Ayiqtovonkabilar kichik ajdodi referat

30-rasm. A. Chelidonium majus. Б. Papaver somniferum. 1 – pastki barglari, 2-gulli novdasi, 3-mevasi, 4-guldiagrammasi
Ko’knordoshlar oilasi kelib chiqishiga ko’ra Magnoliyanamolar va Ayiqtovonnamolar qabilalari bilan bog’liq, ammo ulardan bir qator ikkilamchi belgilarining borligi bilan farqlanadi. Bulardan mevachibarglarining halqa shaklida joylashuvi, ularning erkin va o’zaro qo’shiluvi, gullarining ikki a’zoli bo’lishi va nektar (shiradon) larining bo’lmasligi eng muhim farqlaridir.

Shotaradoshlar oilasi - Fumariaceae

Oila morfologik belgilari jihatdan ko’knordoshlarga juda yaqin turadi. Lekin changchisining oltita bo’lishi bilan farq kiladi. Oilaga 17 turkumga mansub 470 tur kiradi. Barglari asosan ildiz bo’g’zida joylashadi. Gullari shingilsimon to’pgulda joylashgan, ikki jinsli, zimogorf, gulkosachabargi 2 ta, gultojbargi 4 ta, changchisi 6 ta, urug’chisi 2 ta mevachi bargdan iborat. Mevasi ko’sakcha. Ular O’rta Osiyoda keng tarqalgan. Oilaning Seversov burmaqorasi (Corydalis severzowii) va Turkiston shotarachasi (Fumariola turkestanica) nomli turlari O’zbekiston Respublikasi «Qizil kitobi»ga kiritilgan. Shotara – Fumaria vaillantii dan dorivor o’simlik sifatida foydalaniladi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO`YXATI:

1. 
   Pratov O`., Shamsuvaliyeva l., Sulaymonov E., Axunov X., Ibodov K., Mahmudov V. Botanika . Darslik. Toshkent “Таълим нашриёти” 2010, 285 bet.
   
2. 
   Pratov O`., Nabiyev M. O`zbekiston yuksak o`simliklarining zamonaviy tizimi. Toshkent “O`qituvchi”, 2007. 62 bet.
   
3. 
   Жизнь растений I-VI том. Москва, 1974-1982.
   
4. 
   Czerepanov S.K. Vascular plants of Russia adjacent states (the former USSR) Cambridge University press, 1995. 516 p.
   
5. 
   Takhtajan A. Flowering Plants. New York, 2009. 381 p.
   
6. 
   Тадтаджян А. Система магнолиофитов. Ленинград, Изд. “Наука”, 1987. 439 с.
   
7. 
   Пратов У., Тажетдинова Д. “Определитель растений Средний Азии” нинг I-X томларида келтирилган ўсимлик оилалари, туркумларининг лотинча, русча, ва маҳаллий номлари (қўлланма). Тошкент, 2010. 35 бет.