Fəsil 5. İnsan Hüquqlarının Qəsdən Pozulması Hallarının Beynəlxalq və Qeyri-
Hökumət səviyyəsində Araşdırılması ilə bağlı Hökumətin mövqeyi
Seçilmiş vətəndaş cəmiyyəti fəalları ilə dialoq qurmaq məqsədi ilə oktyabrın
sonlarında hökumətin insan hüquqları ilə bağlı işçi qrupu yaratmasına
baxmayaraq, yerli və beynəlxalq insan hüquqları üzrə qrupların fəaliyyətləri
üzərində hökumətin qoyduğu məhdudiyyətlər artmış, insan hüquqlarının aparıcı
müdafiəçiləri həbs edilmiş, qanunvericilikdə düzəlişlər QHT-lərin fəaliyyətini
daha da məhdudlaşdırmış və ölkə üçün indiyə qədər görünməmiş digər təzyiq
halları tətbiq edilmişdir.
İnsan hüquqları üzrə aparıcı QHT-lər insan hüquqları ilə bağlı aşkar etdikləri
faktların araşdırılması və nəşr edilməsi ilə bağlı getdikcə artan xoşagəlməz mühitlə
qarşılaşmışlar. Bunun nəticəsində bəzi fəallar ölkəni tərk etmiş, bəziləri gizlənmiş
və bir sıra QHT-lər öz fəaliyyətlərini dayandırmışlar. 24 noyabr tarixində Avropa
Komissiyasının insan hüquqları üzrə komissarı Nils Muiznieks bildirmişdir ki,
onun ölkədə olan bütün həmkarları həbsxanada olmuşlar.
Hökumət bir sıra insan hüquqları üzrə QHT-lərlə əlaqələr saxlayıb, onların
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
sorğularına cavab vermiş olsa da, bir çox hallarda digər insan hüquqları üzrə
QHT-ləri və fəalları tənqid etmiş və onları hədələmişdir. Ədliyyə Nazirliyi
qeydiyyatdan müntəzəm şəkildə imtina etməyə və əsassız zəminlərdə insan
hüquqları üzrə QHT-lər üzərində inzibati məhdudiyyətlər tətbiq etməkdə davam
etmişdir.
Bir çox sayda QHT nümayəndələri hökumətin tətbiq etdiyi məhdudiyyətlərin
artdığını bildirmiş və bunu vətəndaş cəmiyyəti və dinc müxalifət üzərində təzyiq
kimi təsvir etmişlər. Ən çox əks-səda doğuran hallardan biri rəhbər orqanların 30
iyul 8 avqust tarixləri arasında aparıcı insan hüquqları müdafiəçiləri Leyla Yunus,
Rəsul Cəfərov və İntiqam Əliyevi həbs etməsi olmuşdur. Yunus və Cəfərov insan
hüquqları üzrə fəallardan ibarət işçi qrupuna rəhbərlik etmişlər ki, bu qrup siyasi
məhbus və yaxud nəzarət altında saxlanılan şəxslərin siyahısını tərtib etməklə
məşğul olmuşdur. Əliyev insan hüquqları ilə bağlı yüzlərlə işi AIHM-ya təqdim
etmişdir. O bildirmişdir ki, Baş Prokurorluq onun təqdim etdiyi işlərlə bağlı
sənədləri müsadirə etmişdir, halbuki bu sənədlərin ona qarşı irəli sürülən
ittihamlarla heç bir əlaqəsi yoxdur. Səlahiyyətli orqanlar bu materialları oktyabr
ayında geri vermişlər.
Fəallar həmçinin bildirmişlər ki, rəhbər orqanlar onların təşkilatlarını və yaxud
qrantlarını qeydiyyata almaqdan imtina etmiş, təşkilatların fəaliyyətləri ilə bağlı
araşdırmalar aparmış, onların şəxsi və yaxud təşkilatın bank hesablarını
dondurmuş və ofis avadanlığını müsadirə etmişdir. Bəzi QHT nümayəndələri
həmçinin bildirmişlər ki, onların özləri və yaxud ailə üzvləri fiziki olaraq təzyiqə
məruz qalsalar da cəza tətbiq edilməmişdir. Bir çoxları ofisin yerləşdirilməsi,
yaxud xüsusən mehmanxanalarda və xüsusilə də Bakıdan kənarda baş verən
tədbirlər üçün tədbirlərin yeri ilə bağlı çətinliklə üzləşdiklərini bildirmişlər.
