Atalar deyir

705. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

heyvan ilişə

 

ilişə, insan dilişə

 

dilişə

 (

dil

əşə

 dil

əşə

). 

{heyvan iyl

əşə

 

iylşə

, adam 

dill

əşə

 dill

əşə

 bir birin tapar). 

heyvan otdan, xoca aşdan doymaz

. 

heyvan öl

ə

r 

əti qalar, kişi ölər adı 

qalar. 

heyvan saxlasan pişik saxla, özü tutar özü utar

. 

heyvan, sınarına çə

k

ə

r. 

(

sınar

: tay. nov'). 

heyvanı buynuzundan, kişini dilində

n tutarlar. 

heyvanı tükün töküncə

 

gör, qızı gə

lin olunca gör, g

əlini doğunca gör

. 

heyvanın dişi, kişinin işi olsun

. 

heyva

nın dişinə

 

bax, kişinin işinə

. 

h

ə

l

ə

 

çiğsən qalırı çoxlu çağun pişmyivə

!. 

h

əm xayasız həm hayasız

. 

h

ə

m suçlu, h

ə

m güclü. 

h

ə

m

əşə

 

vardı bir ulduz vuraraq göz çağırır, sən çalış gündə

kini, 

g

ə

lm

ə

liys

ə

 

yarınında gə

l

ə

c

ə

k. 

h

ə

n deyib

ən yoxluğa, qaramsardır varlığa!

!. (

qaramsardır

: b

ə

dbin). 

h

ə

n

ə

k h

ə

n

ə

k, olur d

əğə

n

ə

k. 

(h

ə

n

ə

k: 

şuxluq) (şuxluq artsa kötə

y

ə

 çönür). 

h

ə

p çevr

əsin oğru görən, bir doğru yol bulamaz

. 

(hamını oğru, əğri görə

n, bir 

doğru yol bulmamış)

. 

706. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

əp yaşıyan ölmüş olur birin gün, bir başlı yok yaşam sürə

 ölüm çün. 

(birin 

gün: günl

ə

rin birind

ə

). 

h

əp yaşıyan ölmüş olur birin gün, bir başlı yok yaşam sürə

 ölüm çün. 

(birin 

gün: günl

ə

rin birind

ə

). 

h

ər acı, gülüş gözlə

mir, h

ər gülüş, acı

. 

h

ər açılmaz qapıya vardı haçar

. 

h

ər ağacda bar olmaz, hə

r g

ə

l

ə

nd

ə

n yar olmaz. 

h

ər ağacdan umarıq vardı verə

 

ya yemişin, ya kölgə

sin yaki odun. 

h

ər ağacdan, qaşıq olmaz

. 

h

ər ağacın barı var, hər yaşıvın dadı var, hər iş yapdın çağı var

. 

h

ər ağız bir söz desə

 

söz olar, min ağız bir söz desə

 sel olar. 

h

ər ağzın öz

 

avızı

. 

h

ər axşamın bir danğı, hə

r könülün bir d

ə

ngi. (

danğı

: s

ə

h

ə

ri). (d

ə

ngi: 

tayı

. 

tuşu)

. 

h

ər akşam günün bitişi, yarının başlanqıcıdır

. 

h

ə

r an, h

ər gün yaşırız, aylar, illər ötür bir an yalnız ölürüz

. 

h

ər aracın yaracı var

. 

(yarac: fayda. istifad

ə

). 

h

ər başa papağ tapıla

r, h

ər papağa baş yox

. 

h

ər başın yazısı başına görə

dir. 

707. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ər başqa işin bir kişisi var

. 

h

ər bir çoxun sonu var, çıxmazların yolu var

. 

h

ər bir damcı ufaq də

niz, birc

ə

 tiniz iki t

ə

niz. 

