Azərbaycan respublikasi kənd təSƏRRÜfati naziRLİYİ aqrar elm və İnformasiya məSLƏHƏt məRKƏZİ

Zaqatala rayonunda əsas becərmə üsullarının qarğıdalının dən 
məhsuldarlığına təsiri 
 
52,8 
53,2 
52,9 
73,6 
75,7 
74 
70,5 
73,1 
71,9 
0
10
20
30
40
50
60
70
80
41 min bitki
47 min bitki
57 min bitki
cərgəarası 2 dəfə becərmə 
Gübrəsiz 
N140P100+20 t.p.
N180P120K60

---

438 
 
 
Tədqiqatda aşağıdakı nəticələr əldə edilmişdir: 

Zaqatala rayonunun nəmliklə təmin olunmuş dəmyə şəraitində torpaq-iqlim 
şəraiti Zaqatala-68 qarğıdalı sortundan yüksək dən məhsulu alınması üçün 
əlverişlidir. 

2-ci cərgəarası becərmənin dibdoldurma ilə əvəz edilməsi hektara 47 min 
bitki olmaqla 70 x 30 sm sxemində gübrəsiz variantda bitkinin boyu 268 
sm, qıçanın uzunluğu 25 sm, qıçanın kütləsi 253 qr, 1000 dənin kütləsi 337 
qr olduğu halda, hektara N
140
P
100
+20 ton peyin verilən variantda bitkinin 
boyu 287 sm, qıçanın uzunluğu 27 sm, qıçanın kütləsi 367 qr,1000 dənin 
kütləsi 363 qr təşkil etmişdir. 

Hektara 47 min bitki sıxlığı olan 2-ci cərgəarası becərmənin dibdoldurma 
ilə əvəz edilməsi variantında hektara N
140
P
100
+20 ton peyin verilərkən 
variantda hektardan 75,5 s/ha dən məhsulu alındığı halda, 2-ci cərgəarası 
becərmənin dibdoldurma ilə əvəz edilməsi variantında hektardan 78,5 s/ha 
dən məhsulu alınmışdır. 
ƏDƏBİYYAT 
 
1.
Musayev Ə.C., Təlai C.M., Rzayev M.Y. Suvarılma şəraitində tarla 
bitkilərinin becərilməsinə dair tövsiyələr. Bakı – Müəllim nəşriyyatı s. 31-
32. 
2.
Садыков Н.М. – Биологические основы возделывания кукурузы в 
Азербайджане. издательство Элм Баку 1982. с. 3-4 
3.
Хаджинов М.Н. – Генетика, селекция и технология возделывания 
кукурузы. //Сборник Научных Трудов международной научно-
практической конференции Золотое наследие Академика В.Асхинил 
М.И. Хаджинова Краснадар 2009. с. 10-13.
54,3 
55,6 
55,3 
75,7 
78,5 
77,6 
73,8 
76,9 
75,2 
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
41 min bitki
47 min bitki
57 min bitki
2-ci cərgəarası becərmə dibdoldurma ilə əvəz olunur. 
Gübrəsiz 
N140P100+20 t.p.
N180P120K60

---

439 
4.
Məmmədova P.M., Rzayev M.Y. Abşeronun suvarma şəraitində becərilmə 
üsullarından asılı olaraq qarğıdalının böyüməsi, inkişafı və silosluq kütlə 
məhsuldarlığı - //Az. ETƏİ-nin Elmi Əsərləri Məcmuəsi, Bakı – XXV cild 
2014, s.341.
5.
Dünyamalıyev S.A., Məmmədova S.M., Abdullayeva S.A., İbrahimov F.R., 
Sofiyev H.S. – Zaqatala BTS-də qarğıdalının seleksiyası. //Az. ETƏİ-nin 
Elmi Əsərləri Məcmuəsi, XXVI-cild, Bakı 2015, s.66.
6.
Əliyev S.C., Behbudova S.P. – Qarğıdalının sənaye texnonlogiyası ilə 
becərilməsi, Gəncə 1961. s. 42 
7.
Cəfərov M.İ., Quliyev R.M., Səfərov N.Ə. Kənd təsərrüfatı bitkilərinin 
becərmə və yığma texnologiyası, Maarif; 2000; s.364 
8.
Cəfərov M.İ; Torpaqşünaslıq. Elm 2005 s.460
9.
Yusifov M. – Bitkiçilik. Qanun Nəşriyyatı. 2011. s. 58-60