Hökumətin yüksək rütbəli vəzifəli şəxsləri insan hüquqları üzrə fəallara qarşı
şəxsi zəmində təzyiqlərə tətbiq etmişlər. Avqust ayında hökumətyönümlü mətbuat
vasitələri beynəlxalq donor təşkilatlarından maliyyə dəstəyi alanları “xəyanətkar”
kimi qələmə vermişdir. Dövlətə məxsus mətbuat vasitələri Aİ, İHÜ, Freedom
House və Sərhədsiz Reportyorlar kimi təşkilatları “antimilli elementləri”
dəstəkləməkdə günahlandırmışlar. Hökumət həmçinin Milli Demokratiya
İnstitutu və digər beynəlxalq QHT-ləri hökuməti devirmək iddiası ilə planlar
quran gənclər hərəkatı və digərlərini yanlış olaraq maliyyələşdirməkdə və digər
yardımlar etməkdə günahlandırmaqda davam etmişdir. MDİ-nin yerli tərəfdaşı
EMDS-in prezidenti və icraçı direktorunun may ayında məhkum edilməsindən və
onun fəaliyyətlərinin usandırıcı şəkildə araşdırılması və yerli işçilərin narahat
edilməsinin ardınca MDİ iyun ayında öz fəaliyyətini dayandırmışdır. Oxşar
araşdırma və narahatçılığın ardınca İREX-də sentyabr ayından etibarən öz
fəaliyyətini dayandırmışdır. 3 dekabr tarixində Prezident Administrasiyasının
rəhbəri Ramiz Mehdiyev Azərbaycan və xarici QHT-ləri ölkədə qeyri-stabillik
yaratmaq istəyində olan xarici maraqları təmsil etməkdə və bununla da
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
təxribatçılıqla məşğul olmaqda günahlandırmışdır. O, həbsə alınmış xüsusi
demokratiya və insan hüquqları üzrə QHT-lərin və fəalların adlarını sadalamışdır.
İl ərzində hökumət şurası bir çox sayda QHT-ləri dəstəkləmək üçün 2,9 milyon
manat (3,6 milyon ABŞ dollar) təmin etmişdir. Müşahidəçilər bu QHT-lərin
əksəriyyətini hökumət yönlü və yaxud siyasi baxımdan neytral hesab etsələr də,
hökuməti tənqid edən bəzi QHT-lərə də qrantlar təqdim edilmişdir.
Hökumətdə İnsan Hüquqları üzrə Orqanlar: Vətəndaşlar dövlət və yaxud fərdlər
tərəfindən törədilən pozuntulara görə insan hüquqları üzrə müvəkkil Elmira
Süleymanovaya, yaxud Naxçıvan Muxtar Respublikasının insan hüquqları üzrə
müvəkkili Ülkər Bayramovaya şikayət edə bilərlər. Ombudsman bir ildən daha
öncə baş vermiş, anonim və yaxud artıq ədliyyə orqanlarında icraatda olan işlərdən
imtina edə bilər. İnsan Hüquqları üzrə QHT-lər siyasi motivli olması ehtimal
olunan hallarda Ombudsmanın ofisini sərbəstliyinin və səmərəli fəaliyyətinin
olmamasında tənqid edirlər.
Ombudsmanın ofisi il ərzində 13150 şikayətin daxil olduğunu bildirmişdir ki, bu da
keçən ilkindən 3,9 faiz azalma deməkdir. Şikayətlərin əksəriyyəti əmlak
hüquqlarının qəsdən pozulması, hüquq və azadlıqların, sosial müavinətlərin və
əmək hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı məhkəmə hökmləri ilə bağlı olmuşdur.
Ombudsmanın ofisi 4780 şikayəti nəzərə almış və bunlardan 2713-ü həll edilmişdir.
Milli Məclisdə insan hüquqları üzrə qurumlar və Ədliyyə Nazirliyi də
şikayətləri dinləmiş, araşdırmalar aparmış və müvafiq hökumət orqanlarına
tövsiyələrini təqdim etmişlər.
