Azərbaycan respublikasinin

şərtləri

I.  Hakiml

ər  müstəqildir,  yalnız  Azərbaycan  Respublikasının  Konstitusiyasına  və  qanunlarına  tabedirlər  və

s

əlahiyyətləri müddətində dəyişilməzdirlər.

II. Hakiml

ər işlərə qərəzsiz, ədalətlə, tərəflərin hüquq bərabərliyinə, faktlara əsasən və qanuna müvafiq baxırlar.

III.  H

ər  hansı  bir  şəxs  tərəfindən  və  hər  hansı  bir  səbəbdən  bilavasitə,  yaxud  dolayı  yolla  məhkəmə  icraatına

m

əhdudiyyət qoyulması, qanunla zidd təsir, hədə və müdaxilə edilməsi yolverilməzdir.

IV. 

Ədalət mühakiməsi vətəndaşların qanun və məhkəmə qarşısında bərabərliyi əsasında həyata keçirilir.

V. Bütün m

əhkəmələrdə işlərin icraatı açıq aparılır.

İşə  qapalı  iclasda  baxılmasına  yalnız  o  halda  icazə  verilir  ki,  məhkəmə  açıq  icraatın  dövlət,  peşə  və  kommersiya

sirrinin  açılmasına  s

əbəb  olacağını  güman  edir,  ya  da  vətəndaşların  şəxsi  və  ya  ailə  həyatının  məxfiliyini  qorumaq

z

ərurətini mövcudluğunu müəyyən edir.

VI. Qanunda n

əzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, cinayət işlərinin qiyabi məhkəmə icraatına yol verilmir.

VII. M

əhkəmə icraatı çəkişmə prinsipi əsasında həyata keçirilir.

VIII. M

əhkəmə icraatının istənilən mərhələsində hər kəsin müdafiə hüququ təmin olunur.

IX. 

Ədalət məhkəməsi təqsirsizlik prezumpsiyasına əsaslanır.

X.  Az

ərbaycan  Respublikasında  məhkəmə  icraatı  Azərbaycan  Respublikasının  dövlət  dilində  və  ya  müvafiq  yerin

əhalisinin çoxluq təşkil edən hissəsinin dilində aparılır. İşin iştirakçısı olub məhkəmə icraatının aparıldığı dili bilməyən

şəxslərin işin materialları ilə tam tanış olmaq, məhkəmədə tərcüməçi vasitəsi ilə iştirak etmək və məhkəmədə ana dilində

çıxı

ş etmək hüququ təmin edilir.

M a d d

ə   1 2 8 .  Hakimlərin toxunulmazlığı

I. Hakiml

ər toxunulmazdırlar.

---

II. Hakim cinay

ət məsuliyyətinə yalnız qanunda nəzərdə tutulan qaydada cəlb oluna bilər.

III. Hakiml

ərin səlahiyyətlərinə yalnız qanunda nəzərdə tutulmuş əsaslara və qaydalara müvafiq surətdə xitam verilə

bil

ər.

IV.  Hakiml

ərin  vəzifədən  kənarlaşdırılması  təşəbbüsünü  hakimlər  cinayət  törətdikdə  Azərbaycan  Respublikasının

Prezidenti Az

ərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin rəyi əsasında Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi qarşısında

ir

əli  sürə  bilər.  Müvafiq  rəyi  Azərbaycan  Respublikasının  Ali  Məhkəməsi  Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin

sor

ğusundan sonra 30 gün müddətində təqdim etməlidir.

V. Az

ərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi, Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsi və Azərbaycan

Respublikasının  apellyasiya  m

əhkəmələri  hakimlərinin  işdən  kənarlaşdırılması  haqqında  qərar  Azərbaycan

Respublikasının Milli M

əclisində 83 səs çoxluğu ilə qəbul edilir; başqa hakimlərin işdən kənarlaşdırılması haqqında qərar

Az

ərbaycan Respublikasının Milli Məclisində 63 səs çoxluğu ilə qəbul edilir.

