Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki idarəetmə VƏ texnologiya kolleci
Yüklə 0,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Elitar m
ədəniyyət - Mədəniyyət və incəsənət aləmində özünə yer tutmuş anlayışlardan biri də “elitar” və “kütləvi” mədəniyyətdir. “Elitar” və “kütləvi mədəniyyət” anlayışları insanların yaradıcılıq prosesində estetik yaşantılara cəlb olunmasını əks etdirərək mədəniyyət və incəsənət tarixind ə həmişə fəal ideyalar törətmişdir. Mədəniyyətin unikallığı ondan ibar ətdir ki, o, həm ayrı-ayrı fərdlərin yaradıcılığı, həm də kollektiv fəaliyyət n əticəsində inkişaf etmişdir. Tarixən yaranmış insan birlikləri içərisində el ələri vardır ki, onlar dövlət, dini birliklərdən fərqli olaraq etnik formada mövcud olur. Dil, adət və mədəniyyətin digər xüsusiyyətləri ilə üzə çıxır. Bel
ə insan birlikləri tayfa, xalq və millətdir. Tayfa, xalq və millətlərin m ədəniyyətləri heç vaxt qapalı, bir-birindən ayrı mövcud olmayıb, milləti t əşkil edən bütün siniflər üçün xarakterik olan xüsusiyyətlər – ümummilli xüsusiyyətlər adlanır. Belə ümumilli “etnik” xüsusiyyətlər dil, mədəniyyətin ənənəvi formaları (yaşayış yeri, geyim, qida), adət-ənənə, psixi xüsusiyyətlər aiddir. Beləliklə, digər ictimai şüur formaları kimi mədəniyyət haqqında da müxtəlif nəzəriyyələr yaranır. Bu nəzəriyyələr mədəniyyətin bütün aspektlərini əhatə edir. Mədəniyyət tarixində maraq doğuran nəzəri m əsələlərdən bir də incəsənətin yaradıcıları və ümumiyyətlə mədəniyyətin kiml ərə aid olması konsepsiyasıdır. Elitar mədəniyyət konsepsiyasının n əzəriyyəçiləri bu mədəniyyətin mahiyyətini “mədəniyyət mədəniyyət üçündür” və ya “sənət sənət üçündür” tezisi ilə ifadə etməyə çalışırlar. Bu n əzəriyyənin müəllifləri mədəniyyət və incəsənəti yalnız bir qrup adamın malı hesab edir, xalq kütlələrinin bu zəngin mənəvi sərvətdən məhrum olduqlarını, onu başa düşmədiklərini elan edirlər. Bu konsepsiyanın müəlliflərinin fikirlərinə görə mədəniyyəti yaradan da, istiqamətləndirən də “elitar” sayılan təbəqənin nümayəndələridir. Xalq isə, nə onun yaradılmasında, nə də bu sərvətlərdən bəhrələnməkdə iştirak etmir. Lenin is ə deyirdi ki, “İncəsənət xalqın məhsuludur”. Yüklə 0,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|