Fəsil 6. Ayrı-seçkilik, Cəmiyyətdə Zorakılıq və İnsan Alveri
Konstitusiya irqinə, cinsinə, fiziki qüsurlarına və yaxud sosial statusuna
görə ayrı-seçkiliyin qoyulmasını qadağan etsə də, hökumət heç də həmişə
bu qadağalara hörmət etmir və yaxud onları səmərəli şəkildə tətbiq etmir.
Qadınlar
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
Zorlama və Məişət Zorakılığı: Zorlama qanuna zidd hərəkətdir və maksimum 15 il
həbs cəzası daşıyır. İlin ilk 11 ayı ərzində Daxili İşlər Nazirliyi 34 zorlama halını,
45 seksual xarakterli zorakılıq və altı məcburi cinsi akt hadisəsini qeydə almışdır.
İlin sonuna kimi bəzi araşdırmalar davam etdiyi halda Nazirlikdən 71 nəfərin
məhkəməyə cəlb olunması barədə məlumat verilmişdir.
Qanun məişət zorakılığı ilə bağlı şikayətlərin araşdırılması üçün zəmin yaradır,
məhdudlaşdırıcı orderlərin verilməsi üçün prosesi müəyyən edir və qurbanlar üçün
sığınacaqların təmin edilməsi və reabilitasiya mərkəzlərinin yaradılması üçün tələb
irəli sürür. Məişət zorakılığı ilə bağlı qanunun bəzi tənqidçiləri bildirir ki, qanunda
aydın icra təlimatlarının olmaması onun effektivliyini azaltmışdır. 18 iyun tarixində
BMT-nin xüsusi reportyoru bəyan etmişdir ki, qanuna baxmayaraq, məişət
zorakılığı və qətllər daxil olmaqla qadınlara qarşı zorakılıq halları geniş vüsət
almaqda davam edir. Milli Məclisin qadın üzvləri və Ailə, Qadın və Uşaq
Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri məişət zorakılığına qarşı öz
fəaliyyətlərini artırmışlar. Komitə ictimai agahlıq kampaniyaları keçirmiş və məişət
zorakılığının qurbanına çevrilmiş qurbanların sosial iqtisadi vəziyyətini
yaxşılaşdırmaq istiqamətində çalışmışlar. Məişət zorakılığı hallarının mətbuatda
işıqlandırılması da problemlə bağlı agahlığın artırılmasına xidmət etmişdir.
Qadınlar xüsusilə kənd yerlərində olmaqla öz həyat yoldaşları və yaxud digərləri
tərəfindən məruz qaldıqları hücumlara qarşı heç bir səmərəli resursa malik deyillər.
Bakıda Sülh və Demokratiya İnstitutu ilə birgə yaradılmış qadınların krizis mərkəzi
qadınlara pulsuz olaraq tibbi, psixoloji və hüquqi yardımlar göstərsə də, hakimiyyət
orqanları bir sıra QHT-lərin fəaliyyəti ilə bağlı istintaq işlərinə başladıqdan sonra
mərkəz öz fəaliyyətini dayandırmışdır. May ayında krizis mərkəzinin rəhbəri, qadın
hüquqlarının müdafiəçisi Mətanət Əzizova Sülh və Demokratiya İnstitutunun
direktoru Leyla Yunusa qarşı şahidlik etmək təzyiqlərindən və mümkün həbs
cəzasından yayınmaq üçün ölkəni tərk etmişdir. İyun ayında səlahiyyətli orqanlar
Əzizovanın ailəsinin ölkəni tərk etməsinin qarşısını almışlar, onun vəkili isə bu
hadisəni onun geri qayıtmasına təsir etmək üçün təzyiq adlandırmışdır.
Hökumət insan alveri və məişət zorakılığı qurbanlarına yardımların təmin
edilməsi üçün bir sığınacaq təmin etmişdir.
Qadın Sünnəti (FGM/C): Heç bir qanunla qadın sünnəti qadağan edilmir.
Bununla bağlı il ərzində mətbuat və yaxud QHT-lər tərəfindən heç bir hal
göstərilməmişdir.