(tiniz: ruhuz. ruhuq)

. 

h

ə

r bir d

ərdin acısı, tapılmalı açısı

. 

h

ər bir doğa

n yalandan, olan gerç

ək doğulmuş

. 

h

ər bir işdə

 

uğur yok, düşünmə

d

ən utuş yok

. 

h

ə

r bir n

ə

yin sonu var, h

ə

r bir 

ə

rin donu var. 

h

ə

r bir n

ə

yin sonu var, h

ə

r bir t

ə

nin soxu var. (

soxu: geyim

). 

h

ər bir sağın solu var,

 h

ə

r bir n

ə

yin sonu var. 

h

ər bir sözü qoşqarın ox yalıdır yayında, qan yalıdır ürə

kd

ə

. 

h

ər bir sözü qoşqarın ox yalıdır yayında, qan yalıdır ürə

kd

ə

. (

qoşqarın

: 

qoşarın

: 

şairin)

. 

h

ə

r bir yalan ikincisin düz

ə

nl

ə

r. 

h

ə

r birind

ə

n biraz gör

ə

n az bilm

ə

z. 

h

ər boşanmada 

biri oğular

, biri onular. 

(

oğular

: 

sına

r). (onular: 

doğrular

. özün 

bular). 

h

ə

r bulut içi kitir doluq quss

ə, varsada arxasında günəş

. 

h

ər çağun, hər bir yerin işlək işi, uyqun sözü olsun gə

r

ə

k. (

h

ə

rg

ə

l

ə

 

ağız 

açma, adım atma)

. 

708. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ə

r çilg

ə

n baradurur bir 

əmi, yalnız ölümdurur tapılmaz ə

mi. (

çilg

ə

n: 

çil

ə

gin: d

ə

rdin

). 

h

ə

r çim

ən gülşad olanmaz orda gül, şad olmasa

. 

h

ər dadlıya bal demə

. 

h

ər darığın, yarığı var

. 

h

ər daş baş yarmaz

. (

birbirin

ə

 

oxşayışlı nə

rs

ə

l

ə

r bir sonuca yol açmaz). 

h

ə

r d

ə

rd

ə

 d

ərmandı qara, bu də

rd

ə

 d

ə

rman arama. (

qara: tiry

ə

k

). 

h

ə

r d

ə

rdin var d

ərmanı, ölüm dərman sayılsa!

. 

h

ər doğru söz söylə

nm

ə

z, söyl

ədiğin yalan olmaz

. 

(doğru sözündə

 yeri var). 

h

ər doğrunun əğrisi, yox əğrinin doğrusu

. 

h

ər doğulan boğulur bir gün

. 

''doğum boğum'' anında olur, yaşam illə

r keçir 

uzun sürür. 

yaşam yolsa,

 

ölümdü duraq, ölüm eşqinə

 

yaşamaq olmaz, yaşam eşqinə

 

yaşıyaq duraq

. 

h

ə

r dona yamaq olda, h

ər yamağa don olma

. 

h

ə

r donda g

ə

z

ən, utanırsa don tapmaz

. 

h

ər durumda ya bir deşik ya bir eşik tapılar

. 

(

deşik

: baca. d

ə

lik). (

eşik

: 

qapı)

. 

h

ər duyanı düz demə

. 

h

ə

r 

düşən qalxmamış, hər aldanan öğrəşməmiş, hə

r gör

ən düşünməmiş

. 

h

ər el çıxarın daşır

. 

709. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ər el çıxarın yaşır!

. 

h

ər elin bayrağıdır 

''dil'' 

dey

əli söz varımız

. 

h

ər elin çıxarı gözü önündə, başı üstündə

dir. 

h

ər elin çıxarına görə

 

yazar yazısı var

. 

h

ə

r elin dil durur göst

ə

rg

ə

si. 

h

ər elin keçmişi yer altıda, olduğu ə

lind

ə

 üzünd

ə

dir. 

(indi olanlar keçmişi 

yapmamışlar)

. 

h

ə

r elin öz d

ə

lisi. 

h

ər elin vardı başı, bizdə

d

ə

 

el daşdı başı

. 

h

ər elin yazısı başına görə

dir. 

h

ə

r evin d

ə

lisi var, h

ə

r d

ə

li bir evd

ə

dir. 

h

ə

r evin 

qapısı var, hər işin aracı

. 

h

ə

r 

əğri, yayın (

kaman

) deyir, h

ə

r yet

ən yarın

. 

h

ə

r 

əğridən yay çıxmaz

. 

h

ə

r 

ə

s

ə

n

ə

 yel dem

ə

, h

ə

r axana sel. 

h

ə

r 

əyri, yayın deyir, hə

r yet

ən yarın

. 

h

ə

r 

ə

yrid

ən yay çıxmaz

. 

h

ə

r gec

ənin gör sonun, sökük bağrı dan çağı

. 

