NİGAH VƏ AİLƏNİN SOSİALOGİYASI.
Cəmiyyətin mühüm institutlarından biri də fəaliyyəti hüquq və əxlaqi
normalarla tənzim edilən ailədir. Say, həcm, tərkib və ailə üzvlərinin qarşılıqlı
əlaqəsi kimi səciyyələnən ailə məfhumu sosioloqlar tərəfindən cəmiyyətin sosial
milli etnik məqrasiya, əhalinin həyat tərzi və həyat səviyyəsi təkrar istehsal əmək
ehtiyatları və s. təhlilində geniş istifadə olunur. Ailəni sosialogiya elmi ilə hüquq,
etnoqrafiya, psixologiya, pedaqogika və s. elmlər də öyrənir. Məsələn:
etnoqrafiya elmi ailəni ailə - nigah münasibətində xalqların ailə daxili sferasını
öyrənir. Bunadan fərqli olaraq psixologiya ailə üzvlərinin hisslərini, xasiyyətini və
davranışını, o cümlədən, ailədə bu xüsusiyyətlərin meydana çıxmasını, sosial və
təbii mənbələrini, hüquqşünaslıq elmi ailənin və nigahın qanunauyğunluqlarını və
onun sosial həyata münasibətini tənzimləyən ictimai hüquqi normalarla
uyğunluğunu öyrənir.
Pedaqogika elmi isə ailənin uşaqlara təsirini, ailənin tərbiyə vəsaitini və
qanunauyğunluğunu, valideyinlərin hər birinin uşaqlara təsirini, yanaşma
münasibətini, ailə qarasındakı münasibətləri öyrənir. Digər elmlərdən fərqli olaraq
sosialogiya ailəni nigaha əsaslanan müəyyən sosial funksiyaları yerinə yetirən
sosial institut kimi təhlil edir. Ailə ictimai zəruri hadisə olub, spesifik inkişaf
qanunauyğunluqlarına malikdir. Müxtəlif ədəbiyyatlarda ailəyə müxtəlif cür təriff
verilmişdir.
Ailə
nikah və qan qohumluğuna əsaslanan, birgə yaşayış və qarşılıqlı
məsuliyyətlə bir-birinə bağlı olan insanların birliyidir. Ailə münasibətlərinin ilkin
əsasını nikah təşkil edir.
Nikah
qadınla kimi arasında rəsmi qaydada təsbit olunan
müqavilədir. O, tarixən dəyişkən xarakter daşıyır. Nikah vasitəsilə cəmiyyət
qadınla kişinin cinsi həyatını tənzimləyir., onların ər-arvad kimi hüquq və
vəzifələrini qanunla müəyyən edir. Buna görə də nikah ailənin hüquqi əsası hesab
edilir. Lakin qeyd olunmalıdır ki, ailə nikaha nisbətən daha mürəkkəb münasibətlər
sistemidir. Çünki o, yalnız ər-arvadı yox, həm də onların uşaqlarını, eləcə də digər
qohumlarını birləşdirir.
Ailənin formalaşması bir sıra mərhələlərdən keçir. Onların içərisində ən
mühümləri aşağıdakılardır:
Dostları ilə paylaş: |