Avtomatlashtirish va boshqarish

Ishlash printsipi
Kontaktsiz ulьtratovushli satx ulchagichlar ulьtratovush tulkinlarining ishchi zonasining zondlashni chastotasi 20 kGts. dan yukori bosimli tulkinlarda amalga oshiradi. Ular ulьtratovush tulkinlarining kaytarilish xususiyatini turli xil fizik xossali ikki muxit chegarasidan utishda kullaydilar. SHuning uchun ulьtratovushli satx ulchagichning sezuvchi elementi, odatda kostruktiv joylashtirilgan va kvartsli plastina shaklida bulib, tebranihlarni kabul kiluvchi va nur tarkatuvchidan tashkil topadi.
Plastinaga uzgaruvchan kuchlanishni uzatganda xavoli muxitga tebranishlarni uzatuvchi plastinaning deformatsiyasi ruy beradi. Kuchlanishni uzatish impulьslar orkali amalga oshiriladi va uzatish tugallangandan keyin, plastina ulьtratovushli tebranishlarni kaytaruvchi, plastinaning tebranishlarini chakiruvchi, va chikuvchi kuchlanishning paydo bulishiga sabab buluvchi (kaytaruvchi pьezoeffekt) kabul kilgichga aylanadi,.
Ikki muxitning bulinish chegarasigacha bulgan masofa kuyidagi formula orkali xisoblab chikiladi:
,
Bunda – ushbu muxitdagi ulьtratovushli tulkinlarning tezligi, - satx ulchagichning elektron bloki aniklaydigan nur taralishining boshlanishi orasidagi vakt va kaytakuvchi signalning kelishi
Suyuklikning satxi rakamli suyukkristalli displeyda aks ettiriladi

Texnologik jaraenning talablari asosida satx ulchagichning qo’llanilishi. Ulьtratovushli satx ulchagichlar yopik sigimli idishlarda va ochik suv saklanadigan yerlarda, shuningdek kanallarda satx ulchash uchun kullaniladi (4.21 rasm)


Mikrotulkinli radar satx ulchagichlar
Radar satx ulchagichlar – satx ulchashda eng universal va akustik satx ulchagichlarga uxshash vositadir, suyuk – gaz muxitlarni tekislikdan ajratishda elektromagnit tulkinlarini kaytarishda foydalaniladi (4.22 rasm)

4.22. rasm Mikrotulkinli radarli satx ulchagichli sigimli idish

Radarli satx ulchagichlarning ulchanayotgan ob’ekt bilan kontakti bulmaydi. Bu ularni murakkab sharoitlarda, asosan, yukori bosimda, yukori darajada, yuzasida buglar va gazlar mavjud bulsa, kullashga imkon beradi. SHuningdek ular yemiriluchvi, kayishkok, xar xil turdagi suyukliklar va sochiluvchan materiallarni satxni ulchashda, kullanishi mumkin. Kontaktsiz ulьtratovushli satx ulchagichlardan ularni ishchi sigim idishdagi bisim va darajaga sezuvchanligi nisbatan kamrokligi, ularning uzgarishlariga, shuningdek changlashtirish, nazorat kilinaetgan yuzadan kupiklanish, buglanishnidek bulgan xodisalarga yukori chidamliligi, bilan fark kiladi

Radarli satx ulchagichlar ( ± 1 mm. gacha) yukori aniklikni ta’minlab bergani uchun, tijorat xisobi tizimlarida kullashga imkonini beradi. Zamonaviy radarli satx ulchagichlar «intellektual» kurilmalar xisoblanib, uzida ulchagich kismni va kabul kilingan signalni kayta ishlashni birlashtiradi