Azərbaycan texniKİ universitetiNİN nəzdində baki texniKİ kolleci “ÜmumiXTİsas” fənn birliyi

Menu bar (Menyu sətri) çox vaxt gizlədilmiş olsa da, ALT və ya F10 düyməsinin 
köməyi ilə görünür. Bu sətirdə File, Edit, View, Tools, Help menyu tabları var. 
Toolbars (Alətlər paneli) menyu sətrinin altında yerləşir. Menyu sətrində ən çox 
işlənən əməliyyatları istifadəçini işini asanlaşdırmaq məqsədilə göz önündə olmasını təmin 
edir. 
Navigation Pane (Hərəkət Paneli) - bu panel vasitəsilə yaddaş qurğuları və qovluqlar 
arasında keçid etmək olar. 
Work Area (İşçi Sahə ) - Açılmış fayl və qovluqların tərkibini göstərir. 
Preview Pane (Ön baxış paneli) - işçi sahənin sağ hissəsində olur və fayla daxil 
olmadan onun məzmununa baxmağa icazə verir. 
Details Pane (Təfərrüatlar Paneli) - Windows Explorer pəncərəsinin aşağı hissəsində 
Status bar (Vəziyyət sətri) ın yuxarı hissəsində olub, cari qovluqda olan obyektlərin sayını 
və ya işarələnmiş obyektlərin xüsusiyyətlərini özündə əks etdirir. 

---

32 
Status Bar (Vəziyyət sətri) - qovluq pəncərəsinin aşağı hissəndə yerləşir. Burada 
qovluqda olan obyektlərin sayı, diskin boş hissəsinin həcmi və s məlumatlar əks olunur. 
13. WINDOWS əməliyyat sistemində pəncərələrin növləri və 
onlarla iş prinsipləri 
İstifadəçinin qrafiki interfeysinin əsasını yaxşı düşünülmüş pəncərələr sistemi və 
digər qrafik obyektləri təşkil edir. Pəncərə-ekranın monitorunda haşiyələnmiş düzbucaqlı 
sahədir. Burada proqram, sənəd, məlumat təsvir edilir. Pəncərə o zaman aktiv olur ki, 
onunla həmin anda istifadəçi işləyir. Pəncərələrin bir neçə növü mövcuddur ki, onların 
görünüşü təsvir olunan informasiyadan asılıdır. Bu pəncərələrin strukturu işlənmiş 
standartlara uyğun təşkil edilmişdir. Belə tipik pəncərələrə tətbiqi proqramlar pəncərəsi, 
sənəd pəncərəsi, dialoq pəncərəsini misal göstərmək olar. “WINDOWS” sözünün 
azərbaycan dilinə tərcüməsi “pəncərədir”. Burada işləyən proqram və ya sənəd əks olunur. 
Pəncərə ölçülərinin idarə düymələri aşağıdakılardır: 
1. Свернуть (Minimize) pəncərəni bükərək, onu məsələlər panelində yerləşdirir; 
2. Развернуть (Maximize) pəncərəni ekran boyu açır; 
3. Восстановить обратно (Restore Down) pəncərənin əvvəlki ölçülərini bərpa 
edir və bu düymə Развернуть düyməsinə çevrilir. 
4. Закрыть (Close) pəncərəni bağlayaraq, proqramın işini sona çatdırır. 
Alətlər paneli tez-tez istifadə olunan əməliyyatları yerinə yetirmək üçün əmərlər 
düyməsini özündə saxlayır. Buradan düymələri istifadəçi özü təyin edə bilər. 
Pəncərənin aşağı hissəsində yerləşən vəziyyət sətrini ekranda əks etdirmək üçün