Azerbaycan Devlet İktisat Ünersitesi Dünya Ekonomisinde Güncel Sorunlar Uluslararası ticaret

Y = c + I + G + NX
Bu denklem aslında ona dahil olan değişkenler istenilen fiyatında doğru olan beraberliktir, ona göre ki, GSYİH da hesaplanan her dolar yer dört tür masraflardan birinde bulur.
Basit bir örnekte GSYİH'nın her bir bileşenini ayrı ayrı gözden geçirelim. Ġstehlak -ev təssərrüfatlarının emtia ve hizmetlerin elde edilmesine masraflarının örneğin, Smith ailesinin restoranda kahvaltısında göre hesabın ödenmesi.
Yatırımlar - General Motors için yeni bir tesis inşaatı gibi ekipman ve gayrimenkul satın alma masrafları. Buraya aslında yatırım olan, fakat resmi olarak ev təssərrüfatlarının məsrəflərini içeren yeni evlerin alınmasına yapılan harcamalar için de geçerlidir. Devlet harcamaları - istenilen düzeyde devlet organlarının bakım için gerekli tüm mal ve hizmetlerin alınmasına yapılan harcamalar buraya aittir örneğin, Deniz Gemiçiliyi tarafından yeni sualtı geminin alınması. Halis ihracat - yerli malların dış pazarlarda satış (ihracat) kaynaklı gelirlerin toplamı ile yabancı malların alınmasına (ithal) yapılan harcamaların tutarı arasındaki farkı temsil eder. Yerli firma kendi ürününü dışa satırsa ABD'nin net ihracat göstergesi yükseliyor, Amerika'nın Boeing şirketi ve İngiltere'nin British Airways şirketi arasındaki anlaşma halinde olduğu gibi.
Reel ve nominal GSYİH
Böylece, GSYİH tarafından üretilen tüm mal ve hizmetlerin piyasa değeri dahil edilmiştir. Bir yıllık tüketim göstergeleri artarsa, iki açıklama olabilir: (1) ekonomide üretimde bir artış gözlenir; (2) emtia ve hizmetler daha yüksek fiyatlarla satılmaya başlandı.
Ekonomistler GSYİH un artışını analiz ederken her iki nedenin etkilerini dürüst tanımlamaya ve fiyatların artmasından bakılmaksızın üretimin aslında ne kadar arttığını tespit etmeye gayret ederler. Bunun için, "Bu yıl üretilen mal ve hizmetlerin değeri geçen yılın fiyatları ile hesablanarsa, onun göstergesi ne olacaktır?» Spekülasyon içerikli soruya cevap vermeye imkân veren gerçek GSYİH un göstericisinden kullanılır. Bu yaklaşım, kısa sürede ekonomik büyümenin karşılaştırmalı bir analizine olanak tanır.
Reel GSYİH tanımını daha iyi anlamak için aşağıdaki örneğe bakın:
Bu bir hesap
İki tür emtia sonucunu tanımlayan Tablo 21.2'ye bakalım: hot dog ve hamburger üreten hayali ekonomi. tablo, emtia biriminin satış fiyatları ve 2001, 2002 ve 2003'teki hacimleriyle ilgili bilgileri göstermektedir.


Bir ürün elde etmek için yapılan toplam maliyet miktarını hesaplamak için, ürünlerin birinin tüm çıktılarının toplamının her bir ürünün fiyatına uygun şekilde bulunması gerekir. Böylece, 100 hot-dog ve 50 hamburger sırasıyla 1 $ ve 2 $ için 2001'de satıldıysa, nüfusun satın alınmasının maliyeti 200 $ 'dı. Üretilen malların ve hizmetlerin cari fiyatlarla ifade edilen değerinin bir göstergesi olan nominal GSYİH.
tablo, nominal GSYİH artışını 2001'de 200 dolardan 2002'de 600 dolara, 2003'te 1.200 dolara çıkardığını göstermektedir. Nominal GSYİH büyümesi, büyük oranda, üretimdeki artıştan ve bir ölçüde fiyat dalgalanmalarından kaynaklanmaktadır.
Fiyatların seviyesinden bağımsız olarak üretilen ürünün hacminin değerlendirilmesi için bazis denilen belli dönemin sabit qiymətlərilə hesaplanan oluşturulmuş emtia ve hizmetlerin değerini yansıtan gerçek GSYİH anlayışından kullanacağız. Böylelikle baz dönem fiyatlarının kullanılması, farklı yılların üretim hacminin niceliksel olarak karşılaştırılmasına olanak tanıyacaktır.
Gösterdiğimiz örnekte başız yılı gibi 2001 yılı kabul ederek ve hot-doq, hamburgerlərin ürün geçişinin uygun həcmlərinə onu vurmakla 2001, 2002 ve 2003 yıllarında reel GSYİH un göstergesini belli edeceğiz. GSYİH içindeki reel artışı belirleyeceğiz, 2001'de 200 $, 2002'de 350 $, 2003'te 500 $, üretim hacimlerinde genel bir artışa işaret ediyor , çünkü karşılaştırma aynı fiyata yapıldı.
Dolayısıyla, nominal GSYİH, cari fiyatlarla üretilen malların ve hizmetlerin toplam değerini yansıtırken, reel GSYİH, taban dönemin ürünüdür. Reel GSYİH endeksleri, fiyat dalgalanmalarından etkilenmediği için üretim artışını ölçmek için kullanılabilir.
Ekonominin etkinlik düzeyini belirlemek için GSYİH'nın çeşitli hesaplamalarını yaptık. Reel GSYH, emtiaların ve hizmet üretiminin gerçek hacmi olduğundan, ekonominin nüfusun nominal GSYH'ye oranla talebini karşılama kabiliyetini yansıtıyor. Bununla birlikte, üretim artışında bir değişiklik olursa, önceki döneme kıyasla genellikle reel GSYİH değişiminde ifade edilen bir yüzde kullanılır.