Azәrbaycan Vәtәndaş Cәmiyyәtinin
Konfliktlə işləmək: 1990 cı illər
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- QHT Təşkilati İkişafı – Mərhələlər və Xüsusiyyətlər
- Sessiya 13
- Maraqlı Tərəflər anlayışı
- “təşkilata təsir edən vəya təsirlənən bütün tərəflər”
- Maraqlı Tərəflər Təhlili
- QHT-nin maraqlı tərəflərə təsiri
- Maraqlı tərəflərin QHT-lərə təsiri
- Sessiya 14 Mövzu
- Müddət
|
Konfliktlə işləmək: 1990 cı illər Sovetlər Birliyi və Şərq blokunun süqutundan sonra artan konfliktlər əsnasında Xfare təcili durum və reabilitasiya fəaliyyətlərinə başladı. 1990-cı illərdə Yuqoslaviyaya da humanitar kömək göstərdi.
Xfare 1990-cı ilin ortalarında Mərkəzi Afrikada Böyük Göllər bölgəsində olan fəlakətə çox diqqət yetirdi verdi. Lakin yalnız kömək etmək bölgədəki sosial-iqtisadi problemləri həll etməyə imkan vermədi. Bu sahədəki işlər BMT və Afrika Birliyi Təşkilatının lobbiçilik fəaliyyətləri ilə dəstəkləndi.
1994-cü ildə, 8 ölkədəki digər yardım və inkişaf agentlikləriylə birləşməklə Beynəlxalq Xfare yaradılmış oldu.
1996-cı ildə, ilkd dəfə Xfare Britaniyada yoxulluqla bağlı məsələlərə yönəlik fəaliyyətə start verdi.
birliyi Dünyadakı digər təşkilatlarla birgə çalışmağın önəmi, 1990-cı ildə qurulmuş Azad Ticarət Təşkilatı tərəfindən sübur olunmuşdur. Bu təşkilatın məqsədi, Üçüncü dünya ölkələrində işçilərin suiistifadə edilməsi problemini həll etməkdir. Xfare dünyanın bir çox yerində fəlakətlərə yardım komitəsinin yerini almış, və dünyanın bir çox yerində fəaliyyət göstərmişdir. ( Bangladeşdəki sel, Mitç qasırğası, Sudan və Kosovadakı müharibələrdən təsir görən insanlara kömək). Xfare eyni zamanda London, Edinburq, Kardiff və Kölndə keçrilən Böyük 7lik (G7) dünya liderlərinin toplantısına yönəlik təşkil olunan nümayişlərə borc yardımı üçün hazırlanan kampaniyaya - Jubile 2000 kampaniyasına qatılmışdır.
47
QHT Təşkilati İkişafı – Mərhələlər və Xüsusiyyətlər
Yerli Təşkilatlar Yeni Yaranan Təşkilatlar Genişlənməkdə olan Təşkilatlar Yetkin Təşkilatlar İ darəçilik
İ darə Heyəti • Hər hansı bir İdarə heyəti və müstəqil qurum nəzarət etməz
• İ darə Heyəti İdarəetmə və məzarət arasında fərq görməz
• Ə gər İdarə Heyəti nəzarət eləməyə başlarsa, seçicilərin maraqlarını təmsil etməyəcək
•
darə heyəti, ictimai rəyi formalaşdırmaqda və yeni fondler tapmaqda menecmentə kömək edə bilməz
• İ darə Heyəti Üzvləri müəyyənləşdirilmiş lakin hələdə liderlik rolunu oynamır
• İ darə Heyəti Nəzarət əvəzinə mikro səviyyədə idarəçilik edir
• İ darə heyəti ictimi fikrə təsir edə bilməz
• İ darə Heyəti Seçicilərin ehtiyaclarından və onların rolundan xəbərsizdir
•
darə Heyəti üzvləri stabil bir formadadır və fəaliyyət göstərir.
• İ darə heyəti nəzarətdən əlavə mikro səviyyədə idarəçiliklə məşğuldur.
•
darə Heyətində bəzi məsələlərdə liderliyi olanlar var, ancaq geniş bir sahədə təmsil edilmirlər.
