Atrofimizdagi olam tabiatshunoslik

Dialog-ikki yoki undan ortiq kishi o`rtasidagi og`zaki muloqot,suhbat


Ikki narsani o`zaro qiyoslaganda so`zga –roq qo`shimchasini qo`shish mumkin:tez-tezroq
So`zga – li qo`shimchasini qo`shsangiz,o`sha narsa bor ekanini bildiradi.Agar so`zga –siz qo`shimchasini qo`shsangiz ,o`sha narsa yo`q ekanini bildiradi.


1-sinf Ona tili va o`qish savodxonligi 2-qism 2021-yil 104 bet 1-bo`lim san`at va madaniyat
2-bo`lim til va dil

3-bo`limfan va texnologiya

Ertak-xalq to`qigan badiiy asar.Hali kitob yo`q vaqtda odamlar bir-biriga aytib berishgan.Bir kishi birovdan eshitgan ertagini boshqa kishiga so`zlab bergan.Shu yo`l bilan ertaklar avloddan avlodga o`tgan.Har bir xalqning o`z milliy ertaklari bor.

Ertak qahramoni-ertakdagi voqeaning asosiy qatnashchisi. 1.”Jonli savatcha”-she`r Abdurahmon Akbar
Tuxumdan chiqishga qiynalgan jo`jaga kapalak,chuvalchang,chumchuq,chumolining yordami haqida.

Ossuriya-hozirgi Iroq hududida bo`lgan qadimgi davlat. 2.”Varaqjonga rahmim kelgan”-matn Shirin G`ofurova 3.”Kitob”-she`r-Po`lat Mo`min

Hamma uchun barobar,Hotamitoy kitoblar Suratlari xilma-xil,Mazmunga boy kitoblar…. 4.”Mehmon bo`lish odobi”-matn- Kamola Sodiq qizi
5.Rasmli ertak “ G`alati ziyofat”-rasmlar asosida berilgan ertak 6.”Bahor keldi”-she`r -Shukur Sa`dulla
Keldi bahor –gulbahor,Erib bitdi oppoq qor…. 7.”Tekinxo`r”-she`r Anvar Obidjon
8.”Non olib keldim”-she`r Po`lat Mo`min
Yolg`on emas,chin so`zim,Magazindan bir o`zim…. 9.”Raqamlar bo`ylab sayohat”-she`r Kavsar Turdiyeva
Bir- mitti raqam, U ikkidan kam.Ko`kda bitta oy,Ochadi chiroy…. 10.”Yerning yo`ldoshi”-matn-“Mening galaktikam”kitobidan 11.”Oy”-she`r- Abdulla Po`latov
Osmon uzra oy suzar,Yulduz safini buzar.Atrofga nur sochadi…. “Siz buni bilasizmi?”
Osmondagi yulduzlar soni yerdagi qum zarralaridan ham ko`p Yupiter sayyorasida olmos yomgi`ri yog`adi
Ko`k kitning tili avtomobildan ham kattaroq Yer yuzasining uchdan ikki qismi suvdan iborat
Yerga tashlangan plastik chiqindilar 500 yildagina chiqrib yo`q bo`lib ketadi Oddiy hojat qog`ozi uchun kuniga 20 mingdan ortiq daraxt kesiladi Dunyodagi ilk kompyuterning og`irligi 27 tonna bo`lgan
12.”Ko`zoynakka qadar”-matn “Ixtirolarsarguzashti” kitobidan

Tarixda dumaloq shisha idishlar ko`zoynak vazifasini o`tagan,idishning ichi suv bilan to`ldirilgan,uni ko`zga yaqin tutib kitob o`qilgan.Keyin shishadan linzalar yasalgan,ularni qo`l bilan tutib turish uchun dastagi bo`lgan.

13.”Endi gripp bo`lmayman”-matn-Sa`dullo Quronov 1-2-qism Alisher ismli bolaning gripp bilan suhbati haqidagi matn 14.”Oylar kelar ketma-ket”-she`r- Dilnavoz Najimova
Kel sanaymiz-turma chet , Oylar kelar ketma-ket….
15…… Baxtiyor Sheraliyev - nomi berilmagan o`rmon shifokori ( qizilishton) haqidagi matn

U daraxt tanasidagi turli zararkunandalarga daraxt tanasini yeb unga ziyon yetkazadi,dunyoda qizilishtonning 220 dan ortiq turi mavjud,O`zbekistonda

esa oqqanot qizilishtonning 2 turi yashaydi,u daraxt tanasida bemalol yuqoriga harakat qiladi,chunki uning oyoq panja barmoqlarini ikkitasi orqaga,ikkitasi oldinga qaragan,u bir o`tirishda daraxt tanasidan 1000 tagacha hasharotni terib yeyishi mumkin,po`stloq orasidagi hasharotlarni terib yeyishida unga uzun va yopishqoq tili ham qo`l keladi,daraxt kovagiga in quradi,2 tadan 12 tagacha tuxum qo`yadi,dunyodagi eng yirik qizilishtonAmerika qirol qizilishtoni 55 cm,eng kichigi 8 cm,qizilishton ovoz chiqarmaydi,lekin daraxt tanasini taqillatishidan tanib olish mumkin,bir soniyada tumshug`ini daraxtga 20-25 marta ura oladi.

Maxluq-inson va jonivorlarning,tirik mavjudodning umumiy nomi Maxluq-insondan boshqa jonli narsalarga nisbatan ko`proq qo`llaniladi