Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası Fakültə: Siyasi İdarəetmə İxtisas: Qrup: Fənn
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Informasiya texnologiyalarının tarixi və inkişaf tendensiyaları
|
050 334 02 79 Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası Fakültə: Siyasi İdarəetmə İxtisas: Qrup: Fənn: İnformasiya Texnologiyaları Mövzu 8: Informasiya texnologiyalarının tarixi və inkişaf tendensiyaları Müəllim: Ədalət Mahmudov 050 334 02 79 Informasiya texnologiyalarının tarixi Ictimai tərəqqinin bütün mərhələlərində inkişaf prosesləri insan həyatında mühüm rol oynamışdır. Informasiya texnologiyaları təkamül və inqilabi inkişaf mərhələlərini keçmişdi. Alimlər xronoloji sərhədləri müəyyən edən zaman sivilizasiya tarixində bir neçə informasiya inqilabını qeyd edirlər. Informasiya texnologiyalarının tarixi və inkişaf tendensiyaları 050 334 02 79 Toplanmış təcrübənin möhkəmlənməsi və ötürülməsi vasitəsi kimi dilin yaranması şifahi informasiya texnologiyalarının inkişafının başlanğıcı oldu. Dil, intellektual fəaliyyətin formalaşmasına imkan yaratdı. Biliklərin, qədim təsəvvürlərin və etiqadların əsas daşıyıcıları, qoruyucuları və yayıcıları ağsaqqallar, hekayəçilər və kahinlər olmuşlar. Informasiyanın dildən-dilə ötürülməsi üsulu etibarlı sayıldığındаn, məlumatın zaman-məkan anlamında ötürülməsinin dəqiqliyi və operativliyinin təmin edilməsi planında ciddi məhdudiyyətlər vаr idi. 050 334 02 79 Informasiya texnologiyalarının inkişaf mərhələləri 10.000 il b.e.ə 4000-3000 il b.e.ə XV əsr XIX əsr-XX əsrin əvvəli XX əsrin ortaları XX əsrin sonu. I mərhələ. Dilin yaranması II mərhələ. Yazının yaranması III mərhələ. Kitab çapının ixtirası IV mərhələ. Teleqrafın, telefonun, radionun, televiziyanın ixtirası V mərhələ. Elektron hesablama texnikasının meydana gəlməsi və inkişafı 050 334 02 79 Fərdi kompüterlərin meydana gəlməsi. Kompüter kommunikasiyalarının, qlobal Internet şəbəkəsinin inkişafı. Informasiyanın əl üsulu ilə işlənilməsi. (1900- 1955). Perfokart texniкаsı. (1955- 1980). Maqnit lentləri texniкаsı. (1965- 1980). VB operativ giriş texniкаsı. (1980- 1995). Relyasion VB texniкаsı. Multimedia verilənlər bazası texnologiyası. Şəbəkə texnologiyaları. Yazının yaranması (e.ə. IV minilliyin sonu – III minilliyin əvvəli) informasiyanın (bu məhdudiyyətləri aradan qaldıran sənədləşmənin) qeydi və yayılmasının yeni üsullarının meydana gəlməsi demək idi. 050 334 02 79 Informasiya daşıyıcılarının təkmilləşməsi (gil lövhələr, papirus, toz ağacı qabığı, kağız) yazı kommunikasiyalarının və poçt əlaqələrinin inkişafını, sənədləşmiş informasiyanın (əlyazma mənbələrinin) kəmiyyət artımı isə kitabxana və arxiv kimi toplayıcı mərkəzlərin inkişafını stimullaşdırmış oldu. Gil lövhələr üzərində yazılan əlyazmaların toplandığı ilk kitabxanaların yaradılmasını e.ə. II minilliyə, ilk kütləvi kitabxanaların təşkilini isə e.ə. VI əsrə aid edirlər. Kitabxanalar və arxivlər isə öz növbəsində, elmin, maarifin və incəsənətin inkişafına şərait yaradırdı. 050 334 02 79 Müəyyən tarixi mərhələdə əl üsulu ilə mətnlərin və kitabların üzünün köçürülməsi həm gec və baha başa gəlir, həm də biliklərin yayılmasında və yenicə yaranmağa başlayan manufaktura istehsalının tələblərinə cavab vermirdi. Qutenberq tərəfindən çap dəzgahının ixtirası və kitab çapının yayılması (Avropada XV əsrdən başlayaraq) böhranlı vəziyyətdən çıxış yolu oldu. Bu, informasiyanın çoxaldılması (tirajın artması) təcrübəsində əsl inqilabi dönüş oldu. Çap dəzgahı gələcək mədəni tərəqqinin əsasını qoydu. Belə ki, bundan sonra nəşriyyat sənayesi, kitabçılıq işi, kütləvi informasiya vasitələri yaranmış oldu. Sənədli informasiyanın həcminin kəskin şəkildə artması, əhali arasında savadlılıq səviyyəsinin yüksəlməsinə və yeni kitabxanaların açılması (XVI əsrdən ən nəhəng Avropa kitabxanalarının tarixi başlanır) prosesinin inkişafınа zəmin oldu. Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|