Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti magistratura məRKƏZİ

2. Dövlət Proqramının məqsədi, vəzifələri və regional inkişafın prioritet istiqamətləri
"Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı"nın əsas məqsədi respublikamızda qeyri-neft sektorunun inkişafı, həmçinin iqtisadiyyatın diversifikasiyası, regionların sürətlə inkişaf etməsi istiqamətində tədbirlərin həyata keçrilməsi, xüsusən də kəndlərin inkişafı ilə bağlı infrastrukturun və sosial xidmətlərin inkişaf etdirilməsindən və yaxşılaşdırılmasından ibarət olacaqdır.
Dövlət Proqramında qarşıya qoyulmuş məqsədə nail olmaq üçün regionlarda infrastruktur təminatının, xüsusi ilə əhalinin kommunal xidmətlərlə təminatının daha da yaxşılaşdırılması, ixracyönümlü və rəqabətədavamlı məhsul istehsalı istiqamətində sahibkarlığın inkişafının sürətləndirilməsi, əhalinin, o cümlədən kənd əhalisinin məşğulluq səviyyəsinin maksimuma çatdırılması və yoxsulluğun səviyyəsinin azaldılması istiqamətində tədbirlərin davam etdirilməsi kimi mühüm vəzifələrin yerinə yetirilməsi nəzərdə tutulurvə həyata keçirilir.
Dövlət Proqramında müəyyən olunmuş məqsədlərə nail olunması, eləcə də qeyd olunan vəzifələrin yerinə yetirilməsindən ötəri ölkədə makroiqtisadi sabitliyin qorunması mühüm əhəmiyyət daşıyır. Makroiqtisadi sabitliyi nəzərə alaraq dövlətin büdcə siyasətində iqtisadiyyatın prioritet sahələrinin modernləşməsi və onun effektivliyinin, uzunmüddətli dayanıqlılığının təmin edilməsi üçün şəraitin yaradılması, investisiya mühitinin daha da yaxşılaşdırılması prioritet olacaqdır. İqtisadi artımın, habelə məşğulluğun, büdcə və valyuta gəlirlərinin əsas mənbəyi kimi qeyri-neft sektoru başlıca yer tutur.bu baxımdan o tarazlı və dayanıqlı iqtisadi artıma nail olunmasında və yüksək gəlirli iqtisadiyyatın formalaşmasında strateji amil rolunu davam etdirəcəkdir. 2014-2018-ci illərdə bu istiqamətlərdə bütövlükdə iqtisadiyyatın, o cümlədən regionlarda ayrı-ayrı sahələrin inkişafının başlıca şərtləri kimi:
• orta illik inflyasiya tempinin və milli valyutanın məzənnəsinin məqbul səviyyədə saxlanılması;
• vergi və gömrük dərəcələrinin optimal həddə müəyyənləşdirilməsi;
• kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarının stimullaşdırılması tədbirlərinin davam etdirilməsi;
• taxıl istehsalının artırılması və rəqabət qabiliyyətinin gücləndirilməsi;
• istehsalçıların ixrac yönümlü fəaliyyətinin stimullaşdırılması;
• yeni iş yerlərinin fəaliyyətə başlanması ,yaradılmasının stimullaşdırılması;
• Ümumi Daxili Məhsulda qeyri-neft sektoru üzrə büdcə gəlirlərinin xüsusi çəkisinin artırılmasıi;
• ərzaq təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə aqrar sektorun inkişafı davam etdiriləcəkdir.
Ölkəmizdə aparılan məşğulluq siyasəti bir çox mənbələrin , əhalinin məşğulluğunun inkişafına təsir edən investisiya mühitinin yaradılmasına, vergi, gömrük həmçinin təhsil və digər müvafiq sahələrlə bağlı olan siyasətin daha da təkmilləşdirilməsinə, yeni iş yerlərinin açılmasını stimullaşdıran institusional mühitin formalaşmasına yönəldilən tədbirlərin həyata keçirilməsindən ibarət olacaqdır.

Nəzərdə tutulub ki, qarşıdakı illərdə bank sistemində daha sağlam rəqabət mühiti formalaşdırılacaq,xüsusilədə regionlar keyfiyyətli və geniş çeşidli bank xidmətləri ilə tam təmin olunacaq , bankların kredit və investisiya imkanları genişləndiriləcək, bank xidmətləri bazarında bərabər hüquqlu rəqabət mühitinin təşkilinə nail olunacaqdır.