M a d d

ə   1 2 9 .  Məhkəmə qərarları və onların icrası

[60]

I. M

əhkəmənin qəbul etdiyi qərarlar dövlətin adından çıxarılır və onların icrası məcburidir.

II. M

əhkəmə qərarının icra olunmaması qanunla müəyyən edilmiş məsuliyyətə səbəb olur.

III. M

əhkəmə qərarı qanuna və sübutlara əsaslanmalıdır.

M a d d

ə   1 3 0 .  Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi

I. Az

ərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi 9 hakimdən ibarətdir.

II.  Az

ərbaycan  Respublikası  Konstitusiya  Məhkəməsinin  hakimlərini  Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin

t

əqdimatı ilə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi təyin edir.

III.  Az

ərbaycan  Respublikasının  Konstitusiya  Məhkəməsi  Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin,  Azərbaycan

Respublikası Milli M

əclisinin, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin, Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin,

Az

ərbaycan  Respublikası  Prokurorluğunun,  Naxçıvan  Muxtar  Respublikası  Ali  Məclisinin  sorğusu  əsasında  aşağıdakı

m

əsələləri həll edir:

1)  Az

ərbaycan  Respublikası  qanunlarının,  Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin  fərman  və  sərəncamlarının,

Az

ərbaycan  Respublikası  Milli  Məclisinin  qərarlarının,  Azərbaycan  Respublikası  Nazirlər  Kabinetinin  qərar  və

s

ərəncamlarının,  mərkəzi  icra  hakimiyyəti  orqanlarının  normativ  hüquqi  aktlarının  Azərbaycan  Respublikası

Konstitusiyasına uy

ğunluğu;

2) Az

ərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanlarının, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarlarının,

m

ərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının normativ hüquqi aktlarının Azərbaycan Respublikası qanunlarına uyğunluğu;

3)  Az

ərbaycan  Respublikası  Nazirlər  Kabinetinin  qərarlarının,  mərkəzi  icra  hakimiyyəti  orqanlarının  normativ

hüquqi aktlarının Az

ərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanlarına uyğunluğu;

4)  Az

ərbaycan  Respublikası  Ali  Məhkəməsinin  qərarlarının  qanunda  nəzərdə  tutulmuş  hallarda  Azərbaycan

Respublikası Konstitusiyasına v

ə qanunlarına uyğunluğu;

5) b

ələdiyyə aktlarının Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına, Azərbaycan Respublikası qanunlarına, Azərbaycan

Respublikası  Prezidentinin  f

ərmanlarına,  Azərbaycan  Respublikası  Nazirlər  Kabinetinin  qərarlarına  (Naxçıvan  Muxtar

Respublikasında  h

əm  də  Naxçıvan  Muxtar  Respublikasının  Konstitusiyasına,  qanunlarına  və  Naxçıvan  Muxtar

Respublikası Nazirl

ər Kabinetinin qərarlarına) uyğunluğu;

6)  Az

ərbaycan  Respublikasının  qüvvəyə  minməmiş  dövlətlərarası  müqavilələrinin  Azərbaycan  Respublikası

Konstitusiyasına  uy

ğunluğu;  Azərbaycan  Respublikasının  hökumətlərarası  müqavilələrinin  Azərbaycan  Respublikası

Konstitusiyasına v

ə qanunlarına uyğunluğu;

7)  Naxçıvan  Muxtar  Respublikası  Konstitusiyasının,  qanunlarının,  Naxçıvan  Muxtar  Respublikası  Ali  M

əclisinin

q

ərarlarının və Nazirlər Kabinetinin qərarlarının Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına uyğunluğu; Naxçıvan Muxtar

Respublikası  qanunlarının,  Naxçıvan  Muxtar  Respublikası  Nazirl

ər  Kabinetinin  qərarlarının  Azərbaycan  Respublikası

qanunlarına  uy

ğunluğu;  Naxçıvan  Muxtar  Respublikası  Nazirlər  Kabinetinin  qərarlarının  Azərbaycan  Respublikası

Prezidentinin f

ərmanlarına və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarlarına uyğunluğu;

8) qanunvericilik, icra v

ə məhkəmə hakimiyyətləri arasında səlahiyyətlər bölgüsü ilə bağlı mübahisələr.

