Axborot asri tahlikalari

«(Ey inson!) O‘zing (aniq) bilmagan narsalarga ergashma! Chunki quloq, ko‘z, dil – bularning barchasi to‘g‘risida (har bir inson) mas’ul bo‘lur (javob berur)» (Isro, 36).
Mustaqillik yillarida dinimizga berilgan imkoniyatlarni, afsuski, suiiste’mol qilgan ba’zi yot toifa va firqalar kishilar o‘rtasida turli ixtiloflarning avj olishiga sabab bo‘ldilar. Buni birinchi bo‘lib, o‘zini «sof islom ta’limoti himoyachisi» sifatida ta’riflagan oqimlar boshlab berdi.
Bu oqimlar o‘zining ilk faoliyatini hanafiy mazhabi ko‘rsatmalariga qarshi kurashishdan boshladi. Ular hayot mohiyatini hali anglab yetmagan, g‘o‘r yoshlarni o‘z ta’siriga torta boshladilar. Chunki umri davomida ma’lum mazhabda ibodat qilib kelgan, ko‘p yillik hayot tajribasiga ega bo‘lgan keksalarni yo‘ldan ozdirish ular uchun mahol edi. Bu oqim dinga e’tiqod qilishda hech qanday mazhabga yoki imomga ergashishni shart qilmaydi. Qur’on va hadisdan har kim o‘zi mustaqil fatvo olib e’tiqod va ibodat qilishi lozim, degan da’voni ilgari surdi. Shuningdek, asosiy hujumni masjid imomlarini tanqid va ayblab, soddadil va g‘o‘r musulmonlarni o‘z ortlaridan oson ergashtirdi.
Lekin ular o‘zlari qilayotgan da’volariga zid ravishda, «rahnamo»larining fikri va fatvosiga qarab ish tutardilar. Birinchi ixtilof namoz ibodatini ado qilish borasida yuzaga keldi.
Musulmonlar «Ahli Sunna val-Jamoa» sifatida biror-bir mazhabga ergashishlari lozim. Ammo ixtilof yuqorida zikr qilingan «ahli ilm»lar o‘ylaganidek, faqat namoz masalasida bo‘lib qolmadi, balki u mafkuraviy ziddiyatga aylanib ketdi. Oqim tarafdorlari hanafiy mazhabiga zid tarzda, o‘zgalarni kofirga chiqarish, Allohga shirk keltirishda asossiz ayblash kabi buzuq aqidalarni tarqata boshladilar.
Xo‘sh, oqim a’zolarining bundan maqsadlari nima edi? Nima uchun kofirlikda ayblash ular uchun kerak bo‘lib qoldi? Shu o‘rinda dunyodagi qo‘poruvchi oqimlar uchun xos bo‘lgan va bir-biriga bog‘liq ikki illat to‘g‘risida to‘xtalish o‘rinli:
1. Kofirlikda ayblash.
2. Kofirlarga qarshi kurash – urush e’lon qilish.
Bunday illatlar barcha buzg‘unchi oqimlarda uchraydi. Zero, buzg‘unchilar o‘z tarafdorlarini g‘oyaviy jihatdan boshqalardan ajratib olish maqsadida o‘ziga ergashmaganlarni kofir deb ayblaydilar. Vaholanki, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam o‘zlarining muborak hadislarida odamlarni «kofir» deb haqoratlashdan qaytarib shunday deganlar:
“