Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyası

Final səyi. Yadronun itələnməsi.
Bu fazada aşağıdakılara diqqət yetirilməlidir:
Yadronun itələnməsi sıçrayışdan dərhal sonra, hər iki qıçın düzəldilməsi, gövdənin açılaraq atma istiqamətinə çevrilməsiilə həyata keçirilir. Sağ diz və bud düzəlməzdən əvvəl atma istiqamətinə döndərilir. Gövdəninyuxarı hissəsi əvvəlcə yuxarıya qalxır, sonra isə atma istiqamətinə mümkün olan maksimal
sürətlə dönür.Atma istiqamətinə dönmə zamanı aləti tutan əl boyundan bir az aralanırvə böyük qüvvə ilə irəliyə- yuxarıya yadronu itələyir
Yadro itələmədə köməkçi hərəkətlər:
Doldurulmuş topların iki əllə sinə önündən bir-birinə itələnməsi 10-12 dəfə .Getdikcə məsafə uzaqlaşdırılır.Yarım oturuşdanalətin (doldurulmuş top, yadro, kərpic və s.) iki əlin təkanı ilə maneə üzərindən atılması, itələnməsi. Bu zaman qapı dirəyindəniki dayaqarasından çəkiliş rezin bintdən və s. istifadə etmək olar.Təkan zamanı bədəni tamdüzəldin ki, sonda bir tullanış alınsın.Alətinə qədər yuxarıya atsanız nəticə bir o qədər yaxşı alınacaqdır. Sol ayaq irəlidə, sağ arxada olmaqla alətin itələnməsi.
Oturmuş vəziyyətdən yadronun itələnməsi 
.Çıxış vəziyyətində gövdəni arxaya əyin və dərhal yadronu (doldurulmuş topu və s.) irəliyəyuxarıya itələyin.
Yadroitələmədə xüsusi hərəkətlər 
 
A lətin baş üzərindən arxaya atılması.Bu hərəkət uzun kürək əzələlərinin qüvvə və sürət-güc qabiliyyətinin inkişafı üçünxüsusi əhəmiyyət daşıyır. Kürəyin uzun əzələləri gövdəni yuxarı hissəsinin düzəldilməsində, eyni zamanda təkan hərəkətininsürətli icrasında fəal iştirak edir.Texniki cəhətdən alətin baş üzərindən arxaya atılması çox sadədir. Holaylandırma hərəkətimümkün qədər geniş amplituda ilə icra olunacaq alət qıçlar arasından arxaya aparılır. Təkan alətin qövsvaritraektoriyailə uçuşunu təmin et-məlidir.Hərəkətdə kürək, qol, bel, qıç əzələləri iştirak edirlər.

Yadro itələmək texnikasının təlimi-Texnikasının ilkin təlim zamanı hərəkətlər artıq gərginlik olmadan öyrənməyə imkan verən yüngülləşdirilmiş alətlərdən istifadə edilməlidir.Qüvvə inikişaf etdikcə alətin ağırlığı artırılır. Təlim zaman müəyyən metodik ardıcıllığa riayət edilməlidir. Məşğul olanların yadro itələmək texnikası ilə tanış etmək.

1.Yadro ilə və yarışlarda yadro itələmək qaydaları ilə tanış olmaq.
2.Dairədən sıçrayışla yadro itələməyin izahı və göstərilməsi.
3.Kinoqram və şəkillər vasitəsi ilə nümayiş etdirmək.