Cinsi Təcavüz: Hökumət cinsi təcavüzün qadağan olunmasını nadir hallarda
tətbiq etmişdir. Ailə, Qadın və Uşaq problemləri üzrə Dövlət Komitəsi
(AQUPDK) cinsi təcavüz və məişət zorakılığı ilə bağlı agahlığın artmasına
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
xidmət edən bir çox sayda konfransların təşkili və ev sahibliyi edilməsi daxil
olmaqla qadın problemləri ilə bağlı geniş fəaliyyətlər icra etmişdir.
Reproduktiv Hüquqlar: Cütlüklər və fərdlər uşaqlarının sayı, aralarında fərq və
vaxtı ilə bağlı azad şəkildə qərar vermək hüququna malikdirlər. İnformasiyalara
çıxış açıq olduğundan ailələr və fərdlər heç bir ayrı seçkilik, məcburiyyət və
zorakılıq olmadan sərbəst şəkildə reproduktiv qərarlar verə bilərlər.
Kontrasepsiya geniş şəkildə istifadəyə açıq olsa da, demoqrafik sorğular göstərir
ki, bundan istifadə aşağı səviyyədədir. Uşaq doğumu zamanı tələb olunan
yardım, həmçinin prenatal qayğı, vacib mamalıq və doğuş sonrası tibbi
xidmətlər mövcud olmuşdur. Bəzi hallarda mədəni, tarixi və sosial iqtisadi
faktorlara söykənən patriarxal normalar da qadınların reproduktiv hüquqlarını
məhdudlaşdırmışdır.
Ayrı-seçkilik: Qadınlar formal olaraq kişilərlə eyni hüquqları paylaşmış olsalar
da, sosial baxımdan ayrı-seçkilik problem olmuşdur. Kənd yerlərində ənənəvi
sosial normalar və iqtisadi durumun aşağı olması qadınların iqtisadiyyatda rolunu
məhdudlaşdırmaqda davam etmiş və verilən məlumatlara əsasən gender ayrı-
seçkiliyi səbəbindən qadınlar öz qanuni hüquqlarını yerinə yetirməkdə çətinlik
çəkmişlər (7.d. bəndinə nəzər salın). Qanun qadınları müəyyən peşələrdən kənar
tutmuşdur. Qadınlar əsas biznes vəzifələri olmaqla, yüksək səviyyəli işlərdə az
sayda təmsil olunmuşlar. AQUPDK qadınların hüquqları ilə bağlı agahlığı
artırmaq məqsədi ilə ictimai agahlıq kampaniyaları keçirmişdir.
Cinsiyyətin Gender əsasında Seçimi: Dekabr ayına olan göstəricilərə əsasən ölkə
üzrə hər 100 qıza 116 oğlan düşmüşdür. Verilən məlumatlara görə daha çox rayon
ərazilərində olmaqla cinsiyyətinə görə uşaqların seçimi geniş yayılmışdır. Bu
problemlə bağlı məlumatlılığı artırmaq məqsədi ilə AQUPDK seminarlar və
ictimai mətbuat kampaniyaları keçirmişdir.
Uşaqlar
Doğumun qeydiyyatı: Uşaqlar doğulduqları zaman vətəndaşlığı ya həmin ölkə
daxilində, ya da valideynlərindən alırlar. Doğum zamanı qeydiyyat xəstəxanalarda
və klinikalarda müntəzəm olaraq icra edilmişdir. Evdə doğulan bəzi uşaqlar
(məsələn qaraçı ailələri və yaxud az təminatlı ailələrdə) qeydiyyata alınmamışlar
və bu uşaqların vətəndaşlığının olmaması onlar üçün problem yaratmışdır. Daxili
İşlər Nazirliyi və Ədliyyə Nazirliyi insan alveri üçün həssas olan qruplara daxil
olduğunu müəyyən etdikdən sonra sənədi olmayan uşaqları qeydiyyata almağa
davam etmişdir.
