Atrofimizdagi olam tabiatshunoslik

Diktant-bu eshitib,idrok qilingan so`z ,gap,bog`lanishli nutq matnni yozishdir.Diktant maqsadiga ko`ra 2 turli bo`ladi
1.Ta`limiy:diktantning bu turi o`rganilgan mavzularni mustahkamlash maqsadida yozuv darsining ma`lum bir qismida mashq sifatida o`tkazilib,unga alohida soat ajratilmaydi.Turlari:lug`at,saylanma,ko`rsatuv,yoddan yozuv,ta`kidiy, izohli,ijodiy
Tekshiruv:diktantning bu turida o`quvchilar so`zlarni qanchalik o`zlashtirganlarini sinash tekshirish maqsadida o`tkaziladi
Bayon 4 turda yoziladi:1.Berilgan matn asosida hikoya yozish

2.Muhokama va tasvir janri elementlari qatnashgan bayon yozish

3.Matnni qisqartirib ijodiy qayta hikoyalsh asosida bayon yozish
4.Tanlab qayta hikoyalash asosida bayon yozish
Yozma ishlarda ko`chish-tutuq belgisi qo`yilmasa ishorat xato,insho arabcha”Yaratish,””bino qilish”,”Boshlash”,Nutq 2 xil-ichki,tashqi,
Injo janriga ko`ra turlari:hikoya,tasvir,muhokama
Insho yozish 1-sinf 1dars,2-sinf 1 dars 2-darsdan 15-20 daqiqa,
3-sinf 1-1,5 soat,4-sinf 2 dars,inshoda xatolar ustida ishlash uchun 20-25 daqiqa
Diksiya-so`z,bo`g`in va tovushni aniq,to`g`ri,burro talaffuz qilish,savod o`rgatish davrida analiz-sintez usulidan foydalanamiz.Analiz-sintez,quvnoq daqiqalarni Ushinskiy kiritgan.
Tovush-akustik jihatdan biror bir jismning boshqa bir jism ta`sirida tebranishida quloqqa eshitilishi tovush deyiladi.
Tovush=ma`lum bir yozuv belgisini olishi harf deyiladi
Artikulyasiya-tovush hosil bo`lish o`rni
Analizda-o`qish malakasi egallanadi,sintezda-oqish malakasi shakllanadi
Grammatik mashqlar 2 xil:
1.Leksik-morfologik 2.Sintaktik mashqlar
Grammatik tahlil-analitik mashqqa kiradi,so`z turkumlariga nisbatan-morfologik,gap bo`laklari gapga nisbatan-sintaktik
Xatolar 3 xil:1.Lug`aviy-uslubiy-shevaga xos so`zlar,2-morfologik uslubiy xato-og`zaki va yozma nutqda so`z shaklini so`z yasovchi,so`z o`zgartuvchi qo`shimchalarni noto`g`ri qo`llash
3-sintaktik uslubiy xato-so`z birikmasini Grammatik vositalar,ko`makchilar yordamida to`g`ri tuzmaslik,gap strukturasini buzilishi
Ona tili o`qitish metodikasi=metodologik asosi bu-borliqni bilish nazarayasi
Ona tili o`qitish tamoyillari: 5 ta ,ona tili o`qitish metodikasi 2 ta,
Diktant yozish malakasi bo`yicha qo`yilgan talab –imlo xatolarga yo`l qo`ymaslik
O`zbek tili yozuvi tovush yozuvi-o`zbek yozuvi-fonematik yozuv
O`zbek tilida punktiatsiyon xato 10 ta,husnixatga o`rgatishda 10 ta
Orfografiya-orfo to`g`ri,grafik chiziq ,orfofrafik mashqlar 4 xil :1.ko`chirib yozish,2.diktant,3.Grammatik,orfografik mashqlar,4.ijodiy ishlalar
Bog`lanishli nutq-tafakkur ehtiyoji tufayli yuzaga kelib,mantiqiy va Grammatik qoidalar asosida o`zlashtirilgan mavzuni ifodalash uchun tuzilgan nutq.
Sinonim-yozilishi har hil,ma`nosi bir xil:chehra,aft,Bashara
Omonim-shakldosh,yozilishi bir xil,ma`nosi har xil-och-sifat,och-eshik och
Antonim-qarama-qarshi so`zlar-ko`p-oz,oq-qora
Paronim so`zlar-aytilishi bir-biriga yaqin lekin ma`nosi har xil-shox-daraxt shoxi,shoh-podshoh
Uyadosh so`zlar-bir mazmunli guruhga oid-oq,qizil,sariq-rang;ko`ylak,shim,do`ppi-kiyim
Otlarning egalik va kelishik qo`shimchalar yordamida o`zgarishi-turlanish deyiladi.Otlar=shaxs-son qo`shimchalari bilan o`zgarishi tuslanish deyiladi.
Ritorika-chiroyli nutq so`zlash
Fonetika-tovush,grafika –yozuv,orfoepiya-talaffuz,leksikologiya-so`z va uning ma`nolari,Fraziologiya-iboralar,morfologiya-so`z turkumlari
Yordamchi so`zlar:ko`makchi,bog`lovchi,yuklama
Ko`makchi-bilan,uchun,kabi,singari,uzra,qadar
Bog`lovchi-va,chunki,ammo,lekin,biroq,yuklama-axir,hatto,faqat,ham
Modal so`zlar-ehtimol,darhaqiqat,hoynahoy,aslida,darhaqiqat,shekilli
Alohida olingan guruh so`zlar:modal.undov ,taqlid
Til va nutq tafakkur bilan uzviy bog`liq,ta`lim shakllari-an`naviy,noan`anaviy,yakka tartibda
Genetik tamoyil-shakli oson harflarda so`ng,shakli murakkab harflarni guruhlab yozish
Motiv-Yunoncha siljish, harakatga keltirish Immutativmetod –taqlid metodi
Perespektiv qobiliyat-qisqa daqiqa/da auditoriya holatini idrok etish Gnostik qobiliyat –tadqiqot ishlariga layoqatlilik
Pedtexnologiya= asosiy yo`nalishlari-5 ta ,dars bosqichlari-6 ta Didaktik jarayon 3 ta komponent+ iborat
Pedtexnologiya= markaziy muammosi-bola shaxsini rivojlantirish orqali ta`lim tarbiya maqsadiga erishish

Interfaol jarayon-o`zaro faollashtiruvchi jarayon

Metodologiya-mantiqiy tashkil etish usullari vositalari haqidagi fan DTS da o`qish texnikasiga 8 ta talab qo`yilgan
Grammatik tahlil-analitik mashqqa kiradi,Gap bo`laklari gapga nisbatan – sintaktik,so`z turkumlariga –morfologik