Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı yanında Maliyyə Monitorinqi Xidməti
Yüklə 73,69 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı yanında Maliyyə Monitorinqi Xidməti tərəfindən cavablandırılması zəruri olan FATF Tövsiyələri
Aidiyyəti tövsiyələr üzrə sorğu olunan məlumatlar Müvafiq məlumatlar, istinadlar, aidiyyəti statistik rəqəmlər Tövsiyə 13 13.1.*Maliyyə təsisatları qanunla və ya qaydalarla müəyyən olunmuş şəkildə pul vəsaitlərinin kriminal fəaliyyət (pulların leqallaşdırılması və ya terrorçuluğun maliyyələşdirilməsi) ilə bağlı olmasına şübhə 1 və ya belə şübhə üçün kifayət qədər əsaslar yaradan hallar olduğu təqdirdə maliyyə kəşfiyyat orqanına məlumat (şübhəli əməliyyatlara dair hesabat-ŞƏH) təqdim etməlidirlər. Minimum olaraq, şübhəli əməliyyatlara dair hesabat hazırlamaqla bağlı öhdəlik Tövsiyə 1 çərçivəsində predikativ cinayət kimi daxil edilmiş bütün cinayətlərdən olan gəlir qismində olan bütün vəsaitlərə şamil edilməlidir. Bu tələb birbaşa icbari öhdəlik xarakterlidir və pulların leqallaşdırılması və ya digər cinayətin istintaqının zəruriliyi baxımından pulların leqallaşdırılması və ya terrorçuluğun maliyyələşdirilməsi ilə bağlı dolayı və ya gizli hesabat verilməsi (burada dolayı yolla şübhəli əməliyyatlara dair hesabatın təqdim edilməsi nəzərdə tutulur) yolverilməzdir.
13.2.* Şübhəli əməliyyatlara dair hesabatın təqdim edilməsi pul vəsaitlərinin və ya digər əmlakın terrorçuluq, terror aktları, terror təşkilatları və ya terrorçuluğu maliyyələşdirən hər hansı şəxslə bağlı olmasına və ya bu şəxslər tərəfindən istifadə olunmasına şübhə və ya belə şübhə üçün kifayət qədər əsaslar yaradan hallar üçün tələb olunur.
13.3.* Məbləğindən asılı olmayaraq pul vəsaitləri və ya digər əmlak, onlarla əməliyyatlar və ya belə əməliyyatların aparılmasına cəhdlər də daxil olmaqla, bütün şübhəli əməliyyatlar haqqında məlumatlar təqdim olunmalıdır.
1 Bir şəxs “şübhələnən” zaman hesabat verməsi barədə tələb şübhənin subyektiv bir testidir. Məs. şübhə doğuran insan həqiqətən cinayət işində iştirak edib. “şübhələnmək üçün məntiqli əsas olan zaman” şübhənin obyektiv sınağıdır və əməliyyatların ətrafında olan şərait, məntiqli şəxsin kriminal fəaliyyət olmasına şübhələnməyə əsas olmalıdır. Bu tələb onu bildirir ki, iki alternativdən birini seçə bilərlər amma hər ikisinin olmasına ehtiyac yoxdur.
13.4. Şübhəli əməliyyatlar barədə hesabat vermək tələbi, həmin əməliyyatlarda vergi və digər məsələlərin yer almasından asılı olmayaraq bütün müvafiq əməliyyatlara şamil edilməlidir. Əlavə elementlər
13.5. Maliyyə təsisatlarından ölkə daxilində pulların leqallaşdırılması üçün predikativ cinayət təşkil edən və kriminal fəaliyyətdən əldə olunduğuna şübhələndikləri və ya şübhələnmək üçün yetərli əsasa malik olduqları halda maliyyə kəşfiyyat orqanına hesabat vermələri tələb olunurmu?
26.1. Ölkələr şübhəli əməliyyatlar və PL və TM-in şübhəli fəaliyyətləri ilə bağlı digər müvafiq informasiya haqqında məlumatın aşkarlanmasının təhlil və yayılmasının, alınmasının (və əgər icazə varsa, sorğu etmək) milli mərkəzi kimi çıxış edəcək MKO yaratmalıdırlar. MKO ya müstəqil dövlət qurumu və ya mövcud orqan və orqanlar nəzdində yaradılmalıdır.
26.2. MKO və ya digər səlahiyyətli orqan maliyyə institutları və digər hesabat verən tərəflərə hesabat vermə formalarının xüsusiyyətlərini və hesabat göndərmə prosessində əməl edilməli olan prosedurların da ehtiva edildiyi hesabatın təqdim edilmə qaydasını əks etdirən metodiki tövsiyə təmin etməlidir.
