AZƏrbaycanda multikulturaliZM
Yüklə 6,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2003 175. Ġmanov, H. Etnik dinlər və dünya dinləri /H.Ġmanov, A.Əhədov, H.Əhmədli; red. H.Ġmanov.- Bakı: Elm, 2003.- 372 s. B i b l i o q r a f i y a 41
2004 176. Aslanova, R. QloballaĢma və mədəni müxtəliflik /Rəbiyyət Asla- nova.- Bakı: Elm, 2004.- 264 s Kitabda qloballaĢma və mədəniyyətlərarası, dinlərarası dialoq problemi təhlil edilmiĢdir. QloballaĢma və mədəni inteqrasiya prosesində islam dininin dialoji potensialı araĢdırılmıĢdır.
177. Koteça, H. Ġslam və etnik mənsubiyyətlər: Azərbaycanda təĢəkkül tapan tendensiya və təzadlar: Müzakirəyə təqdim olunmuĢ sənəd /Hema Koteça; OSCE Atətin Bakı ofisi.- Bakı: 2006.- 62 s.
Q.Süleymanov; nəĢrə haz. M.Qəhrəmanov.- Bakı: Adiloğlu, 2006.- 119 s. 2007 179. Adil, A. Heydər Əliyev və milli-mənəvi dəyərlər /Adil Abdulla Əl- Fəlah; elmi red. və ön sözün müəl. A.PaĢazadə; dizayn M.Xəlilov.- Bakı: Qismət, 2007.- 108 s. Kitabda Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev Qurani- Kərimə və Ġslam elmlərinə dərin hörmət və ehtiramla yanaĢan dahi siyasi xadim kimi təqdim olunur.Müəllifonun müxtəlif münasibətlərlə çıxıĢlarında Ġslam dini, islam əxlaqı və dəyərləri ilə bağlı fikirlərini böyük məharətlə göstərmiĢdir.
/Ziya Bünyadov.- Bakı: ġərq-Qərb, 2007.- 336 s. 181. Dinlərarası dialoq: Qazaxıstanın təcrübəsinə müasir dünyamızda tələbat var /red. Eldar Günaydın; tərcüməçi Ġsmayıl Umudlu.- Bakı: Apostrof, 2007.- 15 s. 182. Heydər Əliyev və Azərbaycanda din siyasəti: gerçəkliklər və pers- pektivlər /Azərbaycan Respublikası Dini Qurumlarla ĠĢ üzrə Dövlət Komitəsi; H.Orucovun ümumi redaktəsi ilə; tərt. G.Ġsmayılov; red. S.Nəzərli; rəssam. A.Hüseynov; dizayn M.Bəhmən.- Bakı: Əbilov, Zeynalov və oğulları, 2007.- 424 s.
Kitaba Dini Qurumlarla ĠĢ üzrə Dövlət Komitəsinin təĢkilatçılığı ilə 3-4 aprel 2007-ci il tarixində keçirilmiĢ “Heydər Əliyev və Azərbaycanda din siyasəti: gerçəkliklər və perspektivlər” mövzusunda Beynəlxalq konfransın materialları - Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Ġlham Əliyevin konfrans iĢtirakçılarına ünvanladığı məktub, təbriklər, çıxıĢlar, məruzələr və konfransda qəbul olunmuĢ rəsmi sənədlər daxil edilmiĢdir. Kitabın içindəkilər: Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Ġlham Əliyevin Beynəlxalq konfrans iĢtirakçılarına müraciəti; Ġslam Konfransı TəĢkilatının baĢ katibi Ekmələddin Ġhsanoğlunun konfrans iĢtirakçılarına A z ə r b a y c a n d a m u l t i k u l t u r a l i z m 42
müraciəti; Moskva və Ümumrusiya Patriarxı II Aleksinin konfrans iĢtirakçı- larına müraciəti; Ümumgürcüstan Katolikos Patriarxı II Ġliyanın konfrans iĢtirakçılarına müraciəti; Dağıstan Respublikasının Prezidenti Muxu Əliyevin konfrans iĢtirakçılarına müraciəti; Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının, Ġslam ĠĢləri, Vəqflər, ÇağırıĢ və ĠrĢad naziri Saleh bin Əbdüləziz bin Məhəmməd ƏĢ- ġeyxin məktubu; Misir Ərəb Respublikasının Vəqf iĢləri naziri Dr. Mahmud Həmdi Zaqzuqun məktubu; Çin-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin sədri, Çinin Azərbaycandakı sabiq səfiri Ley Ġnçenin məktubu; Hidayət Orucov. AçılıĢ sözü; Qafqaz Müsəlmanları Ġdarəsinin sədri ġeyxülislam AllahĢükür
