I. DİNLƏR TARİXİ “Din” anlayışının etimologiyası. Müxtəlif mədəniyyətlərdə din fenomenini ifadə etmək üçün işlədilən anlayışlar. Avesta mətnlərində din sözü. İslamaqədərki türklərin dini görüşü ifadə etmək üçün istifadə etdikləri sözlər. Uzaq Şərq mədəniyyətində din anlayışı. Qərb dillərində istifadə olunan “religion” sözünün mənşəyi haqqında mülahizələr. Quranda din sözünün məna tutumu.
Dinlər tarixinin öyrənilməsinə müxtəlif (antropoloji, tarixi, teoloji) yanaşmalar.Dinlər tarixinin öyrənilməsi üzrə məktəblər: mifoloji, antropoloji, sosioloji, fenomenoloji və d. məktəblər. Dini etiqadların müxtəlifliyi. Dinlər arasında qarşılıqlı əlaqə.
Dinin strukturu və əsas elementləri: dini təsəvvürlər, dini hisslər və dini ayinçilik. Dinin təşkilati strukturu, dini institut və təşkilatlar. Dini şüurun daxili ziddiyyətliliyi. Dini şüur - insan idrakının konkret-hissi və abstrakt momentlərinin ziddiyyətli vəhdətidir.
Dinin funksiyaları: dünyagörüşü, nizamlayıcı, əlaqələndirici, əvəzləyici, birləşdirici-ayırıcı və s.
Dinlərin formaları və coğrafi yayılması:ibtidai tayfa-qəbilə dinləri; milli dinlər; dünya dinləri. Dinin yaranması və erkən formaları. İlkin din formaları problemi. İbtidai cəmiyyətdə dini şüurun formalaşmasında magiyanın mühüm rolu. Magik mərasimlərin differensiasiyası. Neolit dövründə dini şüurun inkişafı. Əcdadlar kultu və dəfnetmə mərasimləri.
Qəbilə-tayfa dinləri. Magiya, tabu, fetişizm, totemizm, animatizm, animizm.
1. Milli-dövlət dinləri.Milli din anlayışı. Milli dinlərin tayfa dinlərindən başlıca fərqi. Milli dinin dövlət dininə çevrilməsi.
Zərdüştilik dini. Zərdüştiliyə qədərki İran dinləri. Zərdüştilik dinin peyğəmbəri Zərdüşt. Avesta zərdüştilərin müqəddəs kitabıdır. Avestanın günümüzədək çatmış hissələri: Yəsna, Vəndidad, Vispered və Yəştlər. Müəllifi Zərdüşt olan Qatalar ən qədim himnlərdir. Zərdüştilik monodualist dindir. Ahura-Məzdaya etiqad, təktanrıçılığın təbliği. Dualizm ideyaları. Zərdüştiliyin dini prinsipləri, qiyamət günü, cənnət və cəhənnəm, çinvət körpüsü və s. haqqında təlimi. Zərdüştiliyin dini-mənəvi dəyərləri. Zərdüştilik müasir dövrdə.
Hindlilərin qədim milli dini hinduizm. Hinduizm Vedalar dinidir. Veda mətnlər toplusu. Brəhmənizm dininin təşəkkülü. Hinduizmin dini-fəlsəfi əsasları. Hinduizmdə sanatana dhərmə ənənəsi. Dhərmə, karma və sansara anlayışları. Allahlar haqqında təlim. Trimurti – Brəhmə, Şiva və Vişnu allahlar üçlüyü. Hinduizmin əsas istiqamətləri: şivaizm və vişnuizm. Hinduizmin dini-ayinçilik praktikası və əsas bayramları. Müasir hinduizm.