26.3. MKO Şübhəli Əməliyyatlara dair Hesabatların təhlili də daxıl olmaqla, öz fəaliyyətini lazımi səviyyədə həyata keçirmək üçün maliyyə, inzibati və hüquq mühafizə məlumatlarına vaxtında birbaşa və ya dolayı olaraq çıxışı olmalıdır.
26.4. MKO istər birbaşa, istərsə də başqa səlahiyyətli orqan vasitəsilə öz funksiyalarını lazımi dərəcədə yerinə yetirmək üçün məlumat verən tərəfdən əlavə informasiya əldə etmək üçün səlahiyyətləndirilməlidir.
26.5. MKO-nun maliyyə
informasiyasını istintaq məqsədləri və ya PL və ya TM şübhəsi üçün əsaslar olduğu halda hərəkətlər üçün yerli orqanlara yaymaq səlahiyyəti olmalıdır.
26.6. MKO lüzumsuz təsir və ya müdaxilədən azadlığının təmin edilməsi üçün kifayət
qədər əməliyyat müstəqilliyinə və avtonomluğa malik olmalıdır.
26.7. MKO-da saxlanılan informasiya etibarlı şəkildə qorunmalı və yalnız
qanuna müvafiq
şəkildə paylanmalıdır.
26.8. MKO dövrü olaraq ictimai hesabatlar çıxarmalı və bu hesabatlar statistikanı, tipologiyanı və tendensiyaları, eyni zamanda, onun fəaliyyəti ilə əlaqədar informasiyanı da əks etdirməlidir.
26.9. Ölkə MKO yaradarkən Eqmont Groupa üzvlüyünə müraciət etməyi də nəzərdə saxlamalıdır.
26.10 Ölkələr Eqmont Qrupu Məqsəd Bəynatını (Egmont Group of Statement of Purpose) və onun Prinsiplərini Pulların Leqallaşdırılması İşləri (bu sənədlər MKO-larının rol və funksiyaları və MKO-ları arasında İnformasiya Mübadiləsi üçün mexanizimlərinə dair mühüm metodik tövsiyəni əks etdirir) üçün Maliyyə Monitorinqi Orqanlarının İnformasiya Mübadiləsində nəzərə almalıdırlar. Tövsiyə 30 30.1.
Pulların yuyulması və terrorizmin maliyyələşdirilməsinə cəlb edilmiş MMO-ları, hüquq mühafizə orqanları və istintaq agentlikləri, nəzarət və digər səlahiyyətli orqanlar öz funksiyalarını tam və səmərəli yerinə yetirmək üçün kifayət
qədər strukturlaşdırılmalı, maliyyələşdirilməli, tam peşəkar heyətlə komplektləşdirilməli və kifayət qədər texniki və digər resursları ilə təmin edilməlidirlər. Adekvat strukturlaşdırma lüzumsuz təsir və müdaxilədən kənar müstəqil fəaliyyəti təmin etmək üçün əməliyyatın lazımi müstəqilliyi və muxtariyyəti tələbini nəzərdə tutur. 2
30.2.
Səlahiyyətli orqanların əməkdaşlarından konfidensiallıqla əlaqəli normalar da daxil olmaqla yüksək professional standartlarını qoruyub saxlamaları tələb olunur və müvafiq şəkildə təhsilli və yüksək dürüstlüyə malik olmalıdırlar.
2 Əgər hər hansı bir ölkənin MM yetərli sərbəstlik və nüfuza (Meyar 26.6) malik olmaqla bağlı tələbə cavab vermirsə, o zaman ölkə Tövsiyə 26-ya uyğun olaraq qiymətləndirilməlidir.
30.3. Səlahiyyətli orqanların əməkdaşları PL və TM-i ilə mübarizə üçün adekvat və müvafiq təlimlə təmin edilməlidirlər.
Adekvat və müvafiq təlimlə əhatə ediləcək sualların nümunələri: predikativ cinayətlərin əhatə dairəsi, PL və TM tipologiyaları, bu cinayətlərin istintaqı və ittihamı üçün texnikalar, cinayətdən əldə edilmiş və ya terrorizmin maliyyələşdirilməsində istifadə ediləcək mülkiyyəti izləmək və belə bir əmlakın dondurulmuş, üzərinə həbs qoyuluş və müsadirə edilmiş əmlak olduğuna əmin olmaq və nəzarət orqanları tərəfindən maliyyə institutlarını öz öhdəliklərinə əməl etdiyinə əmin olması üçün istifadə ediləcək metodlar; öz vəzifələrinin icrası üçün informasiya texnologiyasının və digər mənbələrin istifadəsi. Ölkələr maliyyə istintaqı aparanlar üçün, eyni zamanda, inter alia, PL, TM istintaqları və predikativ cinayətlər üçün xüsusi təlim və /və ya sertifikatlaşdırma təmin etməlidirlər. Əlavə elementlər
30.4. PL və TM cinayətləri və cinayət yolu ilə əldə edilmiş və ya terrorizmi maliyyələşdirmək üçün istifadə edilmiş əmlakın üzərinə həbs qoyulması, dondurulması və müsadirəsi hakim və məhkəmələr xüsusi təlim və ya təhsil proqramı təmin edilirmi?