Təhsil: Təhsil məcburi, pulsuz və 17 yaşına kimi hamı üçün ümumi olsa da çox
yoxsul vəziyyətdə olan kənd yerlərində böyük ailələr bəzi hallarda daha çox
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
üstünlüyü oğlanların təhsilinə vermiş, qızları evdə işləmək üçün saxlamışlar. Bəzi
yoxsul ailələr məktəbə getməyin əvəzinə öz uşaqlarını işləməyə və yaxud dilənçilik
etməyə məcbur etmişlər. Ölkə UNESCO-nun Təhsil Hamı üçün Qlobal Monitorinq
Hesabatında gender bərabərliyi indeksləri və böyüklərin oxuma yazma
bacarıqlarının olması istiqamətində yaxşı göstərici əldə etsə də, məktəbəqədər,
ibtidai, natamam orta təhsilə 2015-ci il üzrə cəlb olunma göstəriciləri ilə bağlı ya
“hədəfdən çox uzaq”, yaxud “hədəfdən uzaq” göstəricilərinə malik olmuşdur.
Uşaqların istismarı: İlin ilk 11 ayında Daxili İşlər Nazirliyi məlumat vermişdir
ki, azyaşlı qurbanların zorakılığa məruz qaldığı beş hal, cinsi zorakılığa məruz
qalmış azyaşlılarla bağlı 25 hal, iki məcburi cinsi akt halı və 16 yaşdan aşağı
şəkslə cinsi əlaqə ilə bağlı bir hal qeydə alınmışdır. Nazirliyin verdiyi məlumata
əsasən bu hallarla əlaqədar 30 şəxs məhkəməyə cəlb edilmişdir.
Erkən və Məcburi Evlilik: Qanuna əsasən qızlar hüquqi cəhətdən 18 yaşında, yerli
icra orqanlarının icazəsi ilə 17 yaşlarında evlənə bilərlər. Qanun bundan əlavə
oğlanlar üçün evlilik yaşını 18 yaş təyin edir. 2002-ci ildə Qafqaz Müsəlmanları
İdarəsi 18 yaşı nigah yaşı kimi təyin etmişdir, lakin bu fitvanın dini nikah
müqavilələrinə (kəbin və ya kəbin namə) təsiri elə də çox olmamışdır.
Cinayət məcəlləsi yetkinlik yaşına çatmayan uşaqlarla məcburi evlilik halları ilə
bağlı 3000 manatdan 4000 manata kimi (3,750-dan 5,000 dollara kimi), yaxud
dörd ilə kimi həbs cəzası nəzərdə tutur. BMT-nin xüsusi reportyorunun verdiyi
məlumata əsasən buna baxmayaraq yetkinlik yaşına çatmayan qızların məcburi
ərə verilməsi problem olaraq qalmışdır və onların həyatını təhlükə altına
qoymaqda davam etmişdir.
QHT-lərdən verilən məlumata əsasən erkən evliliklərin sayı artmaqda davam
etmişdir. Dini nikah zəminində evlənən qızlar xüsusilə narahatçılıq mənbəyi
olmuşdur, belə ki onlar hökumətin nəzarətindən kənara çıxır və boşanma halında
qadına onun statusundan istifadə etmək hüququnu tanımır. Qadınlar Arasında
Həmrəylik Sosial Birliyi iş üçün kişilərin Rusiyaya gedərək yetkinlik yaşına
çatmayan həyat yoldaşlarını Azərbaycanda tərk etmələri ilə bağlı bir çox sayda
halların olduğunu bildirmişlər.
AQUPDK erkən evliliyə qarşı mübarizə aparmaq məqsədi ilə məcburi
köçkünlər və qaçqın icmaları arasında fəaliyyətlər icra etmişdir.
Qadın sünnəti (FGM/C): Heç bir qanunla qadın sünnəti qadağan edilmir.
Bununla bağlı il ərzində mətbuat və yaxud QHT-lər tərəfindən heç bir hal
göstərilməmişdir.
