Azərbaycan respublikasi elm və TƏHSİl naziRLİYİ aztu-nun nəzdində baki texniKİ kolleciN

“Канбан”. 
"Kanban" (Yapon dilində Kanban - kart) texnologiyası, sürətli yenidən qurulma 
qabiliyyətinə malik və praktiki olaraq sığorta ehtiyatları tələb etməyən fasiləsiz istehsal axını təşkil 
edən bir sistemdir. 
“Kanban” texnologiyasının əsas prinsipləri: 
• istehsalın balanslaşdırılması və rasional təşkili; 
• tədarükçülərdən daxil olan ilkin material resusrslarının keyfiyyətinə və istehsal prosesinin 
bütün mərhələlərində keyfiyyətə ümumi nəzarət; 
• yalnız etibarlı tədarükçü və daşıyıcılarla əməkdaşlıq; 
• bütün işçilərin yüksək əmək intizamının və peşəkar məsuliyyətinin artırılması. 
Terminal. 
Terminal – yüklərin maqistral daşınması üçün avadanlıq və işçi heyəti olan nəqliyyat - 
ekspeditor müəssisəsinin kompleks qurğularıdır. Terminal, təşkilati olaraq, əsas texniki– istismar 
tələblərin yerinə yetirilməsi şərtilə müstəqil bir müəssisə və ya müxtəlif mülkiyyət formalı nəqliyyat 
- ekspeditor müəssisəsinin struktur bölməsi ola bilər. 
Terminalların yaradılması və fəaliyyətinin məqsədləri: 
• müştəriyə kompleks nəqliyyat - ekspedisiya xidmətləri göstərməklə şəhərlərarası və 
beynəlxalq rabitələrdə yüklərin çatdırılmasının təşkili; 
• müştərilərə xidmətin keyfiyyətinin yüksəldilməsi və yüklərin çatdırılması vaxtının azal-
dılması;
• daşınma zamanı yük itkilərinin azaldılması; 
• hərəkət tərkibindən istifadənin səmərəliliyinin artırılması və sürücülər servis xidmətinin 
inkişafı. 
Terminalların əsas vəzifələri və funksiyaları: 
• terminalların fəaliyyət zonasında həm yükgöndərən, həm də yükalan üçün kompleks 
nəqliyyat - ekspedisiya xidmətləri; 

---

39 
• fəaliyyət göstərdiyi sahədə və digər bölgələrdə nəqliyyat - ekspedisiya müəssisələri ilə işin 
təşkili və qarşılıqlı əlaqəsi; 
• digər bölgələrdən gələn nəqliyyat vasitələrinə xidmətlər; 
• gömrüklə qarşılıqlı əlaqə. 
Nəqliyyat sisteminin inkişafı şəraitində, nəqliyyat – ekspedisiya xidməti bazarının öyr-
ənilməsi və mənimsənilməsinin mütərəqqi üsullarından istifadə etməklə, yük hərəkətinin təşkilində 
logistik prinsiplərin tətbiqi, malların çatdırılmasının yüksək sürətli metodlarından, müştərilərə 
kompleks xidmətlərin və malların çatdırılması üçün digər texnologiyalardan istifadə, həmçinin 
informasiya sisteminin inkişafı, müştəri xidmətnin müxtəlif xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla, ter-
minalların fəaliyyətində dəyişikliklər baş verir.
Paylayıcı. 
Paylayıcı texnologiyalar, istehsalçı müəssisələrdən
mal alan və onları daha kiçik partiyalarla, sifarişçilərə özünün və ya onlara məxsus paylama şəbəkə-
ləri vasitəsilə paylayan, paylama mərkəzlərinin - anbar komplekslərinin yaradılmasına əsaslanır. 
Paylama texnologiyalarının əsas prinsipi, istehsalçılara və istehlakçılara nəzərən anbar komplekslə-
rinin səmərəli yerləşmə yerlərinin müəyyənləşdirilməsidir.