Avtomatlashtirish va boshqarish

Ishlash printsipi
Ulchagichning ishlash printsipi – vibratsion, sezuvchan elementning rezonans tebranishlarning – kamerton rezonatorining suyuklikdagi (sochiluvchan materiallarda) va gazli (xavoli) muxitning farkiga asoslangan
Pьezoelektrik kristall unga kuchlanishni uzatayotganda ~1300 Gts. chastotali sezuvchan vibratsion vilkaning tebranishi xosil kiladi. Erkin va zadempfirlangan materiallar xolatida kamerton rezonatoridagi chastotaning bunday uzgarishi elektronika tomonidan uzluksiz rejimda kuzatiladilar. Suyuklikka yoki sochiluvchan maxsulotlarga vilkani tushirganda vilkaning tebranish chastotasi kamayadi, va bu signalizator kontaktini uzgarishiga olib keladi. Suyuklik yoki sochiluvchan maxsulotlar satxining kamayishi vilka «kuruk kontakt» xolatigi utadi. Bunda vilkaning tebranish chastotasi kutariladi, bu esa kontaklarning kayta uzgarishiga olib keladi. Kontaktlar xolatining uzgarish signali, boshkarish sistemasitga yoki bajaruvchi mexanizmlarga (nasoslar, klapanlar va x.k.) uzatiladi.
Akustik ( ulьtratovushli) satxulchagichlar
Ulьtratovushli satxulchagichlar boshka turdagilarga nisbatan kup avzalliklarga ega – ular anik ulchash imkoniga ega, kullanilganda ishdan chikmaydi va past kiymatga ega. Poplavkali va buykali satxulchagichlar kullab bulmaydigan sistemalarda foydalanganda, ulьtratovushli satxulchagichlarning aynan shu xususiyatlarigina sezilarli darajada ommobobligini oshirdi.
Akustik yoki ulьtratovushli satxulchagichlarda ulьtratovushli tebranishlarni kaytaruvchi xodisa tekkislikdan suyuklik – gaz muxiti bulishda kullaniladi. Bu rusumdagi satxulchagichlar ulьtratovush impulьsining utish vaktini ulchashda nur taratuvchidan suyuklik yuzasigacha va teskarisi (4.20 rasm). Kaytaruvchi impulьsni kabul kilishda nurtaratuvchi ulchagich bulib koladi. Odatda, sigimli idishning yuza kismiga ulьtratovushli ulchagichning urnatilish usuli keng tarkalgan. Bunda signal kattik (suyuk) muxiti chegaralardan kaytarib xavo muxiti orkali utadi. Bunday xolatlarda satxulchagichlar akustik deb ataladi. SHuningdek, ulchagichlarning sigim idishlarning ichiga urnatish usuli mavjud.

4.20.rasm ulьtratovushli satxulchagichning ishlash printsipi

Bu xolda signal zichligi kamrok muxit chegaralaridan kaytariladi. Bunday ulchagich – ulьtratovushli ulchagich deb ataladi. Birinchi xolatda ulchanayotgan vakt kancha kup bulsa, suyuklik satxi shuncha past buladi, ikkinchi xolatda – teskarisi. Elektronnыy blok ulьtratovush impulьslaridan taralayotgan nurlarni tashkil kilish, taralaetgan impulьslarni kuchaytirish, ikki xil yulli (xavoda va suvda) impulьsining utish vaktining ulchanishi va shu vaktni unifikatsiyalashtirilgan elektr signaliga aylantirish uchun xizmat kiladi.

Ulьtratovushli satx ulchagichlar bir satxning nazorati uchun, ikki satx nazorati uchun, yoki bitta texnologik teshikdagi ikki satxning nazorati uchun muljallangan

Akustik satx ulchagichlar suyuk muxitlar satxini kontaktsiz avtomatik distantsion ulchash uchun muljallangan, shu bilan birga portlash xavfi bulgan, yemiruvchi (agressiv), kayishkok, bir xil bulmagan, chukindiga tushuvchi, shuningdek diametri 5 dan 300 mm gacha bulgan sochiluvchi materiallarning granulalari va bulaklari, minus 30 °S dan plyus 250 °S gacha va bosimning – 4 MPa gacha muxitning nazorat kilinayotgan muxiti, turli xil fizik xossali muxitlar, kuchli buglanuvchi, kuchli kupiklashuvchi suyukliklar va mayda yoyilgan va govak granulyatsiyalangan (donador) sochiluvchi maxsulotlar. Ulьtratovushli satx ulchagichlarnig ishlash diapazoni – 25 m gacha
Ulьtratovushning tarkalish tezligi - taxminan 0,18 % 1 °S. darajaga boglik. Ulьtratovushli satx ulchagichlardagi bu ta’sirni yuk kilish uchun kurilgan termoulchagich yordamida termokompensatsiya kullaniladi. SHuningdek ulchashda anik natijalarni olish uchun suyuklik tarkibi buyicha bir me’yorda bulishi va bir xil darajada bulishi kerak. Unda gaz pufakchalari xam bulmasligi kerak.
Ulьtratovuhli satx ulchagichlar satxni ulchashdagi kamchiliklar 1 % ga yetishiga yul kuyadi. SHu bilan birga, ular radar mikrotulkinli satx ulchagichlardan ancha arzonrok. Ulьtratovushli satx ulchagichlar kup xollarda profillangan kanallarda sarfni ulchashda kullaniladi.