•
maraqlarının qorunması və gözlənilməsinin vacibliyini anlayır, ancaq bunu tutarlı şə kildə yerinə yetirə bilmir. • İ darə Heyəti, QHT missiyası ilə bağlı liderlər, siyasəti yönləndirənlərdən, ictimai ə laqələr, lobbiçilik sahəsində faəliyyət göstərən şəxslərdən ibarətdir. • Seçicilərdən gələn informasiyaları toplaya biləcək mexanizmlər müəyyənləşmişdir və təşkilati planlaşdırma İdarə Heyətinin siyasətini əks etdirir.
Missiya/Hədəf, Məqsəd
• QHT-nin üzərinə götürdüyü missiya və etməyə çalışdığı töfhəylə bağlı qeyri-müəyyən fikir var • Missiya yalnız İdarə heyətindən və bir neçə nəfər tərindən qavranılır • QHT üzvlərinin fəaliyyətləri missiya ilə çox az əlaqəli ola bilər • Missiyanı öz daxilində anlasalar da ictimai səviyyədə hələ də • Missiya, planlaşdırma vəya iş funksiyalarında özünü göstərmir • Baxış: işçilər, kənar şəxslər və seçicilər tərəfindən başa düşülür; strategiya və hədəflər missiyaya uyğundur. • Operativ planlaşdırma, yuxarı menecment tərəfindən həyata keçrilə bilər və büdcə işləmləriylə bağlı ola bilər. Ancaq işçilərinin və seçicilərin bu müddətdə iştirakı hiss edilən deyil. • QHT-nin missiyası və baxışı, işçilər və kənar şəxslər tərəfindən anlaşılmışdır. • QHT strategiyası missiya ilə uyğundur və necə nəqsədə çatmağı çox yaxşı əks etdirir. • Strategiyalar, QHT fəaliyyəti çərçivəsində realdır və dəqiq proqram hədəflərinə çevrilə bilinir. Seçicilər
•
zəifdir. • QHTlər, seçiciləri potensial ə məkdaşlar olaraq deyil, passiv bir qrup olaraq qiymətləndirərlər • QHT seçiciləri üçün vəkillik fəaliyyətini üstlənməz. • QHTlər seçiciləri ilə əlaqələr yaradır. • Seçicilər arasında bəzi təsir etmə bacarığına malik olanlar qərar vermə prosesində iştirakı təmin edilir və fikirləri öyrənilir. Çünki bu şəxslərin nəticə üzərindəki təsirlərinin çox olduğu əvvəlcədən bilinən reallıqdır. • QHT-lərin seçiciləri üçün bir çeşid vəkillik funksiyası üstləndiyi başa düşülür. • QHT seçiciləri yaxşı müəyyənləşdirilmişdir, onların ehtiyac və fikirləri nəzərə alınmışdır. • QHT, seçicilərin adına lobbiçilik və vəkillik işləriylə məşğuldur. • Özü özünə kömək edəbiləcək bacarıqlar yaratmaqda seçicilərə QHT dəstəyinə təsadüfən rastlanır • QHT-lərin seçiciləri dəqiq müəyyənləşdirilmişdir və planlaşdırma prosesində yaxından iştirak edirlər. • QHT seçiciləri tərəfdaş kimi tanıyır. • QHT, cəmiyyət üçün yeni sturkturların yaradılmasını dəstəkləyir və seçicilərin planlaşdırma və qərarvermə qabiliyyətlərini inkişaf etdirir. planning and decision-making. • Seçicilər adından vəkillik 48
Yeni Təşkilatlar İ nkişafda olan Təşkilatlar Genişlənməkdə olan təşkilatlar Yetişkən Təşkilatlar
İ
İ nzibati prosedurlar qeyri rəsmidir və QHT işçillərinin mövzuyla ağlı ortaq anlayışları yoxdur.