Uşaqların Cinsi İstismarı: Qanun pornoqrafiyanı qadağan edir və onun
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
hazırlanması, paylanması və yaxud reklam edilməsi üç illik həbs cəzası ilə
cəzalandırılır. Qanunla azyaşlının zorakılığa məruz qalması dedikdə “18 yaşına
çatmış şəxs tərəfindən 16 yaşına çatmamış şəxs arasında cinsi əlaqələr və yaxud
cinsi xarakterli digər fəaliyyətlər” nəzərdə tutulur və cəza olaraq üç illik həbs cəzası
nəzərdə tutulur. Fahişəlik məqsədləri üçün azyaşlıların cəlb olunması (əxlaqsızlıq
fəaliyyətlərində azyaşlıların cəlb edilməsi) üç ildən beş ilə kimi həbs cəzası nəzərdə
tutur, hərçənd ki zorakılıq kimi bu cür ağırlaşdırıcı faktorların olması potensial həbs
cəzasını beş ildən səkkiz ilə artıra bilər.
Bakıda küçədə yaşayan uşaqlarla işləyən QHT-dən bildirilmişdir ki, bəzən
qızlar və oğlanlar arasında fahişəlik və dilənçilik kimi fəaliyyətlərə cəlb
olunma halları müşahidə edilmişdir.
Məcburi Köçürülən Uşaqlar: Çox böyük sayda qaçqın və məcburi köçkün olan
uşaqlar yarım standart şərtlərdə yaşamışlar. Bəzi hallarda bu uşaqlar məktəbə
getmək iqtidarında olmamışlar.
Beynəlxalq Uşaq Oğurluğu: Ölkə Beynəlxalq Uşaq Oğurluğunun Mülki Aspektləri
haqqında 1980-ci il Haaqa Konvensiyasının tərəfdaşı deyil.
Anti-Semitizm
Ölkədə yaşayan Yəhudi icmasının 20000 – 30000 arasında olduğu
qiymətləndirilmişdir. Anti-semitizmlə bağlı heç bir məlumat qeydə alınmamışdır.
İnsan Alveri
Dövlət Departamentinin “İnsan Alveri” ilə bağlı hesabatına
www.state.gov/j/tip/rls/tiprpt/
linkindən nəzər salın.
Əlilliyi olan Şəxslər
Qanun fiziki, hissiyyat, intellektual və əqli qüsurları olan insanlara qarşı məşğulluq,
təhsil, hava səyahəti və digər nəqliyyat növləri, tibbi xidmətlərə çıxış və yaxud
digər dövlət xidmətlərinin təmin edilməsində ayrı-seçkiliyi qadağan edir, lakin
hökumət bu müddəaları səmərəli şəkildə tətbiq etməmişdir. İşə götürmə sahəsində
ayrı-seçkilik problem olaraq qalmışdır. İşə götürənlər ümumi olaraq əlil şəxsin işə
götürülməsində tərəddüd etmişlər. Əlilliyi olan uşaqların xəstə olması və digər
uşaqlardan ayrılmalı və xəstəxanaya yerləşdirilməsi kimi ümumi anlayış mövcud
olmuşdur, lakin müəyyən fiziki qüsurları olan uşaqlar üçün xüsusi təhsil
müəssisələri fəaliyyət göstərmişdir. Yerli QHT-nin verdiyi məlumata əsasən
ölkədə təxminən 60000 uşaq fiziki qüsurludur. 6000-dən 10000-ə kimi uşaq
xüsusi təhsil müəssisələrində təhsil alır, yerdə qalanlar isə evdə təhsil almış, ya da
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
ümumiyyətlə təhsil almamışlar. Fiziki qüsurları olan uşaqların məktəbə getmək
imkanları müəyyən faktorlara əsaslanmışdır, belə ki bunlara tibbi komissiyanın
qiymətləndirməsi, əlilliyin növü və arzuolunan məktəbin vəsaitləri və fiziki
strukturu daxildir. Bir çox sayda beynəlxalq və yerli QHT-lər sosial inancları
dəyişmək və fiziki qüsurları olan uşaqların yenidən cəmiyyətə inteqrasiyası üçün
maarifləndirici kampaniyalar həyata keçirmişlər. Fiziki qüsurlu şəxslərin ictimai və
yaxud digər binalara, məlumatlara və yaxud kommunikasiyalara çıxışını məcburi
edən heç bir qanun mövcud deyil və əlillər əksər binalardan istifadə edə bilmir.
Əqli və digər qüsurları olan şəxslər üçün müəssisələrdə şərtlər dəyişkən
olmuşdur. Bəzən ixtisaslı heyət, avadanlıq və təchizat məsələləri ilə bağlı
çatışmazlıqlar olmuşdur.
