Atmosferaning ifloslanishi Reja



Yüklə 39,19 Kb.
səhifə1/2
tarix19.04.2023
ölçüsü39,19 Kb.
#100506
  1   2
Atmosferaning ifloslanishi



Atmosferaning ifloslanishi
Reja:



  1. Tabiiy resurslar klassifiktsiyasi va ulardan to’g’ri foydalanish.

  2. Atmosfera tuzilishi, uning ifloslanishi

  3. Atmosfera tarkibi,uni ifloslantiruvchi manbalar,Ozon tuynigi,issiqxona eferiti,kislatali yomgirlar





Jamiyat hayotini yashash vositasi bo’lgan turli tabiiy resurslarsiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Tabiiy resurs deganda - insonning hayoti, xo’jalik faoliyati uchun zarur bo’lgan barcha tabiiy jismlar, hodisalar, jarayonlar tushiniladi. Resurs degani - frantsuzcha «yashash vositasi» degan ma’noni beradi.
Tabiiy resurslar harakteristikasini bilishi ulardan oqilona foydalanishda muhim ahamiyatga ega.
Suvvahavosifatjihatdantugaydiganresurshisoblanadi. O’simlikvahayvonlarnifaqatginama’lumpopulyatsiyasisaqlanibqolganholdaginaqaytatiklashmumkin. Erostiqazilmalariningtiklanmasliginihisobgaolib, ulardanoqilonafoydalanishkattaahamiyatgaega. Ulardanko’plabfoydalanishtufaylizapaskamayadi, tugaydi. Ularniqaytatiklabbo’lmaydi. Chunkierostiboyliklari million yillarda, ya’nigeologikdavrlardagina, judasekin-astalikbilantiklanadi. Shuninguchunularniqazibolishda, tashishvaishlatishdaisrofgarchilikga, atrof-muhitningifloslanishigayo’lkuymaslikkerak. Tabiiyresurslartasnifi



Tugaydigan



Tugamaydigan



Tiklanmaydigan



Tiklanadigan



Kosmikresurslar



Iqlimresurslari



Suvresurslari



Erostiboyliklari



Tuproqqatlami



Quyoshradiatsiyasi



Atmosferahavosi



Okeansuvlari



Daryoenergiyasi



O’simliklar



Dengiz


suviningko’tarilishivaqaytishi



Shamolenergiyasi



Dengizsuvlari




Hayvonatdunyosi




Erostienergiyasi



Daryosuvlari




Ba’zimineralxom-ashyolar





Erostisuvlari







Muztarkibi-dagisuvlar





Dunyo okeani resurslari, atmosfera havosi, Antarktida tabiiy resurslari, kosmik fazo, kuchib yuruvchi xayvoshgar umumjahon resurslar hisoblandi. Ulardan foydalanish, muhofazo qilish faqatgina halqaro kelishuvlar yordamida, turli mamlakatlar ishtirokidagina muvaffakiyatli amalga oshirilishi mumkin.


Er kurrasini o’rab olgan havo qoplami - atmosfera deyilib, erning landshafta hayotida juda muhim vazifani bajaradi.
Faqat atmosfera tufayli erda hayot mavjud. Atmosfera tabiatning eng muhim elementlaridan biri bo’lib, tirik organizmlarning yashashi uchun juda ham zarurdir. Chunki, organizm, xususan inson suvsiz, ovqatsiz bir necha kun yashashi mumkin, lekin u havosiz faqat 5 minut yashaydi, xolos. Demak, erda hayotning, ayniqsa inson yashashi toza havoga bog’liq ekan. Chunki bir kishi bir sutkada 1 kg ovqat, 2 lsuv iste’mol qilsa,nafas organlari orqali 25 kg havoni yutadi. Shuning uchun havo ifloslanib uning ximiyaviy tarkibi va fizik xossalari o’zgarishi bilan har bir organizmning fiziologik holati ham o’zgaradi. Toza havo - o’simlik, hayvonlar va qishloq xo’jalik ekinlari uchun zarurdir. Undan tashqari antibiotiklar, ya’ni utkazgichlar, aniq ulchagich asboblari ishlab chiqaradigan sanoat tarmoklari uchun ham toza havo kerak. Atmosfera er sharining havo qobig’i bo’lib, biosferada hayot mavjudligini taminlovchi asosiy manbalardan biridir. Atmosfera barcha jonzotlarni zararli kosmik nurlardan himoya qilib turadi, sayyora yuzasidagi issiqlikni saqlaydi. Agar havo qobig’i bo’lmaganida er yuzasida kunduzi +1000S va kechqurun-1000S harorat kuzatilgan bo’lar edi. Atmosferaning yuqori chegarasi taxminan 2000 km balandlikdan o’tadi. Atmosfera bir necha qatlamlardan iborat bo’lib, uning asosiy massasi(90%) 10-16 km balandlikkacha bo’lgan quyi
Yüklə 39,19 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin