Azərbaycan respublġkasi təHSĠl nazġRLĠYĠ «AZƏrbaycan hava yollari» qsc mġLLĠ avġASĠya akademġyasi

 
 
 
 

---

79 
3.6. Radiometr – dozimetr qamma-beta Ģüalanma
РКС-01 СТОРА radiometri 
 
a)
 
 
 
 
 
 
b) 
Şək. 3.16 a,b. 
 
СТОРА radiometri və istifadə qaydası 
Radiometr zərrəciklər selinin sıxlığını optik diapazonda 
ölçür (şək. 3.16). Başqa sözlə desək, detektor blokunun vahid 

---

80 
zamanda vahid səthinə düşən zərrəciklərin sayını təyin edir. 
Həmçinin 

, 

-şüalarla səthi çirklənməni aşkar etmək üçün 
tətbiq olunur. Radiometr cihazların ümumi adı olub, bu və ya 
digər şüalanmanın energetik xarakteristikalarını öıçmək 
üçündür.
Təyinatı: 

ekoloji tədqiqatlar 

tədris müəssisələrində əyani vəsait kimi 

sənaye müəssisələrində radiometrik və 
dozimetrik nəzarət 

yaşayış yerlərinin binaların, tikililərin, 
ərazilərin, nəqliyyat vasitələrinin, məişət 
əşyalarının radiasiya nəzarəti 
Texniki xarakteristikaları 
 
Yarım 
diapazon 
Çevirici
dəstəyin
vəziyyəti 
Şkala Ölçü 
vahidi 
Ölçü hüdudları 
I 
x 200 
0-
200 
R/saat 
5-200 
II 
x 1000 
0-5 
mR/saat 
500-5000 
III 
x 100 
0-5 
mR/saat 
50-500 
IV 
x 10 
0-5 
mR/saat 
5-50 
V 
x 1 
0-5 
mR/saat 
0,5-5 
VI 
x 0,1 
0-5 
mR/saat 
0,05-0,5 
 
Radiometrin korpusu düzbucaqlı paralelepiped şəklində 
olub üst qapaqdan və altlıqdan ibarətdir (şək. 3.17). Üst 
qapaqda maye kristal indikator (MKİ), “Həyəcan” işıq diadu 
(4), “Rejim” (5) və “Hədd” (6) idarəedici düymələri yerləşir. 
Cihazın elektrik sxemi dörd vint vasitəsilə cihazın üst qapağına 
bərkidilmişdir.

---

81 
Alt qapaqda (şək. 3.18) iki qalvanik elementi olan qida 
mənbəyi bölməsi (7), dörd Heyger-Müller sayğaclarından 
ibarət 

və 

-şüalanma detektoru (9) yerləşmişdir. Sayğaclar 
enerji kompensasiyaedici ekranla örtülmüşdür. Detektor

-
zərrəciklər üçün xaricdən şəffaf plyonka və metallik 

-filtir 
qapağı ilə örtülür. 

-filtir qapağı 

-zərrəciklər selini ölçərkən 
çıxarılır. Qida mənbəyi bölməsi (8) qapaqla örtülür.
Şək. 3.17. Radiometrin üstdən xarici görünüşü 
Şək. 3.18. Radiometrin altlığının xarici görünüşü