Bazar iqtisadiyyatının səmərəli və stabil fəaliyyətini təmin etməkdən ötrü , sahibkarlıq fəaliyyətini potensial risklərdən qoruyan, iqtisadiyyatın inkişafı üçün uzunmüddətli investisiya mənbələrini yaradan səmərəli milli sığorta sisteminin formalaşdırılması ilə bağlı zəruri tədbirlər davam etdiriləcəkdir.
Bütün qeyd etdiklərimizlə yanaşı respublikanmızda əlverişli strateji coğrafi mövqeyindən səmərəli istifadə etməklə tranzit və nəqliyyat xidmətlərinin inkişafı, yerli və beynəlxalq daşımaların idarə olunması mexanizminin təkmilləşdirilməsi, əhaliyə göstərilən nəqliyyat xidmətlərinin keyfiyyətinin yüksək səviyəyə çatdırılması 2014-2018 ci illərdə qarşıda duran əsas vəzifələrdən biri olacaqdır. Bununla bağlı olaraq aşağıdakı tədbirlərin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur:
• regionlarda nəqliyyat sisteminin davamlı inkişaf etdirilməsinənəzarət , o cümlədən nəqliyyat sektorunun və nəqliyyat xidmətləri bazarında rəqabət mühitinin daha da yaxşılaşdırılması;
• ölkənin regionlararası, şəhər və rayondaxili olan yol-nəqliyyat infrastrukturunun daha da yüksək səviyyədə inkişafı;
• regionlarda magistral yolların tikintisi və yenidənqurulması, xüsusi ilə kənd yollarının tikintisi, əsaslı təmiri ilə bağlı tədbirlərin davam etdirilməsi.
2014-2018-ci illərdə ölkəmizin qarşısında duran əsas məqsədlərdən biri də ekoloji tarazlığın təmin olunmasına nail olmaqdan ibarətdir..Bununla əlaqədar olaraq biomüxtəlifliyin qorunması habelə yanacaq-enerji kompleksinin ətraf mühitə mənfi təsirinin neytrallaşdırılması azaldılması ilə bağlı tədbirlərin görülməsi, dənizin və onun akvatoriyasının çirklənməsinin aradan qaldırılması və qorunması, yaşıl ərazilərin bərpası və mövcud resursların səmərəli və düzgün istifadə olunması, onların mühafizəsi istiqamətində zəruri həyata keçirilməsi və ss. qarşıdakı illərdə də davam etdiriləcəkdir.
.
2014-2018-ci nəzərdə tutulan əsas məsələlərdən biridə əhalinin sosial müdafiəsi sahəsində dövlət siyasətinin əsas prioritet istiqamətləri:
• səmərəli sosial müdafiə sistemini düzgün inkişaf inkişaf etdirməklə regionlarda yaşlı əhalinin,, o cümlədən aztəminatlı ailələrin və sosial cəhətdən əsasəndə həssas qrupların sosial riskinin azaldılması sahəsində işlərin davam etdirilməsi;
• regionlarda sosial xidmət göstərən dövlət idarə və müəssisələrinin maddi-texniki bazasının gücləndirilməsi, onların növləri və şəbəkəsinin daha da yaxşılaşdırılması;
• Qarabağ əlilləri və şəhid ailələrinin mənzil şəraitinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı işlərin görülməsi və davam etdirilməsi;
• regionlardaolan əlil şəxslərin müxtəlif və qabiliyyətlərinin qiymətləndirilməsi inkişaf etdirilməsi, onlar üçün məşğulluq imkanlarının artırılması məqsədi ilə müvafiq tədbirlərin həyata keçirilməsi və davam etdirilməsi olacaqdır.
2014-2018-ci illərdə səhiyyə sahəsində qarşıya qoyulan əsas məqsədlərə aşağıdakılar daxildir. regionlarda ilkin olaraq səhiyyə xidmətlərinin gücləndirilməsi həmçinin onlara göstərilən tibbi xidmətlərin keyfiyyətinin daha da yüksəldilməsi olacaqdır. Regionlarda səhiyyənin maddi-texniki bazasının gücləndirilməsi üçün tibb müəssisələrinin tikintisi onların əsaslı təmiri və yenidən qurulması hətda onların müasir tibbi avadanlıqla təchiz edilməsi işləri davam etdiriləcəkdir. Qarşıya qoyulan məqsədlərə nail olmaq üçün səhiyyə sahəsində dövlət siyasətinin əsas istiqamətlərinə bunları aid etmək olar:
• regionlarda əhalinin sağlamlığının qorunması, tibbi xidmətlərin keyfiyyətinin daha da yaxşılaşdırılması, mütəxəssislərin bilik və bacarıqlarının daim artırılması sahəsində müvafiq tədbirlərin davam etdirilməsi;
• regionlarda əhalinin sosial cəhətdən aztəminatlı təbəqələrinə tibbi yardımın göstərilməsi, tibbi-profilaktika tədbirlərinin əhatəliliyinin və keyfiy¬yə¬ti¬nin yüksəldilməsi;
• səhiyyə müəssisələ¬ri¬nin dərman və avadanlıq təminatının yaxşılaşdırılması məqsədilə tibb sənayesi müəssisələrinin yaradılmasının dəstəklənməsi;
• rayonlarda yeni səhiyyə müəssisələrinin tikintisi və əsaslı təmiri işlərinin davam etdirilməsi;
• regionlarda sanatoriya-kurort müəssisə¬lə¬ri¬nin yaradılması, yenidən qurulması və onların infrastruktur təminatının yaxşılaşdırılması sahəsində işlərin davam etdirilməsi.