(yoldaşın tanı, axşamın danı)

. 

(

axşamın danı

: 

axşamın sə

h

ə

ri). 

710. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ə

r gec

ənin gör sonun, sökük bağrı dan çağı

. 

(yoldaşın tanı, axşamın danı)

. 

(

axşamın danı

: 

axşamın sə

h

ə

ri). 

h

ə

r gerç

ə

k keçm

əz, andın yeri var, adın gücü

. 

h

ə

r g

ə

l

ə

 göt

ə

 

baş uzatma

. (

yadağ

: 

natanış

). 

h

ə

r g

ə

l

ə

n yar olamaz sevgi s

ə

n

ə, dolanan baş çatacaq sevgisinə

. 

h

ə

r g

ə

l

ə

n

ə

 can dem

ə

, h

ə

r gör

ə

n

ə

, yan dem

ə

 

(yan dem

ə

k: 

qoğmaq

). 

h

ə

r g

ə

l

ə

n

ə

 

xoş demə

. 

h

ə

r g

ə

l

ə

n

ə

 

qaş qoymaq

. 

(

qaş qoymaq

: 

qarşı çıxmaq)

. 

h

ə

r g

ə

l

ə

n

ə

 

yakınma, hə

r keç

ə

n

ə

 

sarılma

. 

h

ə

r g

ə

l

ə

n

ə

 yol verm

ə

, yell

ə

 suya bel verm

ə

. 

h

ə

r g

ə

l

ə

nin sözün

ə

 inan, çünki s

ə

n bilm

ədiyin şeylə

ri s

ə

n

ə

 öyr

ə

d

ə

 bil

ə

r. 

h

ə

r g

ə

l

ə

yl

ə

 

danışma, ə

lsizl

ə

r

ə

 

basınma

. 

(

ə

lsizl

ə

r

ə

: acizl

ə

r

ə

). 

h

ə

r g

ə

r

ə

yin g

ə

r

ə

ci var. (

g

ə

r

ə

ci: g

ə

r

əkli ayqıtı) (soyuq tə

ndir künd

ə

sin

ə

 küt 

dey

ə

r. (soyuq t

ə

ndir

ə

 

yoğur (xəmir) yapışmaz)

. 

h

ə

r gizin, g

əzi var açlımağa

. (gec

ə

 

boylu düşə

n, irt

ə

 

doğur)

. 

(dalıda alar, 

burunda doğar

). 

h

ə

r göz

əl işin ardında gözəl bir kişi yatmış

. 

h

ər gün başlır yenidən, alqıl soluq də

rind

ən, danışmaqıl irindən, başla yeni 

gününd

ə

n. (

irind

ə

n: ert

ə

d

ə

n

. 

keçmişdə

n

). 

711. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ər günün başqa, yeni bir uşaq, yetə

rki yeni gözl

ə

 bax. 

h

ə

r günün gec

ə

si var, h

ə

r gec

ə

nin, günüzü. 

h

ə

r xoca öz bildiyin oxur. 

h

ə

r xoruz, öz küllüyünd

ə

 öt

ə

r. 

h

ə

r im

ə

 

qaçan tazı, tez yorular

. 

h

ər iş gedə

c

ək çaylar axarı

!. (s

ən yapdığın yap, yapın yapılacaq)

. (s

ən qıldın 

qıl, olan olacaq)

. 

(yaşamda tə

l

əsib darıxmaq gə

r

ə

km

ə

z. könlü 

dinl

ə, başla qılın

. (

başla

: 

ağıllla) (evrə

ni sür

ən çalqın, çılqın 

yazqıdır

: 

dünyanı çevirə

n dinamik fatalismdir). 

h

ər işə

 könül g

ə

r

ək, igid xoşu at yaraq

. 

(könül: maraq. 

ə

laq

ə

). 

h

ər işin eşi var

. (

eş

: püf. yol. f

ə

nn). 