• İ nzibati prosedurlar olduqca formal xarakter daşıyır. • Sənədləri saxlama və toplama prosedurları hələdə istifadə edilməməkdədir. • İ
qaydaları əks etdirən bir bildiriş yoxdur. • Inzibati Sistemlər işlərini yerinə uetirəbiləcək şəkildə formalaşdırıb. • İ
mövcuddur, lakin ona istinad az edilir • İ
müəyyənləşmişdir, yumşaqdır və vəziyyəti müəyyənləşdirmə xarakteri daşıyır. • Daxili İdarəçilik üçün kitabça,bildiriş davamlı olaraq gözdən keçrilir və yenilər.
Heyət
• Maaşları vəya verilən yardımları idarə edəcək vəya heyətlə əlaqəli məlumatların saxlanacağı rəsmi prosedur yoxdur.
• Rəsmi işəgötürmə proseduru yoxdur. • Ə sas heyəti qeydə alma sistemi mövcuddur, ancaq rəsmi olmayan işə qəbul hələdə qalmaqdadır. • İşə
götürmə, işdən çıxarılma haqqında ortaq bir prosedur yoxdur. • Bütün lazımlı heyət sistemləri rəsmiləşdirilmiş və təbiq edilmişdir. • Bəzən rəsmi olmayan heyət sistemləri istifadə edilir. • İ nsan resurslarınn və heyət in strateji planlaşdırma mərhələsində daxil edilməsinin strateji əhəmiyyəti tam olaraq qavranmayıb. • İş çi sistemi bütün heyət tərəfindən tam olaraq qavranılır. • İ nsan resursları prosedurları haqqında işçi heyətinin fikri öyrənilir. • Rəsmi işlər izlənilir və QHTnin missiya və siyasəti ilə necə uyğunlaşması daimi nəzarətdədir.
Planlaşdırma • Bəzi planlaşdırma aparılır ancaq heyət və seçicilərdən çox az informasiya alınır. • Missiyanı həyat keçirmək üçün qərar qəbul edilir, lakin bular strategiyaya uyğun olaraq edilməz. • Fəaliyyətləri həyata keçirtmək üçün gərəkli olan resursların dəyərləndirilməsi çox limitlidir. • Bir vəya birneçə şəxs qərar vermə və planlaşdırma məsuliyyətini öz üzərinə götürür və bu qərərları yerinə yetirən şəxslərə çox az məlumat verilir. • Illik iş planları inkişaf etdirilir və öncəliklə heyət tərəfindən nəzərdən keçirilir. BU edilərkən tətbiqetməyə təsir etməmək üçün bir il əvvəlki ilin planaşması, resursların mümkünlüyü təhlili və digər amillər göz önündə olmaz. • İ llik planlaşdırma aparılarkən işçilərdən hərhansı bir məlumat alınmaz • Strateji və qısa müddətli planlaşdırma, ilk öncə yüksək menecment tərəfindən həyata keçrilir. • Heyət vəSeçicilər planlaşdırmada iştirak edirlər ancaq qərarvermədə iştirak etməzlər. • İş Planları bəzən gözdən keçirilir. • QHTnin uğurları illik olaraq nəzərdən keçrilir və resurs yetərliliyi təhlili aparılır. • QHTnin bütün bölümləri onun missiya və strategiyasına uyğun illik iş planı hazırlayır • Üzun müddətli planlaşdırmalar davamlıl olaraq gözdən keçirilir.
49
Sessiya 13
Maraqlı tərəflər xəritəsi Hədəflər: • Təşkilatların necə əlaqəli olduqları barədə anlayışı formalaşdırmaq • Təşkilatlar arası əlaqələrin formalaşmasına hansı amillərin təsir etdiyini müəyyənləşdirmək
• Birgə fəaliyyət göstədiyiniz təşkilatları müəyyən etmək və onların töfhələrini üzə çıxarmaq.Təşkilatlararası əlaqələr niyə mövcuddur vəya mövcud deyilsə niyə deyil.
