}. {ikit, 

buyur. (ikit: t

ə

fr

ə

q

ə

 sal)}. 

bulduğun

 

qoğma, bildiyin izlə

. 

313. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

bulğaq suya dalınma, qulağ duysa, gözün ilə

 

qapınma

. (bilinm

ə

z yer

ə

 

soxulma, sevgivi qulağla seç, göz görə

n göz

ə

llikl

ə

 yox). 

(

bulğaq

: 

bulanıq)

. 

bulğan sudan keçik tapar axdaran, tünlük gecə

 

bağrı yarıq sonunda

. 

(

bulğan

: 

coşqun

. qaynar). 

bulğan sudan keçik tapar axdaran, tünlük gecə

 

bağrı yarıq sonunda

. 

(

bulğan

: 

coşqun

. qaynar). 

bulqa kişi bir imiylə

 söz qanar!. (bulqa: 

anlıq

. arif). 

bulqa kişi bir imiylə

 söz qanar!. (bulqa: 

anlıq

. arif). 

bulqa kişi, yanqı odun, tez enə

r!. 

(yanqı

: 

şə

hv

ə

t) (bulqa: 

anlıq

. arif). 

{

işlə

rin nec

əliyin (gedişin) bilə

n biri, ist

ə

k odun tez en

ə

r. 

(ist

ə

k: h

ə

v

ə

s)}. 

bulqa kişi, yanqı odun, tez enə

r!. 

(yanqı

: 

şə

hv

ə

t) (bulqa: 

anlıq

. arif). 

{

işlə

rin nec

əliyin (gedişin) bilə

n biri, ist

ə

k odun tez en

ə

r. 

(ist

ə

k: h

ə

v

ə

s)}. 

bulquların varınsa, böyüt ösüt ver elə

. 

(

bulquların

: bildikl

ə

rin. 

tapıntıların)

. 

(ösüt: bec

ə

rt). 

bulquların varınsa, böyüt ösüt ver elə

. 

(

bulquların

: bildikl

ə

rin. 

tapıntıların)

. 

(ösüt: bec

ə

rt). 

bulqun olan bir im il

ə

 söz seç

ə

r. (

bulqun: arif

). 

314. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

bulqun olan bir im il

ə

 söz seç

ə

r. (

bulqun: arif

). 

bulmadığın, olmadığın nə

y

ə

 sevinm

ə

. 

bulmadığın, olmadığın nə

y

ə

, sevinm

ə

. 

bulsaydım bunca dərdin çarasın, onardım (mə

rh

ə

m ed

ə

rdim) ür

ə

gim 

yarasın

. 

bulunan çevr

ə

d

ə

 

yaşa, seçdigin çevrə

ni çevir

. (çevr

ə

: mihit). (çevir: yön

ə

t). 

bulunan çevr

ə

d

ə

 

yaşa, seçdigin çevrə

ni çevir

. (çevr

ə

: mihit). (çevir: yön

ə

t). 

bulunğlar boşalsın, dutaqları ortalsın

. 

(bulunğlar

: t

əşvişlə

r). 

(dutaqları

: 

bükd

ə

ncl

ə

ri. kitirl

ə

ri. k

ə

d

ə

rl

ə

ri). (

ortalsın

: 

yansın)

. 

buluşub boluşmaq, bölüşüb ölüşmə

k. 

(yığılıb çoxalmaq, ayrılıb öımə

k). 

bulut ağlar el ağlar, bilin ağlar yad ağlar, dili gedmiş ə

lind

ə

n, 

yaşlı ağlar, 

yaş ağlar

. (

yaş

: 

uşaq

. genc). 

bulut ağlar yer gülə

r. 

bulut ağlar, çimə

n gül

ə

r. 

bulut ağlar, çimə

n gül

ə

r. 

bulut ardı gün olar

. (

ardı

: 

arxası

). 

bulu

t ardı gün olar

. (

ardı

: 

arxası

). 

bulut ç

ə

ks

ə

 örtüyünü üstün

ə

, barcan qalmaz gün

əş bulut astıda

. (barcan: 

h

ə

mm

əşə

lik). 

315. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

bulut doğar yellə

r kür

ə

r, itl

ə

r hür

ə

r karvan yür

ə

r. (

itl

ə

r hür

ə

r karvan yür

ə

r, 

kiml

ə

r 

ə

k

ə

r kiml

ə

r yey

ə

r). 

bulut doğar yellə

r kür

ə

r, itl

ə

r hür

ə

r karvan yür

ə

r. (

itl

ə

r hür

ə

r karvan yür

ə

r, 

kiml

ə

r 

ə

k

ə

r kiml

ə

r yey

ə

r). 

bulut gör

ən bala, yağış umsunur

. 

