Azərbaycan respublikasinin ümumtəHSİl məKTƏBLƏRİ ÜÇÜn biologiya fəNNİ kurikulumu
Yüklə 1,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.3. Müəllimin təlim fəaliyyətinin planlaşdırılmasına dair nümunələr
|
Karusel
35 Dərsdən əvvəl iri ağ kağızlarda (vatman) mövzuya aid suallar yazılır. Müəllim qruplara müxtəlif sual yazılmış bir kağız verir. Qrup üzvləri sualı oxuyur və bir cavab yazır. Kağızlar saat əqrəbi istiqamətində müəllimin köməkliyi ilə qruplara ötürülür. “Karusel” kimi kağızlar bütün digər qruplardan keçərək axırda öz qrupuna qayıdır. Müəllim bu kağızları yazı lövhəsinə yapışdırır və bütün sinif cavabları müzakirə edir. Məsələn: Dərman bitkiləri, zərərli vərdişlər, bioloji proseslərin pozulma səbəbləri, bitki və heyvanların insan sağlamlığında rolu, yoluxucu xəstəliklər, müxtəlif bitki qruplarının tədrisinə dair mövzularda bu üsuldan istifadə edilə bilər. 2.3. Müəllimin təlim fəaliyyətinin planlaşdırılmasına dair nümunələr Planlaşdırma əsas məqsədləri müəyyənləşdirmək və onlara nail olmaq üçün müəllimlərin fəaliyyət istiqamətidir. Uzun illər ərzində müəllimlər hər bir fənn üzrə hazır illik planlaşmadan istifadə etmişlər. Hazırki kurikulumlar isə müəllimlərə planlaşma aparmaqda tam sərbəstlik verir. Təbii ki, bu planlaşmanı kor-koranə aparmaq qeyri-mümkündür. Bunun üçün müəllimdə bir sıra bacarıqların olması vacibdir. Tədris vahidi və mövzuların ardıcıllığının düzgün müəyyənləşdirilməsi mühüm bacarıqlardan biridir. Müəllim bu ardıcıllığı müəyyənləşdirərkən bir neçə prinsipi nəzərə almalıdır. Təbii ki, birinci prinsip məzmun ardıcıllığı baxımından sadədən mürəkkəbə, asandan çətinə doğru getmək olmalıdır. Bunun üçün müəllim əvvəlcə dərslikdə verilən ardıcıllığa diqqət yetirməlidir. Lakin bu ardıcıllıq onu qane etmirsə, mütləq özü bu ardıcıllığı müəyyən etməlidir. Ardıcıllıq müəyyən olunarkən nəzərə alınmalıdır ki, əvvəlcə, öyrədiləcək anlayışlardan gələcəkdə öyrəniləcək məsələlərdə istifadə edilə bilsin. Məsələn, kurikuluma əsasən VIII sinifdə “4.1.1. Mühit amilləri və onun insan orqanizminə təsirini şərh edir“standartına əsasən “Ekoloji amillər ” mövzusunu tədris etməmiş “Ekoloji amillərin insan orqanizminə təsiri” mövzusunun tədrisi mümkün deyil. Planlaşdırma aparmaq üçün müəllimə lazım olan bacarıqlardan ikincisi mövzuların tədrisi zamanı inteqrasiya imkanlarını müəyyən etməkdir. Biologiya fənninin bir çox fənlərlə inteqrasiyası mümkündür. Belə ki, biologiya fənn kurikulumu üçün fənlərarası inteqrasiya cədvəli işlənib hazırlanmışdır. Bu cədvəldə biologiya fənninin digər fənlərlə inteqrasiyası göstərilmişdir. Biologiya müəllimi mövzuların ardıcıllığını müəyyən etdikdən sonra bu mövzuların inteqrasiyasını müəyyənləşdirməlidir. Buradan belə bir sual meydana çıxa bilər ki, əgər müəllimçün vəsaitdə hər bir mövzu üzrə inteqrasiya verilibsə, yenidən inteqrasiya cədvəlindən istifadə etmək nə dərəcədə müəllimə lazımdır. Bu suala yalnız belə bir cavab verə bilərik ki, hər bir sinifdəki şagirdlərin səviyyəsi, maraqları müxtəlifdir. Bu baxımdan müəllim tam sərbəst olaraq yuxarıda qeyd olunan məsələləri nəzərə almalı, özü inteqrasiya imkanları müəyyənləşdirməlidir. Məsələn, X sinifdə verilən “1.1.2. Canlıların kimyəvi tərkibində baş verən dəyişiklikləri şərh edir, təqdimatlar hazırlayır” standartı kimyanın X sinif 1.2.1.; 2.1.1.; 2.2.1.; fizikanın 1.1.1.; 2.1.1.; 2.1.3. standartları ilə inteqrasiya oluna bilər. Perespektiv planlaşdırma aparmaq üçün müəllimə lazım olan bacarıqlardan biri də mövzuya uyğun resursların seçilməsidir. Biologiya fənninin tədrisində ən 36 mühüm əyani vəsait isə müxtəlif məzmunlu tablolar, mikroskop, lupa, laboratoriya avadanlıqları, elektron dərsliklər, herbari və s. Müəllim mövzunu, inteqrasiyanı müəyyənləşdirdikdən sonra təxmini olaraq resursları da müəyyənləşdirməyi bacarmalıdır. Mühüm bacarıqlardan biri də mövzulara görə məqsədyönlü vaxt bölgüsü aparmaqdır. Bunun üçün həmin sinifdə biologiyanın tədrisinə ayrılan ümumi dərs saatına toxunmamaq şərtilə müəllim daha vacib, eyni zamanda şagirdlərin çətin qavradıqları mövzulara çox, asan mövzulara isə az vaxt ayıra bilər. Biologiya fənninin perspektiv planlaşdırması aşağıdakı cədvəldə verildiyi məsələlər nəzərə alınmaqla aparılmalıdır: Yüklə 1,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|