Tövsiyə 32
32.1. Ölkələr pulların leqallaşdırılması və terrorizmin maliyyələşdirilməsi ilə bağlı sistemlərinin effektivliyini mütəmadi olaraq nəzərdən keçirməlidirlər.
32.2. Səlahiyyətli qurumlar pulların leqallaşdırılması və terrorizmin maliyyələşdirməsi ilə bağlı sistemlərinin effektivliyi və səmərəliliyi ilə bağlı məsələlərdə hərtərəfli statistika aparmalıdırlar. Qeyd olunan
statistika aşağıdakıları əhatə etməlidir:
(a) yerli qanunlar çərçivəsində, alınmış və göndərilmiş şübhəli əməliyyatlarla bağlı və digər hesabatlar - - Maliyyə və qeyri maliyyə institularının, və ya şübhəli əməliyyat dair hesabatı hazırlayan müəssisənin və ya şəxsin növünün klassifikasiyası daxil olmaqla maliyyə kəşfiyat orqanı tərəfindən qəbul olunmuş şübhəli əməliyyat dair statistika; - analiz edilmiş və göndərilmiş şübhəli əməliyyatların klassifikasiyası:
(i) müəyyən edilmiş həddən yuxarı yerli və xarici valyuta ilə aparılmış əməliyyatlar; (ii) valyutanın və daşına bilən valyuta vasitələrinin transsərhəd daşınması və ya beynəlxalq pul köçürmələri
Səlahiyyətli orqanlar aşağıdakılara dair statistika saxlayırlarmı?:
a)
PL, TM və ya əsas predikativ cinayətlər üçün tədqiqat, istintaq və ya məhkumluqla nəticələnən Şübhəli Əməliyyatlara dair Hesabatlar, b)
PL və TM-i cinayətlərinə görə ittiham edilmiş şəxslərə tətbiq ediləcək hər hansı cinayət sanksiyaları varmı?
c) Sorğunun təmin edilməsi və ya rədd edilməsinədən asılı olmayaraq, PL və ya TM ilə əlaqəli hüquq mühafizə orqanları tərəfindən hazırlanması və ya qəbul edilməsi üçün digər rəsmi sorğular?
d) müvafiq hallarda qeyd edilən predikativ cinayətlərlə əlaqəli bir sıra işlər və dondurulmuş, həbs qoyulmuş və müsadirə edilmiş əmlakın məbləği? Tövsiyə 40 40.1.
Ölkələr səlahiyyətli orqanlarının əcnəbi
əməkdaşlarla geniş şəkildə beynəlxalq əməkdaşlığı təmin etməlidirlər.
40.1.1. ölkələr belə bir köməkliyi cəld, konstruktiv və səmərəli şəkildə təmin edə bilməlidirlər.
40.2. burada əməkdaşlar arasında birbaşa olaraq məlumatın çevik və konstruktiv mübadiləsinə imkan verəcək və asanlaşdıracaq aydın və səmərəli yollar, mexanizmlər və ya kanallar olmalıdır 3 . Məlumat mübadiləsində (PL və ya ektradisiyadan başqa)
3 Cəld və konstruktiv məlumat mübadiləsinə vaxtında cavab verməmək və ya müvafiq tədbirlər görməmək və cavab verməməklə bağlı qeyri-məntiqi ləngimələr daxildir.
və beynəlxalq əməkdaşlıqda istifadə edilən yol, mexanizm və ya kanallar özündə qarşılıqlı əsasda məlumat mübadiləsinə imkan verən qanunları cəmləşdirir; Qarşılıqlı anlaşma Memorandumu (QAM), eləcə də, müvafiq beynəlxalq və ya regional təşkilatlar və ya İnterpol və Eqmont Qrupu kimi orqanlar vasitəsilə ikitrərəfli və ya çoxtərəfli razılaşma və ya müqavilələr.
40.3. Belə məlumat mübadiləsi mümkün olmalıdır : (a) sorğu əsasında və ya spontan olaraq ölkənin öz təşəbbüsü ilə (b) həm pulların leqallaşdırılması və həm də müəyyən predikativ cinayətləri əhatə etməklə.
40.4. Ölkələr özlərinin bütün səlahiyyətli orqanlarının əcnəbi tərəfdaşları adından sorğuları icra etməyə səlahiyyətləndiriməsini təmin etməlidirlər.
