|
25
FӘSİL 3. AZӘRBAYCANDA
ALTERNATİV İNFLYASİYA
DӘRӘCӘSİNİN HESABLANMASINDA
BEYNӘLXALQ TӘCRÜBӘDӘN
İSTİFADӘ İMKANLARI
BÖLMӘ 1. İNKİŞAF ETMİŞ ÖLKӘLӘRİN
TӘCRÜBӘSİ
İnkişaf etmiş ölkәlәrin demәk olar ki, hamısında
İstehlak Qiymәtlәri
İndeksi hesablanarkәn ortaq
konsepsiyadan istifadә edilir. Bu konsepsiya İQİ-nin
hesablanması üçün Laspeyres indeksindәn istifadә edilmәsi
ilә bağlıdır. Lakin bu ölkәlәrin bir çoxunda hesablanan vә
ictimaiyyәtә elan edilәn İQİ coğrafi әrazisinә vә әhatә etdiyi
ev tәsәrrüfatlarının xarakteristikalarına görә fәrqlәnir.
İnkişaf etmiş ölkәlәrin tәcrübәsi göstәrir ki, İQİ
hesablanarkәn әsas kimi götürülәn istehlak zәnbili haqlı olaraq
ev tәsәrrüfatlarının bütün növ xәrclәrini әhatә etmir. Daha
doğrusu, investisiya (mәnzil alışı, qiymәtli kağız alışı), qәnaәt
vә ya transfert kimi xәrclәr, hәmçinin dә dövlәt tәrәfindәn
maliyyәlәşdirilәn ictimai xidmәtlәr (ictimai mәktәblәr, polis
xidmәti vә s.) ev tәsәrrüfatlarının istehlak xәrclәrinin tәrkibinә
daxil edilmir vә ona görә dә İQİ hesablanarkәn nәzәrә alınmır.
Lakin bir çox inkişaf etmiş ölkәlәrin tәcrübәsi onu da göstәrir
ki, ev tәsәrrüfatlarının avtomobil, mebel vә s. bu kimi
uzunmüddәtli istifadә mәhsullarına çәkdiklәri xәrclәr onların
istehlak xәrclәri hesab edilir vә İQİ hesablanarkәn nәzәrә
alınır.
| 
