Azərbaycan Respublİkasının Aİlə Məcəlləsİ

Ail
ədə uşaqların hüquqları
Madd
ə 49. Uşağın ailədə yaşamaq və tərbiyə olunmaq hüququ
49.1. 18 ya
şına (yetkinlik yaşına) çatmayan və tam fəaliyyət qabiliyyəti əldə etməyən şəxslər uşaq hesab olunurlar.
49.2. H
ər bir uşaq ailədə yaşamaq və tərbiyə almaq, öz valideynlərini tanımaq və onların qayğısından istifadə etmək,
u
şağın maraqlarına zidd olan hallar istisna olmaqla, onlarla birgə yaşamaq hüququna malikdir.
49.3. U
şaq öz valideynləri tərəfindən tərbiyə olunmaq, öz maraqlarının təmin olunması, hərtərəfli inkişafı, onun
l
əyaqətinə hörmət olunması hüququna malikdir.
49.4. Valideynl
ər olmadıqda, onlar valideynlik hüquqlarından məhrum olunduqda və ya uşaq valideyn himayəsini
itirdiyi dig
ər hallarda, uşağın ailədə tərbiyəsi bu Məcəllənin 18-ci fəslində müəyyən olunmuş qaydada müvafiq icra
hakimiyy
əti orqanı tərəfindən təmin edilir.
Madd
ə 50. Uşağın öz valideynləri və başqa qohumları ilə ünsiyyətdə olmaq hüququ
50.1. U
şaq valideynləri, babaları, nənələri, qardaşları, bacıları və başqa qohumları ilə ünsiyyətdə olmaq hüququna
malikdir.
50.2. Valideynl
ərinin nikahının pozulması və ya etibarsız sayılması, valideynlərinin ayrı yaşaması uşağın hüquqlarına
t
əsir etmir.
50.3. Valideynl
ər ayrı yaşadıqda uşaq onların hər biri ilə ünsiyyət hüququna malikdir.
50.4. Valideynl
ər müxtəlif dövlətlərdə yaşadıqda da uşaq öz valideynləri ilə ünsiyyətdə olmaq hüququna malikdir.
50.5. U
şaq ekstremal hallarda (tutulduqda, həbs olunduqda, saxlanıldıqda, müalicə müəssisəsində yerləşdirildikdə
v
ə s.) qanunvericiliklə müəyyən olunmuş qaydada öz valideynləri və qohumları ilə ünsiyyətdə olmaq hüququna malikdir.
Madd
ə 51. Uşağın müdafiə hüququ
51.1. U
şaq öz hüquqlarının və qanuni mənafelərinin müdafiəsi hüququna malikdir.
51.2. U
şağın hüquqlarının və qanuni mənafelərinin müdafiəsi valideynlər (onları əvəz edən şəxslər), bu Məcəllə ilə
n
əzərdə tutulmuş hallarda isə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı və məhkəmə tərəfindən həyata keçirilir.
51.3. Qanunvericiliy
ə uyğun olaraq yetkinlik yaşına çatana qədər tam fəaliyyət qabiliyyətli hesab edilən şəxslər öz
hüquq v
ə vəzifələrini, o cümlədən müdafiə hüququnu müstəqil həyata keçirirlər.
51.4 U
şağın valideynləri (onları əvəz edən şəxslər) tərəfindən sui-istifadə etmə hallarından müdafiə olunmaq hüququ
vardır.
51.5. U
şağın hüquqları və qanuni mənafeləri pozulduqda, o cümlədən valideynləri (onlardan biri) uşağın təhsili,
t
ərbiyəsi üzrə vəzifələrini yerinə yetirmədikdə və ya valideynlik hüquqlarından sui-istifadə etdikdə, uşaq öz hüquqlarını
qorumaq üçün müvafiq icra hakimiyy
əti orqanına, 14 yaşına çatdıqda isə məhkəməyə müraciət etmək hüququna
malikdir.
51.6. U
şağın həyat və sağlamlığının təhlükədə olması, onun həyatına, sağlamlığına və ya mənəviyyatına təhlükə
tör
ədə bilən fəaliyyətə cəlb olunması, hüquqlarının və qanuni mənafelərinin pozulması barədə məlumatı olan vəzifəli
şəxslər və digər vətəndaşlar bu barədə uşağın faktiki olduğu yerin müvafiq icra hakimiyyəti orqanına məlumat verməyə
borcludurlar. Müvafiq icra hakimiyy
əti orqanı bu cür məlumat aldıqda uşağın hüquqlarının və qanuni mənafelərinin
müdafi
əsi üçün zəruri tədbirlər görməyə borcludur.
[23]
51.7. U
şaq hüquqlarının həyata keçirilməsinə müvafiq icra hakimiyyəti 
orqanının mü
əyyən etdiyi orqan (qurum)
n
əzarət edir.