40.4.1. Xüsusilə, ölkələr MKO-larını aşağıdakı sorğuları əcnəbi tərəfdaşları adından icra etmək hüququnu təmin etməlidirlər: (a) şübhəli əməliyyat hesabatları ilə əlaqəli informasiyaya münasibətdə axtarış da daxil olmaqla öz məlumat bazalarında axtarış etmək; (b) birbaşa və ya dolayı çıxışı ola biləcək digər məlumat bazalarında, hüquq mühafizə, ictimai, inzibati və məlumat bazaları da daxil olmaqla axtarış etmək.
40.5. Ölkələr öz hüquq mühafizə orqanlarının əcnəbi əməkdaşlarının adından təhqiqatları icra edə biləcək səlahiyyətini təmin etməlidir; digər səlahiyyətli orqanlar milli qanunun
imkan verdiyi
hallarda əcnəbi
əməkdaşlarının adından təhqiqatları icra edə biləcək qədər səlahiyyət verilməlidir. 40.6. Məlumat mübadiləsi qeyri- mütənasib və ya həddən artıq məhdudlaşdırıcı şərtlərə məruz qoyulmamalıdır.
40.7. Əməkdaşlıq üçün müraciətlər sorğunun vergi məsələləri ilə əlaqəli hesab edilməsi əsası ilə rədd edilməməlidir. 40.8.
Əməkdaşlıq üçün
müraciətlərdən maliyyə
institutların və Monitorinqdə iştirak edən digər şəxslərin gizlilik və ya konfidensiallığını nəzərdə tutan qanunlara (sorğu edilən müvafiq informasiyanın hüquqi professional imtiyaz və ya hüquqi professional sirri təşkil etdiyi hallar istisnadır 4 ) əsaslanaraq imtina edilməməlidir.
4 bax meyar 16.2 40.9. Ölkələr səlahiyyətli orqanların qəbul etdikləri məlumatı səlahiyyətli qaydada istifadə etdiklərinə əmin olmaq üçün nəzarət və təminatlar yaratmalıdırlar. Bu nəzarət və təminatlar milli qanunvericilikdəki məxfilik və məlumatların qorunması müddəalarına uyğun olmalıdır 5 . Əlavə elementlər
40.10. Xarici ölkədə analoji səlahiyyətləri həyata keçirməyən səlahiyyətli orqanlarla cəld və konstruktiv məlumat mübadiləsinə imkan verən mexanizmlər varmı? Bu birbaşa və ya dolayı yolla yer alır? 6
40.10.1. Sorğu edən orqan, praktikaya uyğun olaraq sorğu edilən orqana sorğunun məqsədini və kimin adına edildiyini açıqlayırmı?
40.11. MKO əcnəbi MKO əməkdaşı tərəfindən sorğu edilən müvafiq informasiyanı digər səlahiyyətli orqandan və ya digər şəxslərdən əldə edə bilərmi? Xüsusi Tövsiyə IV IV.1. Maliyyə institutu terrorizmlə bağlı olan və ya onunla əlaqəsi olan və ya terror aktında, terrorizmdə və ya terrorist təşkilatları tərəfindən və ya terrorizmi maliyyələşdirənlər tərəfindən istifadə edilmiş vəsaitlərə dair şübhəsi və ya şübhələnməyə ağlabatan əsasları olduqda MKO-ya qanunla və ya qaydaya müvafiq olaraq hesabat
(şübhəli 7
əməliyyat hesabatı–Şübhəli Əməliyyatlara dair Hesabatlar) verməlidir. Bu tələb birbaşa məcburi öhdəlik olmalıdır və TM cinayəti üçün istintaqn mümkün olub-olmamasından və ya digər şəkildə şübhəli əməliyyat hesabat verməyə dair hər hansı dolayı və ya aydın olmayan öhdəlik qəbul edilməzdir.
IV.2. Ölkələr Kriteriya 13.3-13.4-ün (T.13-də) XT.IV ilə əlaqəli öhdəliklərə tətbiq olunmasını təmin etməlidirlər.
5 Bu o deməkdir ki, minimum olaraq, mübadilə olunan məlumat, səlahiyyətli qurumlardan alınmış digər ölkədaxili məlumat kimi eyni məxfiilik şərtləri ilə qorunmalıdır.
6 Xarici səlahiyyətli qurumlarla dolayı məlumat mübadiləsi, müraciətçi tərəfdən məlumatın alınmasından öncə bir və ya bir neçə yerli və ya xarici səlahiyyətli qurumlar vasitəsilə tələb olunan məlumatın ötürülməsi vəziyyətini də ehtiva edir. 7
bərabər şəkildə qənaətbəxş hesab olunur . Yüklə 73,69 Kb. Dostları ilə paylaş:
|