Azərbaycan memarliq və İNŞaat universiteti NƏQLİyyat fakultəsi

 NV-nin aktiv təhlükəsizliyi 
hadisənin qarşısının alınmasına və baş vermə 
ehtimalının azaldılmasına və ya tamamilə aradan qaldırılmasına yönəlmiş 
konstruktiv və istismar xüsusiyyətləri məcmusundan ibarətdir. Başqa sözlə desək
bu avtomobilin YNH-nin qarşısını almağa kömək edən sistemlərdir. Avtomobilin 
7. 

---

aktiv təhlükəsizliyinə təsir edən parametr və sistemlər kimi misal olaraq 
aşağıdakları göstərmək olar: 
-
imtinasızlıq; 
-
avtomobilin tərtib (komponovka) edilməsi; 
-
tormoz xüsusiyyətləri; 
-
dartıcı xüsusiyyətləri; 
-
dayanıqlığı; 
-
idarə olunma qabiliyyəti; 
-
informasiyalılığı; 
-
komfortabelliyi 
Passiv təhlükəsizlik elementləri və sistemləri 
hadisə artıq baş verdikdə onun 
törədə biləcəyi fəsadlarını aradan qaldırmağa və ya azaltmağa, yəni sürücü və 
sərnişinlərin mümkün qədər daha az xəsarət almasına xidmət edir (onlara misal 
olaraq banın elementlərini, təhlükəsizlik kəmərləri, hava yastıqlarını, bamperləri, 
oturacaqları, təhlükəsiz qabaq külək şüşəsi və qapı şüşələrini və s.göstərmək olar). 
Gəzadansonrakı təhlükəsizlik elementləri
və sistemləri
(qapıların kilidləri, 
elektrik və yanacaq sistemində olan elementlər və s.) NV-nin hadisədən sonra 
alışmasının qarşısının alınmasına və avtomobildə olan şəxslərin qısa müddət 
ərzində təxliyyə edilməsinə xidmət edir. 
Ekoloji təhlükəsizlik elementləri
və sistemləri
avtomobilin ətraf mühitə 
(havaya,suya,torpağa) vura biləcəyi ziyanı azaltmağa xidmət edir. 
Qaçırılmağa qarşı təhlukəsizlik
NV-nin digər şəxslər tərəfindən qanunsuz 
istifadə olunmasının qarşını alır. 
Qeyd olunan təhlükəsizlik növləri bir-birilə sıx əlaqədədir və bəziləri hətta eyni 
zamanda digər təhlükəsizlik növünün funksiyalarını yerinə yetirə bilər. Məsələn, 
səmərəli tormoz sistemi bir yandan avtomobilin dayanma yolunu azaltmaqla 
hadisənin qarşısının alınmasında aktiv təhlükəsizlik elementi kimi çıxış etdiyi 
halda, digər yandan hadisənin baş verdiyi halda avtomobilin sürətini azaltmaqla 
alınan xəsarətlərin azaldılmasını təmin etməklə passiv təhlükəsizlik elementi kimi 
8. 

---

çıxış edir. 

Yol-nəqliyyat hadisəsinin baş vermə prosesi aşağıdakı 3 fazadan ibarətdir: