Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki döVLƏt universiteti

 
Azərbaycanın yeni və müasir dövr maddi-mədəni inkşafı 
Azərbaycanın  yeni dövr sosial mədəni inkişaf tarixi ölkənin xırda siyasi qurumlara – 
xanlıq, sultanlıq və məlikliklərə parçalanması ilə əlamətdardır. 
XVIII  əsrin ortalarında ölkədə  xanlıqların yaranması ilə  əlaqədar olaraq Azərbaycanın 
mədəniyyət və  sənət həyatında yenidən  məhəlli xüsusiyyətlər güclənməyə başlamışdır.  İri 
xanlıqların paytaxtına çevrilmiş Təbriz, Şamaxı, Şəki, Gəncə, Şuşa, Naxçıvan, Quba, Bakı və s. 
şəhərlər ölkənin mühüm sənət və ticarət mərkəzləri olmaqdan əlavə, həm də məhəlli mədəniyyət 

---

 
 
15
ocaqları sayılırdı. Onları birləşdirən yeganə cəhət bu məhəlli mədəniyyət mərkəzlərinin hamısı-
nın eyni bir məfkurəyə,  İslam idealına,  İslam dəyərlərinə söykənmələri idi. İslam mənəvi 
dəyərləri 1000 illik tarixi dövr ərzində ölkənin məzmun etibari ilə ümumazərbaycan səciyyəsi 
daşıyan mədəni örnəklərinin hamısına eyni dərəcədə sirayət etmiş, onları  Şərqin ümumi 
müsəlman aləmi ilə eyni tellərlə qovuşdurmuşdur.  
Xanlıqlar dövrünün feodal çəkişmələri zamanı  şəhərlər arasında iqtisadi-ticarət  əlaqələri 
zəifləmiş, ara müharibələri və yadelli basqınları artmış, nəticədə bəzi şəhərlər dağıdılıb tənəzzülə 
uğramışdır. Maddi mədəni irsin ümumxalq məcrasında inkişafı pozulmuşdur.