(xoruz banı, atdırmaz danı

). 

h

ər işivi çə

k il

ə

, gör

ə

n desin ha böyl

ə

. (ç

ə

k: h

ə

d). (alan 

ə

ll

ər aldıqların bilirlə

r, 

ver

ə

n 

ə

ld

ə

 verdikl

ə

rin bilm

ə

li). 

h

ər işlə

y

ən, kiş deyir

. h

ər doğan ana deyir

. 

h

ə

r k

ə

s bildiyini, d

ə

girman döydüyünü. 

h

ə

r k

ə

s bildiyini, d

əğirman döndüyün düşünür

. 

h

ə

r k

ə

s 

əkdiyin bicmiş

. 

h

ə

r k

ə

sd

ə

n bildiyin al, d

əğirmandan döydüyün

. 

h

ə

r k

ə

s

ə

n h

ə

r neyn

ə

r, özü özün

ə

 eyl

ə

r. 

712. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ə

r k

əsik can ağrıdar

. 

h

ə

r k

ə

sin (

kişi

) k

ə

ndi çör

ə

yin

ə

 

köz eşə

r. 

h

ə

r k

ə

sin bir d

ə

rdi, h

ə

r d

ərdin bir acısı, hər acının min açısı var

. 

(

açısı

: 

ilacı

. 

d

ərmanı)

. 

h

ə

r k

əsin tanrısı özünə

 

oxşur

. 

h

ə

r k

ə

sin, k

ə

si var, h

ə

r n

ə

yin b

ə

si 

(h

ə

r kims

ə

nin, (birbirind

ə

n) f

ə

rqi var, h

ə

r 

n

ə

yin ç

ə

ki, h

ə

ddi var). 

h

ər ki aşqa uyar, kilimin suya bıraxar

. 

h

ə

r kim bildikl

ə

rin d

ərmiş gülün

, 

yığmış külün

. 

h

ə

r kim bildiyin oxur. 

h

ər kim danışdı, vergilən qulax, yaxcısın tut, qolayın burax

. 

h

ər kim eşitdiyin özüycə

 deyir. 

(özüyc

ə

: k

əndi sanıyla

. öz z

ə

nnic

ə

) (deyir: 

yorur). 

h

ə

r kim gerç

ə

yini ist

ə

diy

i kimi yaradır, sevdiyi kimi bə

zir. 

h

ə

r kim g

əlmiş kəndi ömrün yaşamış

. 

{yol yola çatır, yoluğ uzur

. (

yoluğ

: 

s

ə

f

ə

r)}. (evr

ən sonsuz baş quyruğu yığılmaz, boş bir güdül 

tutmaqil

ə

 

tıxılmaz)

. (k

əndi başın kəndi yolun tutqılan, ömür 

bit

ə

r s

ə

nd

ə

n qalan iz olur). (yolçular bit

ə

r, yolçuluq sür

ə

r). 

h

ə

r kim ki yanmaya bu gün

əş oduna, bir quzda yatar qar tə

k, sayvana 

g

ə

l

ə

nm

ə

z ol. 

713. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ə

r kim öz d

ə

rdin

ə

 

ağlır, unutma, kimsə

 s

ə

n

ə

 yanmaz. 

h

ər kim öz yükünü ağır görür

. 

h

ə

r kim sevgid

ən pay alıb, 

buluq 

ona calanıb

. (

buluq: ürfan). 

h

ər kim tanrısın öz gözilə

 görür. 

h

ə

r kim üçün üç kimlik, ortadaki, içind

əki, sandığı

. 

h

ə

r kim

ə

 h

ə

r n

ə

y

ə

 

bir bağlı nə

yin varsa ged

ər, yalınız amacın olmuşki 

s

ə

ninl

ə

 öl

ə

n

ə

d

ə

k duracaq. 

h

ər kimi oğru san, ta malın oğrudan sakın salasın

. 

(

sakın salasan

: gizli 

saxlayasın

). 

h

ə

r kimil

ə

 

döğüşsə

n bel

ə

 

döğüş, yalnız kə

ndi özünl

ə

 

barış

. 

h

ə

r kimil

ə

 g

ə

zirs

ə

n, o dondada görnüs

ə

n. 

h

ər kimin başına görə

 

ağzı açılar

. 

h

ər kimin dünyası düşüncə

si q

ə

d

ə

rdir. 

(h

ə

rn

ə

 

olsa anlağın, olda olar 

qavramın)

. 

(düşünə

 bildiyin, düny

avı qurur)

. . 

h

ə

r kimin s

ə

rb

ə

sligi biligi d

ə

kdir (

candır

). 

h

ər kimin varı umayı, yetər arasın doğru yiyə

si

.