Avlod tarbiyasi masalalari
Yüklə 54,75 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
ǀ
ISSUE 8 ǀ 2021 ISSN: 2181-1601 Uzbekistan www.scientificprogress.uz Page 371 an'analarimizni bilish degani. Agarki har qaysi odam kechagi kunni yaxshi biladigan bo'lsa, hech qachon avvalgi xatosini yana takrorlamaydi. O'zingiz eslang, bir vaqtlar, kommunistik mafkura zamonida milliy urf- odatlar, an'analarni rivojlantirish u yoqda tursin, hatto janozaga borish mumkin emas edi. Qarang, qanday og'ir zamon edi! Bu haqiqatni bolalarimizga to'g'ri tushuntirib bersak, tarix bilan, haqiqat bilan qurollanib olsak, hayotimizni shunday to'g'ri yo'lga qo'yamizki, uning aniq manzillari barchaga ayon bo'ladi, butun xalqimizga kuch-g'ayrat bag'ishlab turadi. Bu - erkin, ozod, tinch va barqaror, obod va farovon hayot demakdir. Yosh avlodning maktabdagi tarbiyasiga ham alohida e’tibor berish kerakdir, degan g’oyga ham jadidlar alohida e’tibor berganlar. Chunki, jadidlar yosh avlodni ozodlik, istiqlol, mustaqillik uchun kurashganlar, Vatanning kelajagi, ravnaqi deb qaraydilar. Shuning uchun ham ular bolalar va Vatan taqdiri masalasiga alohida e’tibor beradilar. Shuni ta’kidlash kerakki, jadidlar o’z maktablari orqali yosh avlodga faqat milliy ruhinigina emas, balki umuminsoniy qadriyat, baynalminallik, Vatan ravnaqi, go’zalligini ham singdirishga harakat qilganlar. Ular, bolalar, yoshlartarbiyasi uchun birgina maktab emas, balki ularning o’zlari mustaqil ravishda zamon va dunyo voqealari bi;lan tanishib bormoq, millat va Vatanning ahvolidan, kundalik hayotdan ogoh bo’lmoq kerakligini tadbiq etgandir. Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, jadidchilik Turkiston yoshlarining milliy, madaniy ijtimoiy uyg’onishda va ravnaqida asosiy omil bo’lib xizmat qildi. Zamonning dolzarb masalalarini, hayotning muammolarini ijtimoiy-siyosiy, madaniy-ma’naviy yo’l bilan yechish yo’llarini jadidlar o’z maqola va asarlarida ko’rsatganlar. Yoshlarni o’qishga, bilim olish va ishlab chiqarishjarayoniga jalb etish, madaniy- ma’naviysaviyatini yuksaltirishga chorlaydi. Jahon taraqqiyoti yutuqlarini Turkistonga olib kelish istagida ulardan Vatan uchun xizmat qiladigan yetuk olimlar, sanoat va qishloq xo’jaligi sohalarining zamonaviy bilimdon, mutaxasislari, madaniyatarboblari yetishib chiqib, ular yurtini obod, farovon etishlariga ishonganlar. Chunki jadidlarning o’zlari ham yosh bo’lganliklari uchun mahalliy yoshlarning muammolari, fikr-g’oyalari turli voqealarga munosabati ularga juda yaqin va tushunarli edi. Jadidlar faoliyatida madaniyatga, ma’rifatparvarlikka, yangilikka, taraqqiyotga intilish, yoshlarni, butun xalq ommasini shunga da’vat etish g’oyalari ularning umrlari oxirigacha yetakchi fikr bo’lib qoldi. Har qanday og’ir sharoitda ular o’z qarashlarini o’zgartirmadilar. Jadidlarning ijtimoiy-siyosiy, madaniy-ma’naviy faoliyatlarini tahlil qilib va ularning asr boshidagi g’oyaviy qarashlarini kelib chiqqan holda shuni aytishimiz o’rinliki, jadidlar Turkiston xalqlarini savodsizlik, qullik, qashshoqlikdan chor hukumatimustamlakachiligidan qutqarishga bel bog’laganlar va shu yo’lda yoshlar asosiy kuch bo’lganligini tushunib, ularning on-saviyasini oshirish uchun ko’p sa’y- harakatlar qilganlar.Yoshlar manfaatini himoya qilish, ularning jamiyat va davlatda |