(

umsunur

: 

güdür

). 

bulut gör

ən bala, yağış umsunur

. (umsunur: güdür). a. 

bulut karı suyunda, suyu yoxsa nə

 karda. 

bulut keç

ə

r yaz keç

ə

r, günl

ə

r keç

ə

r 

yaş keçə

r. 

bulut kimi axar yaşı, onulmaz (düzə

lm

ə

z. m

ə

rh

ə

m tapmaz

) bağrımın başı

. 

bulut kimi axar yaşı, yonğulmaz bağrımın başı

. 

(

yonğulmaz

: düz

ə

lm

ə

z

). 

bulut kükr

ər, göy ağlayu yer gülə

r. 

bulut kükrür, ışıq gurlur, yağış tökür, sancır könül

. 

armanlarım, yo

lda qalan 

arzularım, yollar yarı, güc qalmamış

, 

soldu gülüm, acır 

könül. 

(

ışıq

: 

ıldırım)

. (

armanlarım

: 

çatılmamış arzularım)

. 

bulut kül

ə

y

ə

 

qarşı yerimə

z. 

bulut ol yaşa

. -bulut qalxsa göy

ə

 gün

ə

 

yoldaş, ensə

 yer

ə

 

dağa qardaş, 

yatsa yer

ə

 topraq gül

ər, coşar də

niz. 

316. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

bulut olsan yoldaş olar yel sə

n

ə

. 

(batman otur, yüngül qalx). 

(işində

 

tutarlı, 

qayın olubda ə

rinc

ə

k olma, sust t

ə

pr

əşmə

). 

(tutarlı, qayın

: 

müs

ə

mm

ə

m, ciddi). 

bulut yalabıdığı şimşə

k, söyl

ə

digi gürl

ə

k

. 

(bulut parlasa şimşə

k olur, söyl

ə

s

ə

 

gürl

ə

k olur). 

bulut yığışar, yağış yağar, ellər yığışar, gücü artar

. 

bulutla gün barışsa

, 

yazın gülər gül açar, bulutla gün qarışsa

, 

yazın ağlar 

gül qaçar. 

bulutlu göy gün

əşli gün savlamaz

. 

(savlamaz: x

ə

b

ə

r verm

ə

z). (pozulacaq arac 

qırx gün öndən cırıldar)

. 

bulutlu göy gün

əşli gün savlamaz

. 

(savlamaz: x

ə

b

ə

r verm

ə

z). (pozulacaq arac 

qırx gün öndən cırıldar)

. 

bunday yaşam, istə

rs

ə

nd

ə

, ist

ə

m

ə

rs

ə

nd

ə

. 

(bunday: böyl

ə

dir). 

bunlara haq qoyupdur bu yasağı, yerli yerinə

 

bassın ayağı

. 

bura haq qapısı qaytı doğru sayılmaz, çirkin gö

z

ə

l birbirind

ən sayrılmaz

. 

(

qaytı

: q

ə

l

ə

t). 

(baş yarqıc odur

. 

tanrı qapısı hamını alqılar, 

q

ə

bul ed

ə

r). 

burda orda sağumaq, böylə

 

olmaz yaşamaq

. (

sağumaq

: 

sağımaq

. 

yaşamaq

. 

durmaq. gün keçirm

ə

k). 

317. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

burma görm

ə

d

ə

n, durma bilm

ə

z

. (burma: t

ə

mbih). 

(

burma görm

ə

z bala, dinc 

bilm

ə

z

). 

(ağ qaranı, yaxcı pisi öğrəşmə

k g

ə

r

ə

k). 

burma görm

ə

z bala, dinc bilm

ə

z

. (burma: t

ə

mbih). (burma görm

ə

d

ə

n, durma 

bilm

ə

z). 

(ağ qaranı, yaxcı pisi öğrəşmə

k g

ə

r

ə

k). 

burma görm

ə

z bala, dinc bilm

ə

z

. (burma: t

ə

mbih). (burma görm

ə

d

ə

n, durma 

bilm

ə

z). 

(ağ qaranı, yaxcı pisi öğrəşmə

k g

ə

r

ə

k). 

Bursa kestane ağaçlarını vakfettim

. 

Osmanlı Sultanı II Murat zamanında 

Bursa 'da bir adam yaşarmış

. 

İkide birde bir günlük 

padişah olsam der dururmuş

. 

Bu söz padişahın kulagına 

kadar gitmiş

. 