Səhiyyə Nazirliyi və Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi fiziki
qüsurları olan şəxslərin hüquqlarının mühafizəsinə görə cavabdehlik
daşıyan orqanlardır.
Milli/İrqi/Etnik Azlıqlar
Ölkədə yaşayan təxminən 20000-dən 30000-ə kimi olan erməni mənşəli
vətəndaşlar işə götürmə, evlə təmin etmə və sosial xidmətlərin təminatı ilə bağlı
ayrı-seçkiliklə üzləşmişlər. Erməni mənşəli olan vətəndaşlar çox zaman öz
pasportlarında milliyyətlərini hüquqi olaraq dəyişməklə mənsub olduqları
milliyyəti gizlətmişlər. İl ərzində ermənilərə qarşı zorakılıq haqda heç bir məlumat
verilməmişdir. Bəzi qruplar ayrı-seçkiliklə bağlı bir iki hal barədə, həmçinin
onların öz doğma dillərində tədris etmək imkanlarına məhdudiyyətlərin qoyulması
və yerli icra orqanlarının sıxışdırması kimi halların olduğunu bildirmişlər. Bu
qruplara cənubda Talışlar, şimalda Ləzgilər, Məshəti türkləri və Kürdlər daxil
olmuşdur.
Cinsi Oriyentasiya və Cinsi Kimliyinə görə Zorakılıq Halları, Ayrı-seçkilik və
Pis Rəftar
Ayrı-seçkiliyə qarşı qanun mövcud olsa da, qanun spesifik olaraq lezbiyan,
homoseksual, biseksual, transgender (LGBT) fərdləri ayırmır. Cinsi oriyentasiya və
cinsi kimliyi əsasında şəxslərə qarşı cəmiyyətin göstərdiyi dözümsüzlük, zorakılıq
və ayrı-seçkilik problem olaraq qalmışdır.
Yerli QHT-dən verilən məlumata əsasən cinsi oriyentasiyasına görə şəxslərə
qarşı polislərin kobud davranışları ilə bağlı bir neçə sayda hallar baş vermiş və
qeyd edilmişdir ki, səlahiyyətli orqanlar bu halları araşdırmamış və cavabdeh
olan şəxslər cəzalandırılmamışlar. Bundan əlavə xüsusi polis məntəqələrinin
LGBT qrupuna aid olan şəxslərin kimliyini və yaxud oriyentasiyasını
Country Reports on Human Rights Practices for 2014
United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights and Labor
açıqlamamaq müqabilində onlardan pul əldə etmək istəyi məlum olmuşdur.
Həmçinin LGBT nümayəndələrinə qarşı ailə daxilində zorakılıq halları və şəxsi
onlayn hesablarda pis niyyətli Facebook statusları paylaşılmışdır. Avqust ayında
yerli LGBT təşkilatı onlayn olaraq nifrət mesajları aldıqlarını və veb səhifələrinin
xaker hücumuna məruz qaldığını bildirmişdir.
LGBT nümayəndələri ictimai qınaq, intiqam və yaxud cavab təzyiqi kimi hallara
məruz qalmaq qorxusundan hüquq mühafizə orqanlarına şikayətlə müraciət
etməkdən imtina etmişlər. LGBT məsələləri ilə bağlı fəaliyyət göstərən bir QHT
LGTB icmasına qarşı törədilən cinayət hallarının araşdırılmasında polisin laqeyd
münasibətdə olduğunu bildirmişdir.
LGBT şəxslərinə qarşı cəmiyyət arasında qərəzli mövqe mövcud olmuşdur. Yerli
QHT-yə görə ictimai ayrı-seçkilik 22 yanvar tarixində LGBT hüquqları üzrə fəal İsa
Şahmarlının sui-qəsd etməsinə təkan vermişdir. LGBT nümayəndələri bildirmişlər
ki, işə götürənlər cinsi oriyentasiyasına görə işdən kənarlaşdırmaq hüququna malik
olmadıqlarına görə onları digər səbəblərdən işdən kənarlaşdırmışlar.
Dostları ilə paylaş: |