Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti

Yandakı şəkil Viləş çayın Yardımlı ərazisində çəkilmiş fotosudur.

Viləş çay

Suyun çox hissəsini yağış (70%), qismən də yeraltı (20%), qar (10%) sulardan alır.Lazım olacaq avadanlıqlar : dəftər,qələm,xəritə

Suyun çox hissəsini yağış (70%), qismən də yeraltı (20%), qar (10%) sulardan alır.Lazım olacaq avadanlıqlar : dəftər,qələm,xəritə

Viləş çayı

B qrupu

Bildiyimiz kimi bu qrupda 6 nəfərdən ibarətdir.Bu qrupun tapşırığı çayın en kəsiyində keçən su sərfinin qiymətini tapmaqdır.Onlar il növbədə bunu tapmaq üçün çayın en kəsiyinin sahəsini və çayın sürətini bilməlidirlər.B qrupunun işi:

1.İlk növbədə biz çayın su sərfi nədir ? Bu sualı özümüzə verərək başlaya bilərik.Vahid vaxt ərzində çayın en kəsiyindən keçən suyun miqdarı su sərfi adlanır və bu düsturla tapılır Q=F vurulmuş V tapılır.Burada Q- su sərfi F- çayın en kəsiyinin sahəsi,V- çayın sürətidir.

2.Dərsliklərdə verilmiş məlumatlar əsasən bilirik ki ,çayın en kəsiyinin sahəsi 935 km kvadrat və çayın sürəti isə 0,006 m/san –dir.Beləliklə 935 km kvadratı 0,006 vurduqda çayın su sərfini alırıq.Buda 5,47 m kub saniyə alınır.

2.Dərsliklərdə verilmiş məlumatlar əsasən bilirik ki ,çayın en kəsiyinin sahəsi 935 km kvadrat və çayın sürəti isə 0,006 m/san –dir.Beləliklə 935 km kvadratı 0,006 vurduqda çayın su sərfini alırıq.Buda 5,47 m kub saniyə alınır.

Beləliklə çayın orta illik su sərfi 5,47 kub m/san-dir. Axımın 45%-i yazda, 6%-i yayda, 25%-i payızda, 24%-i isə qışda keçir. Yaz və payız fəsilində güclü yağışlar çayda böyük daşqınlar əmələ gətirir. Daşqın oktyabr ayından başlayıb maya kimi davam edir.

Lazım olacaq avadanlıqlar : dəftər,qələm,xəritə

C qrupu

Üçüncü və son qrup olan C –qrupuna tapşırıq kimi çayın sürətini vermişdim.C –qrupunun işi:

Əslində B qrupu ilə bizim qrupumuzun tapşırıqları bir-birinə bağlıdır.Bu bağlılıq su sərfindən irəli gəlir.Bildiyimiz kimi çayın en kəsiyinin sahəsin çayın sürətinə vuranda çayın su sərfi alınır.İndi isə çayın su sərfini çayın en kəsiynin sahəsinə bölürük.Deməli 5,47 bölürük 935 nəticədə 0,006 alınır.Beləliklə çayın sürəti 0,006 m/saniyədir. Lazım olacaq avadanlıqlar : dəftər,qələm,xəritə