Adamı yanına çağırmış

. Bir günlük 

padişahsın demiş

. Saltanat alemetlerini ve yetkilerini bir 

günlüğüne adama devretmiş

. 

Padişah adamın ne 

yapacağını merak ederken adam ilk fermanını emretmiş

. 

Bursa'nın kestananelerini vakfettim

. 

(toplum yararına 

bağışladım) demiş

. 

(Bayram Özdemir). 

buruq olsun, yol olsun, doğru olsun, dul olsun

. (

dul: 

ər arvaddan biri ölmüş, 

biri t

ək qalmış)

. 

burun, sasığ iydə

n ötür k

ə

silm

ə

z. 

burun, sasıq iydə

n ötür k

ə

silm

ə

z. 

318. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

buruş barış sönməz döğüş içində

. 

buruşdura bilirsə

 

işi, qolay yapmaz qaykişi

. (

qayki

şi

: iyi dil

ə

kli olmayan

). 

buruşdura bilsən, sayatma işi

. (

yaşamda çoxları belə

dir). (sayatma: 

qolaylatma). 

buruşuq ol, qarışıq olma

. 

butuq 

ə

rd

ə

m, gücd

ə

dir. (

ən böyük bacarıq, güclə

nm

ədir) (kişinin gücü, 

gücl

ə

nm

ə

kd

ə

dir) (gücü yiy

ə

l

ə

nm

ək, kişinin ə

n uca 

ə

rd

ə

midir). 

butuqluğun gə

r

ə

k deyil n

ə

yiv

ə

, sev

ə

nl

ə

rinl

ə

 

qılın doğru sə

n, yet

ə

r. 

(

butuqluğun

: mük

ə

mm

ə

lligin. kamilligin

). 

buyanın işlə

rini görd

ə

 bitir, oyana qoyma qala görc

əyin iş

. 

(

buyanın

: bu 

dünyanın) (

oyana: o dünyaya). (bu dünyada görm

əli işlə

rivi 

çalış g

ör qutar, öl

ə

nd

ə

n son, görm

əli işin yox artıq)

. 

buynuzlu aldığ qoçu, əl attığ yoxdur qozu 

(qozu: 

daşşağı)

. 

buynuzlu olmaq, öküz üçün man (ayıb) değil

. 

buynuzlu olmaqdansa, başqalarına buynuz qoy

. 

buynuzluya arxadan, t

ə

pikliy

ə

 önd

ən, buynuzlayıb, tə

pikl

ə

y

ə

n

ə

, yandan 

yanaş

. 

buynuzsuz öküzl

ə

 

dalaşmaq nə

y

ə

 g

ə

r

ə

k. 

319. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

buyranla çez

ə

n yorulmaz. 

buyruq enirs

ə

 göyd

ən, yığan sən, yapalıqdan, yalanlıqdan uzaq gə

z. 

(

yapalıqdan

: qiyb

ə

t edm

ə

kd

ən) (yaşamda ilə

rl

əyiş sirri)

. 

buyruq olsa yonqar 

(

onğsar

) 

s

ənin işin

. 

(

yonqar: 

onğ

sar. düz

ə

l

ə

r

). 

buyruqdursa quluna, dartıb qoyar yoluna

. 

(buyruqdursa: qism

ə

tdirs

ə

). 

buyur burla iş keçmə

z, sürün sürl

ə

 

iş bitmə

z. 

buz il

ə

 

duz, odla pambıq yartışmaz

. (

yartışmaz

: gür

əşmə

z

). 

buz qarşında balta gə

r

ə

k!. 

buz qış ayın satılmaz

. 

buz qış ayın satı

lmaz. 

buz olub, suyu danmaq. 

buz üsd

ə

 bina salsan, gün

ə

 ged

ər, dağ üstə

 bina salsan, yel

ə

 ged

ə

r. 

buz üsd

ə

 

qonağ salsan, günə

 ged

ər, dağ üstə

 

qonağ salsan, yelə

 ged

ə

r. 

buz üst

ə

 bina tutmaz. 

buz üst

ə

 bina tutmaz. 

buz üst

ə

 yaz (

bahar

), 

yazı yazar

. 

buz üst

ə

 ya

z, yazı yazar

. 

buza dayanan, suya ged

ə

r, duza dayanan, dada ged

ə

r. yaya dayanan oxa 

ged

ə

r. 

320. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

buza inanma, ona dayanma. 

buza inanma, ona dayanma. 

buza süy

ə

nm

ə

 (

söyk

ə

nm

ə

). 

yağa (

düşmana

) sığınma

. 

buza süy

ə

nm

ə

 

(

söyk