Azərbaycan respublikasinin ümumtəHSİl məKTƏBLƏRİ ÜÇÜn biologiya fəNNİ kurikulumu

Tədqiqatın aparılması dərsin II mərhələsi olub, problemin həlli üzrə irəli 
sürülən fərziyyələri təsdiq və ya təkzib edən, habelə qoyulan tədqiqat sualına cavab 
verməyə kömək edə biləcək faktları tapmağa imkan yaradır. Bu zaman yeni 
faktların öyrənilməsi və bu suallara cavabların tapılması gedişində düşünmək və 
yeni bilikləri kəşf etmək üçün özündə yeni informasiyanı və yeni sualları 
cəmləşdirən müxtəlif çalışmaların olması vacibdir.
İnformasiya mübadiləsi dərsin III mərhələsi olub, şagirdlər tədqiqatın 
gedişində əldə etdikləri tapıntıların, yeni informasiyanın mübadiləsini aparırlar. 
Qoyulmuş suala cavab tapmaq zərurəti tədqiqatın bütün iştirakçılarını bir-birinin 
təqdimatını fəal dinləməyə sövq edir. 
İnformasiya müzakirəsi dərsin IV mərhələsi olub, bütün bilik, bacarıq və 
vərdişlərin, 
təfəkkürün 
müxtəlif növlərinin (məntiqi, tənqidi, yaradıcı) 
səfərbərliyini tələb edir. Müəllim fasilitasiya əsasında (yönəldici, köməkçi 

---

39 
suallardan istifadə etməklə) əldə edilmiş faktların məqsədyönlü müzakirəsinə və 
onların təşkilinə kömək edir. İnformasiyanın təşkili bütün faktlar arasında 
əlaqələrin aşkara çıxarılmasına və onların sistemləşdirilməsinə yönəldilir.
Nəticə və ümumiləşdirmə dərsin V mərhələsidir. Bu mərhələdə şagird 
nəinki əldə olunan bilikləri ümumiləşdirməli, həm də gəldiyi nəticəni tədqiqat sualı 
ilə və irəli sürülmüş fərziyyələrlə müstəqil olaraq tutuşdurmalıdır.
Yaradıcı tətbiqetmə mərhələsi VI mərhələ olub, biliyi möhkəmləndirir, 
uşağa onun praktiki əhəmiyyətini açıb göstərir. 
Qiymətləndirmə 
və 
refleksiya 
mərhələsi 
VII 
mərhələsidir. 
Qiymətləndirmə istənilən prosesin təkmilləşdirilməsini təmin edən bir 
mexanizmdir. Refleksiya artıq başa çatmış prosesin şüurda inikasıdır. Təlim 
prosesinin refleksiyası biliklərin mənimsənilməsinin bütün mərhələlərini təhlil 
etməyə və dərindən başa düşməyə imkan verən başlıca mexanizmlərdən biridir.
Bir neçə dərs nümunəsini təqdim edilir.