IV.  Az

ərbaycan  Respublikasının  Konstitusiya  Məhkəməsi  Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin,  Azərbaycan

Respublikası Milli M

əclisinin, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin, Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin,

Az

ərbaycan  Respublikası  Prokurorluğunun,  Naxçıvan  Muxtar  Respublikası  Ali  Məclisinin  sorğusu  əsasında  Azərbaycan

Respublikasının Konstitusiyasını v

ə qanunlarını şərh edir.

V. H

ər kəs onun hüquq və azadlıqlarını pozan qanunvericilik və icra hakimiyyəti orqanlarının normativ aktlarından,

b

ələdiyyə  və  məhkəmə  aktlarından  qanunla  müəyyən  edilmiş  qaydada  bu  maddənin  III  hissəsinin  1-7-ci  bəndlərində

göst

ərilən  məsələlərin  Azərbaycan  Respublikasının  Konstitusiya  Məhkəməsi  tərəfindən  həll  edilməsi  üçün  Azərbaycan

Respublikasının Konstitusiya M

əhkəməsinə pozulmuş insan hüquq və azadlıqlarının bərpa edilməsi məqsədi ilə şikayət

ver

ə bilər.

VI. Az

ərbaycan Respublikasının qanunları ilə müəyyən edilmiş qaydada məhkəmələr insan hüquq və azadlıqlarının

h

əyata keçirilməsi məsələləri ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının və qanunlarının şərh edilməsi haqqında

Az

ərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət edə bilərlər.

VII. Az

ərbaycan Respublikasının İnsan hüquqları üzrə müvəkkili insan hüquq və azadlıqlarını pozan qanunvericilik

v

ə  icra  hakimiyyəti  orqanlarının  normativ  aktlarından,  bələdiyyə  və  məhkəmə  aktlarından  qanunla  müəyyən  edilmiş

qaydada bu madd

ənin III hissəsinin 1-7-ci bəndlərində göstərilən məsələlərin Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya

M

əhkəməsi tərəfindən həll edilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsinə sorğu verə bilər.

---

VIII. Az

ərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi bu Konstitusiyada nəzərdə tutulmuş digər səlahiyyətləri

d

ə həyata keçirir.

IX. Az

ərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi öz səlahiyyətlərinə aid edilən məsələlərə dair qərarlar qəbul

edir.  Az

ərbaycan  Respublikası  Konstitusiya  Məhkəməsinin  qərarı  Azərbaycan  Respublikası  ərazisində  məcburi  qüvvəyə

malikdir. Az

ərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsinin qərarları dərc edilməlidir.

[61]

X.  Qanunlar  v

ə  digər  aktlar  yaxud  onların  ayrı-ayrı  müddəaları,  Azərbaycan  Respublikasının  hökumətlərarası

müqavil

ələri  Azərbaycan  Respublikası  Konstitusiya  Məhkəməsinin  qərarında  müəyyən  edilmiş  müddətdə  qüvvədən

dü

şür, Azərbaycan Respublikasının dövlətlərarası müqavilələri isə qüvvəyə minmir.

M a d d

ə   1 3 1 .  Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsi

I. Az

ərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsi ümumi və ixtisaslaşdırılmış məhkəmələrin icraatına aid edilən mülki,

cinay

ət  və  digər  işlər  üzrə  ali  məhkəmə  orqanıdır;  o,  kassasiya  qaydasında  ədalət  mühakiməsini  həyata  keçirir;

m

əhkəmələrin praktikasına aid məsələlər üzrə izahatlar verir.

II.  Az

ərbaycan  Respublikası  Ali  Məhkəməsinin  hakimlərini  Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin  təqdimatı  ilə

Az

ərbaycan Respublikasının Milli Məclisi təyin edir.

III. Az

ərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin qərarları dərc edilməlidir.