• Fərqləri müəyyənləşdirin və ortaq təcrübələrinizi flipçart üzərində qeyd edin.. • Maraqlı tərəflər xəritəsini izah edin • Çalışma – Qrup halında, vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları üçün özünüzün müəyyənləşdirdiyiniz bir mövzuda maraqlı tərəflər təhlilini aparın. • Müzakirə • VCT-lər üçün dərslər nələrdir?
sas öyrənmə məqamları • Tərəflərin maraqlarının müəyyənləşdirilməsi. • Fərqli maraqları uzlaşdırmanın çətin olduğuna nəzər yetirmək Müddət: 90 dəqiqə Vəsaitlər: • Bildiriş : Maraqlı Tərəflər Konsepti;Maraqlı Tərəf • Prezentasiya; Qeydlər:
50
Maraqlı Tərəflər anlayışı QHT-lərin müxtəlif maraqlı tərəflərin, donorların və benefisiarların aralarında vasitəçilər olduğu anlayışı və maraqlı tərəflərin təsiri dairəsində olması anlayışı geniş yayılmışdır. Ə slində, bəziləri QHT menecmentini digər maraqlı tərəfləri razı salmaq üçün olan fəaliyyət kimi görürlər. Foüler, QHT-ni müəyyən prioritet kəsb edən tərəflərə təsir göstərən “sonuncu sətir ” adlandırır.
1970- ci illərdə menecmentdə maraqlı tərəflər anlayışı meydana çıxdı. Bu anlayış təşkilat və mühit arasında körpü rolunu oynayan strateji təhlilə əsaslanır. Maraqlı tərəflərə
Maraqlı tərəflər təhlili son zamanlar daha çox istifadə edilməyə başlanıb ki, bunun da əsas səbəbi QHT-lərin modeldə əks olunan kimi müxtəlif maraqlı tərəflərin təsir dairələrində olmasıdır. Bu təhlil QHT-lərə istənilən işdə maraqlı tərəfləri üzə çıxarmaqda kömək edir. Bu informasiya QHT menecmenti üçün çox vacibdir.
Maraqlı tərəfləri adətən hörümçək diaqramı vasitəsi ilə əks etdirirlər. Belə bir diaqram nümunəsini aşağıda görə bilərsiniz.
Benefisiarlar
Qiyamçı Qruplar
QHT Heyət
Ordu
İ darə heyəti
Donorlar
Milli Hökümət
51
1. Maraqlı tərəflərin müəyyənləşməsi
2. İki meyara əsaslanaraq maraqlı tərəfləri müəyyənləşdirmək • Maraqlı tərəflərin QHT-lərə təsirləri • QHT-lərin maraqlı tərəflərə təsiri
Ese EE E Yüksək
QHT-nin maraqlı tərəflərə təsiri
Orta
Aşağı
Aşağı Orta Yüksək
Maraqlı tərəflərin QHT-lərə təsiri
Daxil edilməsi vacib Daxil edilməsi vacib
Daxil edilməsi vacib
Daxil edilməsi arzuolunan
Daxil edilməsi vacibdir
Mümkünsə daxil edilə bilər Daxil edilməsi arzuolunan Daxil edilməsi vacidir
52
Sessiya 14 Mövzu SWOT Təhlili Hədəflər: • Təsirli sivil hərəkətlər üçün limit və imkanların müəyyənləşdirilməsi Metod: • Təşkilatın güclü və zəif tərəflərinin, imkanlar və təhlükələrin müəyyənləşdirilməsi: • Müzakirələr – Fərdi təhlillərin bölüşdürülməsi və ortaq nöqtələrin, fərqliliklərin təsbiti, bunun VCT-lərə tətbiqi
• Müzakirə Qrupları: Azərbaycanda VCT-lər üçün hansı imkanlar var? Misallar. (10 dəq)
• Müzakirə
90 dəqiqə Vəsaitlər: • Bildiriş : SWOT Təhlili; SWOT analizi bir təşkilatın güclü və zəif nöqtələrini, və xarici mühitdə qarşılaşdığı imkan və təhlükələrin müəyyənləşdirilməsi üçün istifadə edilir.
mkanlar təşkilat üçün mühitdə olan üstünlüklərdir.
53
Đ mkanlar təşkilata öz missiyasını həyata keçirməyə kömək edir. Təhlükələr isə bu işi çətinləşdirir və onun baş tutmasına mane olur.
Pozitiv Negativ Daxili
Güclü tərəflər
Zəif tərəflər Xarici
İ mkanlar
Təhlükələr
Mə
Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|