Çağdaş Azərbaycan postmodern romanı 37
2. İnkişaf etmiş süjet hərəkətini vacib hesab etmir və
sadə müqayisə səviyyəsində təcəssüm oluna bilər. Lakin
bu halda pritça öz rəmzi səciyyəsindən məhrum olmur;
3. Məzmun baxımından pritça dərin «dini» və əxlaqi
mövzulara meyl edir;
4. Pritça yüksək kateqoriyalardan çıxış edir. Bütün
bunlar roman-pritçaya təsir göstərir.
Pritçanın «ibrətamizliyi» kimi fəlsəfi ümumiləşdirmə-
lərin yüksək səviyyədə roman-pritçaya transformasiyası
yazıçının fəlsəfi düşüncələrinin üstünlüyünün nəticəsi olur.
Müəlliflərin pritça janr strukturuna, o cümlədən ro-
man-pritça formatına müraciət etmələri təqdim olunan im-
kanların müəlliflər üçün əlçatmaz olmasına əsaslanır
21
. İlk
növbədə, bu həyat və ümumbəşər dəyərlərin problemləri-
nə, xeyirin şərlə mübarizəsinə və s. müraciət edilməsidir.
Məsələn, Azərbaycan yazıçısı Kamal Abdullanın
«Sehrbazlar dərəsi» (2006) romanında sufi fəlsəfi ənənəsi-
nin müəllif ideyasına tabeliyini görürük. «Sehrbazlar dərə-
si» – bu əsərdə dünyəvi ehtirasların heçliyi, bütövlükdə
natamam cəmiyyətin və insanın mənasızlığı problemi qal-
dırılır. «Sehrbazlar dərəsi» «ümumbəşəri» və zaman xari-
cində olan mənaaltı daşıyır ki, əsər haqqında roman-pritça
kimi danışmağa imkan verir, hətta buna baxmayaraq,
müəllif əsərin adına roman-fantaziya kimi izahat verir.
Pritçadan fərqli olaraq, roman-pritçada təhkiyə qısa de-
yil. Roman-pritçanın faktlarla dolu planı bir çox detalları
bürüyür, inkişaf etmiş və mənalı olur. Eyni zamanda, prit-
21
Кечерукова М.А. Жанровая специфика и проблематика рома-
нов - притч Уильяма Голдинга 1950-1960-х годов. Автореферат
диссертации на соискание ученой степени кандидата
филологических наук. Санкт-Петербург. 2009. С. 9-10.
