Qüvvənin oxa nəzərən momenti
Qüvvənin oxa nəzərən momenti bu qüvvənin ox üzərində götürülmüş ixtiyari nöqtəyə nəzərən momentinin vektorunun ox üzərinə proyeksiyasına bərabərdir.
F qüvvəsinin z oxuna nəzərən momenti (şəkil) üçün yazmaq
z
olar:
M z F
M 0 F
M 0 F cos
A
M 0 F
Burada M 0 F – F qüvvəsinin O nöqtəsinə nəzərən momentinin
vektorudur; M 0 F vektoru ilə Z oxunun müsbət istiqaməti arasındakı bucaqdır.
Qüvvənin oxa nəzərən momentini başqa cür də ifadə etmək olar.
Qüvvənin oxa nəzərən momenti bu qüvvənin oxa perpendikulyar müstəvi üzərinə proyeksiyası ilə bu proyeksiyanın oxdan olan ən qısa məsafəsinin hasilinin cəbri qiymətinə bərabərdir. Bunu isbat edək.
F qüvvəsinin oxa perpendikulyar müstəvi üzərinə proyeksiyasını
p
p
F , bu F qüvvəsinin z oxundan olan ən qısa məsafəsini h ilə, F
proyek-
siyasının isə oxdan olan ən qısa məsafəsini ℎ′ ilə işarə etsək (şəkil.3.8) qüvvənin oxa nəzərən momenti üçün yazmaq olar:
M z F M 0 Fp Fp h
z oxunun müsbət istiqamətindən müstəviyə baxdıqda qüvvənin verdiyi fırlanma saat əqrəbi istiqamətinin əksinə olduqda bu momentin işarəsi müsbət, saat əqrəbi istiqamətində olduqda isə mənfi olur.
p
Bildiyimiz kimi, nöqtəyə nəzərən momentin modulu qüvvənin modulu ilə nöqtənin əmələ gətirdiyi üçbucağın sahəsinin iki mislinə
olar.
M 0 Fp Fph 2S
abo
Bu sahə Sabo , göründüyü kimi, ABOüçbucağının sahəsi SABO -nun proyeksiyasıdır. Üçbucaqların müstəviləri arasındakı bucaq olduğu üçün yazmaq olar:
2SABO cos
2Sabo
olar:
Onda F qüvvəsinin oxa nəzərən momenti M 2 F üçün yazmaq
p
M 2 F M0 F cos M0 F
Dostları ilə paylaş: |