Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki müHƏNDİSLİk universiteti “avtomatika və elektroenergetiKA” kafedrası

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ
BAKI MÜHƏNDİSLİK UNİVERSİTETİ

“AVTOMATİKA VƏ ELEKTROENERGETİKA”

kafedrası

“ELEKTRİK TƏCHİZATI SİSTEMLƏRİ” fənnindən

KURS İŞİ

Fakültə: İxtisas:	Mühəndislik Elektrik mühəndisliyi
Qrup: Tələbə:	1269 a Məhəmməd Tağızadə
Müəllim:	Dos. Nəcəf Orucov

Bakı – 2022
P_nj = K_sj x P_nomj
P – tam yük
K_sj – j-ci işlədicilər qrupunun sorğu əmsalı
P_nomj – j-ci işlədicilər qrupunun aktiv qoyuluş gücü
P_h1 = 6000 x 0,2 = 1200 kVt
Q_hj = P_nj x t_gфj
Q_h1 – reaktiv yük
P_hj – tam yük
t_gфj – j-ci işlədicilər qrupunun reaktiv güc əmsalı
Q_h1 = 1200 x 1,7 = 1404 kVt

S_hj = P_n²_j + Q_n²_j

S_hj – tam yük
P_hj – aktiv yük
Q_hj – reaktiv yük
S_h1 = 1200² + 1404² =  3411216 = 1846,94 kVt
P_h2 =7000 x 0,23 = 1610 kVt
Q_h2 = 1610 x1,73 = 2785,3 kVt
S_h2 = 1610² + 2785,3² =  2392100 + 7757896 =  10349996 = 3217,141  3217 kVt

P_h3 = 5000 ^. 0,35 = 1750 kVt

Q_h3 = 1750 ^. 1 = 1750 kVt
S_h3 = 1750² + 1750² = 2474,89  2475 kVt

Obyektin hesabi yüklərin təyini obyektin hesabi aktiv yükü müxtəlif zamanlıq əmsalı (K_mz = 0,9) nəzərə almaqla təyin edilir.

P_h = K_mz x (P_h1 + P_h2 + P_h3) Vt

P_n = 0,9 (1200 + 1610 + 1750) = 0,9 x 4560 = 4104 kVt

Reaktiv gücün kompensasiyasını nəzərə almaqla obyektin hesabi yükü təyin edilir. Bu zaman baş alçaldıcı yarımstansiyanın girişindəki gərginlik 35kV olduğu üçün reaktiv güc əmsalının optimal qiyməti tgф = 0,22 götürülür.

Q_h¹ = P_h x tgф₀ = 4104 x 0,22 = 902,88 kVA  902,9 kVA

S_h = 4104² + 902,9² = 16842816 + 815228,4 = 17658044,4 = 4202,15 kVA
Q_h = K_mz (Q_h1 + Q_h2 + Q_h3) = 0,9 (1404 + 2785,3 +1750) = 0,9 x 5939,3 = 5345,37 MVA
Q_ky = Q_h¹ – Q_h = 5345,37 – 902,9 = 4442,47

Baş alçaldıcı yarımstansiyanı qidalandıran xətt naqillərinin seçilməsi:

1I ≤ I_b
I_n = S_h = 4202,15 = 4202,15 = 70,62A
n4_nom 1 ^. 1,73 ^. 35 59,5

I_h = 70,62A ≤ I_bb = 210A

l _u = 1,48 km

AC 50/8

l_bb = l _u U_bb S_bb
S_h
S_bb = 3 U_nom I_bb
S_bb = 1,73 ^. 35 ^. 210A = 12715,5 KVA
l_bb = 1,48 ^. 8 ^. 12715,5 = 11,84 ^. 3,02 = 35,7 km
4202,14
l = 35 km ≤ l_bb = 35,7 km olduqda xəttin həqiqi uzunluğu l = 35 km ≤ l_bb = 35,7 km olduğu üçün naqil buraxılabilən qərginlik itkisi şərtini ödəyir.
Baş alçaldıcı yarımstansiyadakı transformatorların seçilməsi (b variantı)
S_n = 4202,15 KVA
S_NT ≥ K₁-₂S_h = 0,75 ^. 4202,15 = 3151,61 = 2251,15 KVA = 2,25115 MVA₂
K_1y 1,4 1,4

Baş alçaldıcı yarımstansiyada güc transformatorunun seçilməsi:

TMH = 2500/35
Sh
Buna uyğun 2,5MVA
Nominal gücü
Dolaq nom. gərginliyi = 35KV = U_AN
U_AN = 6,3KV
U_k = Qısa qapanma gərginliyi = 6,5 % U_k = 6,5%
P_k – qısa qapanma aktiv güc itkisi - P_k 23,5 : 26
Yüksüz işləmədə aktiv güc itkisi - P₀ = 5,1 kVt
Yüksüz işləmə cərəyanı I₀ = 1,1%
Korpusları qidalandıran xətt naqillərinin seçilməsi.
Birinci korpusu qidalandıran xəttin hesabi yük cərəyanı.
I_h1 = S_h1 = 4846,94 = 1067,6 = 177,9 = 178A
 3 U_nK 1,73 . 6 6

Bu qiymətə uyğun olaraq xüsusi cədvəldən en kəsiyi 25mm² olan (I_bb = 185A) olan mis damarlı tikilmiş polietilen izolyasiyalı kabeli seçirik:

I_h1 = 178A < I_bb = 185A

İkinci korpusu qidalandıran xəttin hesabi yük cərəyanı:

I_h2 = S_h2 = 3217,14 = 310A
 3 U_nK 1,73 ^. 6
Bu qiymətə uyğun olaraq xüsusi cədvəldən en kəsiyi 95mm² olan (I_bb = 364A) olan mis damarlı tikilmiş polietilen izolyasiyalı kabeli seçirik:
I_h2 = 310 < I_bb = 364A

Üçüncü korpusu qidalandıran xəttin hesabi yükü cərəyanı:

I_h3 = S_h3 = 2475 = 1430,63 = 238,4A
 3 U_nk 1,73 ^. 6 6

En kəsiyi 50mm² olan (I_bb = 241A) olan mis damarlı tikilmiş polietilen izolyasiyalı kabeli seçirik:

I_h3 = 238,4A < I_bb = 241A

X₀ = Σ³ P_njX_j = P_h1x1 + P_h2x2 + P_h3x3 = 1200 ^. 100 + 1610 ^. 1000 ^. 1750 ^. 300 =
_j = 1 P_h1 + P_h2 + P_h3 1200 + 1610 + 1750
Σ³ P_nj


= 120000 + 1610000 + 525000 = 225000 = 495,6m
4550 4550


y_o = Σ_j1³ P_hjy_j = 1200 ^. 300 + 1610 ^. 300 + 1750 ^. 1100 = 360000 + 483000 + 1925000 =
Σ_j=1³ P_hj 4550 4550

= 2768000 = 608,4m

4550

l₁ = (x₁ – x₀)² + (y₁ – y₀)² = (100 – 496)² + (300 – 608)² = 156816 + 94864 = 251680

= 501,7  502m

l₂ = (x₂ – x₀)² + (y₂ – y₀)² = (1000 – 496)² + (300 – 608)² = 256016 + 94864 =

= 350880 = 592,4  592m

l₃ = (x₃ – x₀)² + (y₃ – y₀)² = (300 – 496)² + (1100 – 608)² = 38416 + 242064 =

= 280480 = 529,6  530m

1300	m
1200
1100				3
1000
900
800
700						BAy
600
500
400
300		1									2
200
100																Xm
	100	200	300	400	500	600	700	800	900	1000	1100	1200	1300	1400

r₀ = 0,65 Om/km AC  50/8

x₀ = 0,35 Om/km
Qısa qapanma cərəyanının adlı vahidlərlə hesablanması:
X₅ = U_b² = 37² = 3,369Om  1,4Om
S₅ ⁽³⁾ 1000

Xəttin aktiv və induktiv müqavimətləri adlı vahidlərlə aşağıdakı kimi təyin edilir:

(K₁) nöqtəsində

R_x = 1 r₀ < U_b²

n U_or

X_x = 1 x₀ < U_b²

n U_or²
R_x = 1 ^. 0,65 ^. 35 37² = 22,75  23Om
1 37²

X_x= 1 ^. 0,35 ^. 35 ^. 37² = 12,25  12Om

1 37²

R_Σ = R_x = 23Om

X_Σ = X_s + X_x = 1,4 + 12 = 13,4Om  13Om

Z_Σ = R_Σ² + X _Σ² = 23² + 13² = 529 + 169 = 26,41  26Om

I_Po = 37 = 37 = 0,8KA

1,73 ^. 26 45

T_A = X_Σ = 13 = 13 = 0,001san

314 . R_Σ 314 . 23 7222

K₂ = 1 + e - 0,01 = 1 + e^-10 =1 + 0,271 = 1, 070005

0,001

e^-10 = 1

e¹⁰

İ_z = 2 K₂I_Po = 1,41 ^. 1 ^. 0,8 = 1,13A

Baş alçaldıcı yarımstansiyanın alçaq gərginlikli şinində (K₂ nöqtəsində) qısaqapanmanın hesablanması:

U_b = 6,3KV qəbul edilir

X_s = U_b² = 6,3² = 0,04Om

S_s⁽³⁾ 1000

Xəttin aktiv və induktiv müqavimətini təyin edirik:

R_x = 1 _ro LU_b² = 1 0,65 ^. 35 6,3² = 22,75 ^. 0,02 = 0,45Om  0,5Om

n U_or² 1 37²

X_x = 1 _Xo LU_b² = 1 0,35 ^. 35 ^. 6,3² = 12,25 ^. 0,02 = 0,245Om  0,25Om

n U_or² 1 37²

Güc transformatorlarının aktiv və induktiv müqavimətləri aşağıdakı kimi təyin edilir:

R_T = 1 Δ P_k U_b² = 1 ^. 23,5 6,3² = 0,5 ^. 23,5 ^. 0,01 = 0,12Om
k SNT² 2 2500

X_x = 1 . X_oL U_b² = 1 . 0,35 . 35 .6,3² = 0,12

n U_or² 2 37²

Güc transformatorlarının aktiv və induktiv müqavimətləri aşağıdakı kimi təyin edilir:

R_T = 1 Δ P_k U_b² = 1 ^. 23,5 6,3² = 23,5 ^. 0,02 = 1,18Om
k SNT² 1 2500

X_T = 1 . U_k U_b² = 1 . 6,5 . 6,3² = 0,065 + 0,015 = 0,8Om

k SNT 1 100 1000

R_Σ = R_x + R_T = 0,12 + 1,18 = 1,3Om

X_Σ = X_s + X_x + X_T = 0,04 + 0,25 + 0,8 = 1,1Om

Z_Σ = R²_Σ + X²_Σ = 1,3² + 1,1² = 1,69 + 1,21 = 2,9 = 1,7Om

I_Po = U_b² = 6,3² = 39,69 = 13,5KA

32_Σ 1,73 ^. 1,7 2,94

T_A = X_Σ = 1,1 = 1,1 = 0,002 san

WR_Σ 314 ^. 1,3 408,2

K_z = 1 + e - 0,01 = 1 + e - 0,01 = 1,006

T_a 0,002

İ_Z = 2K_zI_Po = 1,41 ^. 13,5 ^. 1,006 = 19,15KA

Kommutasiya aparatlarının seçilməsi iki ədəd iki dolaqlı güc transformatordakı olduğu üçün I_nam və I_max cərəyanları aşağıdakı kimi təyin olunur:

I_nom = (0,65 : 0,7) SNT

3U_or

I_max = (1,3 : 1,4) SNT

3U_a

Baş alçaldıcı yarımstansiyanın yüksək gərginlikli şini üçün:

I_nom = 0,7 ^. 2,5 = 1,75 = 0,027KA = 27A

1,73 ^. 37 64,01

I_max = 1,4 ^. 2,5 = 3,5 = 0,054KA = 54A

1,73 ^. 37 64,01

Baş alçaldıcı yarımstansiyanın alçaq gərginlikli şini üçün:

I_nom = 0,7 SNT = 0,7 ^. 2,5 = 1,75 = 0,16 = 160A

3U_orA_o 1,73 ^. 6,3 10,9

I_max = 1,4 ^. 2,5 = 3,5 = 0,321 = 321A

1,73 ^. 6,3 10,9

Aparatın sxemdə işarəsi	Uqur KV	Inom A	Imax A	Ipo KA	İz KA	Aparatın tipi	Unom	İnom A	İ açma nom KA	İ dina KA	İ tor ^. tter	KA^2 . san
Q1	35	27	54	0,8	1,13	C-35M-630-10У1	35	630	10	26	10^2^.4=400
Qs (1-4)	35	27	54	0,8	1,13	РДЗ -	35	1000	-	63	25^2^.4=2500
Q (1-2)	35	27	54	0,8	1,13	ОД - 35/630	35	630	-	80	12,5^2^.3=469
QN (1-2)	35	27	54	0,8	1,13	КЗ - 35У	35	-	0,8	42	12,5^2^.3=469
Q (2-4)	6	160	321	13,5	19,5	ВМПП	10	630	20	80	31,5^2 .4=3969

B_k KA² . san