Yadronu düzgün tutmağı və itələməyi öyrətmək.Yadronu düzgün tutmağın göstərilməsi və yoxlanılması,yadronu irəli-yuxarı itələmək,ayaqları qabaqcadan bükməklə və gövdəni sağa döndərməklə yadronun itələnməsi.Yadro 3,4,5,6 və 7,257 kq ağırlığında olan metal kürədir. Yadro diametri 2,135 m olan dairədən meydanın nişanlanmış bolməsinə (450 ) itələnir.Adətən uçuçun uzaqlığı uçuşun ilk sürətindən,uçuş bucağından və yardronun idmançının əlindən buraxıldığı yüksəklikdən asılıdır.Yadronun uçuşuna təsir edən həlledici amil ilk sürətdir.İlk sürət yolun uzunluğundan və yadroya təsir vaxtından asılıdır.
Yadronu 22 m-ə və daha uzağa itələdikdə uçuşun sürəti 14m\san-yə çatır.Optimal uçuş bucağı 38-410 - dir.Alətin buraxılma hündürlüyü yadro itələyinin hündürlüyündən və qolunun uzunluğundan asılıdır.
Yadro itələməyin təlimində metodik göstərişlər.Yadro itələməyin təlimi yadronun tutulması yoxlamaqla bir vaxtda kecirilir.Əvvəlcə yadro əllə yüngülcə yuxarıya atılır.Bu zaman qol azacıq bükülmüş olmalıdır.Yadro itələməyi,yadronun itələnməsini təqlid etməklə növbələşdirmək lazımdır. Bir yerdə dayanıb yadro itələmə zamanı ayaqların çiyin nahiyəsinin tam döndərilməsi ilə əlaqədə fəal işləməsinə nail olmaq lazımdır.Qolun düzləndirilməsi bazu önünün itələmə istiqamətində aparılması anından başlamalı və sol qıçın düzləndirilməsinin qurtarması ilə başa çatmalıdır.
Final səyini yerinə yertirərkən yeni məşğul olmağa başlayan idmançılar arasında geniş yayılmış səhv sonradan gövdəni irəli-sola əyməklə, başı sola döndərən zaman bədənin ağırlığının sol ayağa vaxtından əvvəl keçirilməsidir. Nəticədə idmançı sağ ayaq üzərində dayaqlanmanı itirir.
Digər yayılmış səhvlər bunlardır:final səyinin əvvəlində sol ayağın sola döndərilməsi,final səyinin ayrıayrılıqda yerinə yetirilməsi,yəni idmançının əvvəlcə qıçlarını düzləndirməsi,və gövdəni sola döndərməsi,yalnız bundan sonra yadronu tutduğu qolu düzləndirməyə (açmağa) başlaması.Ona görə də məşğul olanları yadro itələnəcək əşyalara səmtləşdirmək faydalıdır.
Yadronun düzgün itələnməsi və uçuşun effektiv şəkildə baş tutması üçün idmançılara bəzi əlavə təlimlər təklif olunur. İlk olaraq, yadronun əl və əllərin düzgün mövqeydə tutulması və idmançının bu poza əlavə edilmiş ağırlığa qarşı davranışını öyrənməsi təklif olunur. Bu, idmançının yadro itələmək texnikasında daha çox stabi və effektiv olmağını təmin edir.
Daha sonra, yadro itələmənin fərqli mərhələlərində fokuslaşmağı təmin etmək üçün təlim proqramında dəyişikliklər edilir. Bu, idmançının təlimlərini təkmilləşdirir və hər bir mərhələnin özünəməxsus texniki tələblərinə əsaslanmasını qarşılayır. Məsələn, yadronun tutaq və itəmə mərhələsində fokus qoyulur və idmançıya tutağın düzgün formada saxlanılması və itəmə zamanı əl və bədənin düzgün hərəkətləri təlim olunur.

Texnika ilə birgə, yadronun və idmançının hərəkətlərini təhlil edən video və rəsmi materiallar vasitəsilə əlavə təlimlər təmin olunur. Bu, idmançıların öz performanslarını görmələrini və texniki səhvləri düzəltmələrini təmin edir. Nümayiş etdirilmiş nümunələr və görsəl dəstəklər, yadro itələmək texnikasının doğru formada öyrənilməsinə kömək edir.

Əlavə təlimlərlə birlikdə, idmançılara yadro itələmək texnikasının nüansları, mərhələləri və sirləri barədə də ətraflı məlumat verilir. Bu, idmançıların texnika sahəsində daha da böyük bacarığa və bilikə nail olmalarına kömək edir. Təlim proqramının bütünü, yadro itələmək texnikasının öyrənilməsi və idmançıların texniki bacarıqlarının inkişaf etdirilməsi üçün müstəqil və effektiv bir yoldur.

Yadro itələmə tullamasının ən sadə növü olan bərkidilmiş uzunsov daş, orta əsrlərdə müstəqil silah kimi çox yayğındı. Bu tullama, uzun vaxt ərzində döyüş sahələrində və müstəqil döyüşlərdə tətbiq edilmişdir. Məhz bu tullama növü, cəngavər döyüşçülər üçün müstəsna bir silah idi. Başlangıcda bərkidilmiş uzunsov daşdan hazırlanan yadro itələmə tullamaları, daha sonra isə çəkic kimi təkmilləşdirilmiş və metaldan hazırlanan çəkilmiş çəkic növü ilə əvəz olunmuşdur.

Orta əsrlərdə, çəkic artıq daha inkişaf etmiş texnologiyalara əsaslanaraq hazırlanırdı. Metaldan hazırlanan çəkic, daha effektiv zərbə vurmağa imkan verirdi və cəngavərlər üçün daha güclü bir silah kimi funksionlaşdırılmışdı. Bu cür silahlar, düşmən zirehini deşmək və cəngavəri yıxmaq üçün çox effektiv idi.

Adi piyada döyüşçülərinin süvari və zirehli düşmən cəngavərlərinə qarşı olan mübarizələri, çəkic zərbəsi ilə daha da çətinləşirdi. Ox və qalın nizələr, müstəqil silahlar kimi bu növ düşmən zirehlərini deşmək üçün kifayət qədər güclü deyildi. Sərrast endirilmiş, xüsusilə də dəbyə üçün nəzərdə tutulmuş ağır çəkic zərbəsi, cəngavərlərin müqavimətini aradan qaldırmaqda müstəsna idi.

Çəkic zərbəsi, cəngavərlər üçün bir təhlükə və effektiv silah kimi tanınırdı. Bu, cəngavərlərin müqavimətini zəiflətmək və onları məğlub etmək üçün ən optimal yoldu. Lakin, cəngavərlər də bu tullamalara qarşı taktika inkişaf etdirərək, çəkic başları üzərindən buraxılmamağa çalışdılar.
Bu mübarizə stratejiyasında, cəngavərlər çəkic zərbəsi endirənləri yaxına buraxmamağa nail olmağa çalışırdılar. Bu məqsədlə, cəngavərlər, çəkici müstəqil tullama vasitəsi olaraq istifadə edərək məsafəni qısaltmağa və düşmənə daha tez yaxınlaşmağa çalışırdılar.