Axborot texnologiyalari xizmatlari va jarayonlari raqobatbardosh boshqaruvi

IQTISODIYOTDA AXBOROT TIZIMLARI

---

Iqtisodiyot va ta'lim / 2023-yil 2-son
 
 345
 
2-
rasm. ITIL v3 va v4 bo‘
yicha IT-xizmatning hayot davri modeli
(Bunda W={W1, W2, W3, W4} tashqi ta
’
sirlar) 
ITIL v4 freymvorkining asosiy komponentlari 
SVS (Service value system 
–
Xizmat qadriyatlar (qiy-
matlar) tizimi) va to‘rt o‘lchovli modelini 2
-rasmda 
ko‘rsatilgandek tasvirlab, IT
-bozor yetakchilarining 
strategik faoliyati modelini ifodalash mumkin. 
ITIL v4 freymvorki yordamida 1-jadvalda har 
bir vazifa uchun IT-bozor yetakchilari faoliyatini 
tahlil qilish asosida IT-xizmatlarni ishlab chiqish 
yoki yaratishda amalga oshirilishi zarur bo‘lgan IT
-
jarayonlar tartibi ishlab chiqilganini kuzatish mum-
kin. ITIL v4 freymvorki kutubxonasida IT-xizmatlar 
hayot davri har bir bosqichlari uchun taklif qilingan 
IT-
jarayonlar to‘plami hozirgi kunda “ITIL best 
practices” deb yuritiladi. Bu jarayonlar IT bozorida 
faoliyat bilan bog‘liq muhim muvaffaqiyat omillari 
tarkibiga e’tibor qaratish hamda hozirgi davr IT 
bozor liderlari
ga xos bo‘lgan muvaffaqiyat omillari
-
ning qadryatlariga erishish uchun mo‘ljallangan 
jarayonlardir. 
Xulosa va takliflar.
ITIL v4 freymvorki yor-
damida IT-bozor yetakchilarining strategik faoliyati 
tahlili asosida IT-
xizmat ko‘rsatuvchilar aktivlari
-
ning raqobatbardoshlik tavsifiy 
ko‘rsatkichlarini 
ta’minlashda quyidagi masalalarni
ng strategik ye-
chimlar ketma-ketligini amalga oshirish talab eti-
ladi: 
1. IT-
xizmat ko‘rsatuvchining bozor sharoi
-
tida muvaffaqiyatning kritik (muhim) omillari 
to‘p
lamini aniqlash, 
bo‘lgan muvaffaqiyatning kritik (muhim) omillarini 
tavsiflovchi va bozor sharoiti ko‘rsatkichini baho
-
lovchi 
samaradorlik ko‘rsatkichini 
tanlash. 
2. Strategik maqsadni belgilash: 
ko‘rsatkichlar to‘plamini ikki kichik qism to‘plam
-
larga ajratish: 
a) 
–
“bazaviy muvaffaqiyat 
omillari” (raqobat standarti)
qism to‘plami;
b) 
–
“potensial muvaffaqiyat 
omillari” qism to‘plami.
3. 
kritik muvaffaqiyat 
omil
lar to‘pla
mini va ularining samaradorlik 
ko‘rsatkichlarini dolzarb (joriy, 
aktual) holatda saqlab turish. 
4. IT-xizmatlar va jarayonlarni takomillash-
tirish maqsadida 
–
“bazaviy 
muvaffaqiyat omillari” 
ko‘rsatkichlarini bozor 
qiymatlariga olib chiqish va 
–
“potensial muvaffaqiyat omillari” 
ko‘rsatkichlarini 
optimallashtirish.
5. IT-jarayonlarning 
–
“bazaviy muvaffaqiyat omillari” ko‘rsatkichlarining 
joriy 
bozor 
qiymatlariga 
erishishini 
va 
–
“potensial muvaffaqiyat omillari” 
ko‘rsatkichlarini optimallashtirishni ta’minlaydigan 
loyihalar portfelini shakllantirish va amalga 
oshirish.