Komitəsinin rəhbəri Ayətullah ġeyx Məhəmməd Əli Təsxirinin çıxıĢı; Dağıs- tan Respublikasının Milli Siyasət, Ġnformasiya və Xarici Əlaqələr naziri
yasının yepiskopu Aleksandr ĠĢein. Tolerantlıq - Azərbaycanın milli-mənəvi dəyəridir; Ġslam Konfransı TəĢkilatının Ġslam Tarixi, Mədəniyyəti və Ġncəsənətini AraĢdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Xalid Erən. Ġslam ölkələri ara- sında əlaqələrin inkiĢafında din və mədəniyyətin rolu; Müqəddəs Taxt-Tacın (Vatikan) Azərbaycandakı apostolik nunsisi Kladio Qudjerotti. Roma Papasının Bakıya səfəri müstəvisində Heydər Əliyevin dinə baxıĢı; Türkiyə Respublikasının Azərbaycandakı səfiri Hüseyn Avni Karslıoğlunun çıxıĢı; Rusiya Federasiyasının Azərbaycandakı səfiri Vasili Ġstratovun çıxıĢı; Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının Azərbaycandakı səfiri Əli Həsən Əhməd Cəfərin çıxıĢı; Ġran Ġslam Respublikasının Azərbaycandakı səfiri Nasir Həmidi Zarenin çıxıĢı; Hidayət Orucov. Heydər Əliyev və Azərbaycanda din siyasəti: gerçəkliklər və perspektivlər (Əsas məruzə); Əli Əhmədov. Müasir Azərbay- canda din və siyasət: qarĢılıqlı təsir, yaxud yanaĢı yaĢama; Elmira Süleymano-
məsində dini dəyərlərin rolu; Hicran Hüseynova. Azərbaycanda dövlət ailə siyasəti və Ġslamda ailə münasibətləri; Vasim Məmmədəliyev. Heydər Əliyev və milli-mənəvi dəyərlərimiz; Yohannes Launhardt; Robert Mobili. Alban kilsəsi və udilərin milli-dinı abidələrinin bərpası; Cəlal Ərbay. Heydər Əliyev və dövlət-din münasibətlərində Azərbaycan modeli; Ceyhun Məmmədov. Azərbaycanda dini dözümlülük ənənələrinin bərqərar olmasında Heydər Əliyevin rolu; Səlahəddin Eyyubov. Dinlərarası münasibətlər – yeni yanaĢma- ların zəruriliyi; Musa Quluzadə. Heydər Əliyev və Azərbaycanda milli-mənəvi dəyərlərə qayıdıĢ; Məmmədəli BabaĢlı. QloballaĢma prosesi və Azərbaycanda dövlət-din münasibətləri; Mübariz Yusifov. Quran ümumbəĢəri kitab kimi;
elminin banisidir; Qəmər Cavadlı. Dövlətçilik, dini dəyərlər və KĠV; Samir B i b l i o q r a f i y a 43
PiĢnamazzadə. Tolerantlıq Azərbaycanın milli-mənəvi sərvətidir; Ġradə Zər- qanayeva. Heydər Əliyev və milli-mənəvi dəyərlərə sədaqət; Ramin Əliyev. Dövlətçiliyimizin möhkəmlənməsində dini dəyərlərin rolu; Mətanət ġahəliye- va. Azərbaycanda dini dözümlülük ənənələrinin bərqərar olmasında və möh- kəmlənməsində Heydər Əliyevin rolu; Xəlil Əliyev. Heydər Əliyev və Gəncə Ģəhərində milli-dini abidələrin bərpası; Ġradə Hüseynova. Heydər Əliyev irsi və Qafqazda sülh prosesi: əsas prioritet istiqamətlər və perspektivlər; Saffet Kösə. Dini tolerantlıq və Azərbaycanda tolerantlığın yaranmasında ümummilli lider Heydər Əliyevin rolu; Liya Samuel (ġamailova). Tolerantlıq Azərbay- canın milli dəyəri və sərvətidir; Mircəfər Həsənov. Heydər Əliyev və gənc nəslin milli-mənəvi ruhda tərbiyəsi; Lalə Mövsümova. Müasir Azərbaycanda dövlət-din münasibətlərində Heydər Əliyev fenomeni; Abdullah Kahraman. Din və qanunçuluq, yaxud din-hüquq münasibətləri; Boris Simanduyev. Azər- baycanda dini dözümlülük ənənələrinin bərqərar olmasında və möhkəmlənmə- sində Heydər Əliyevin rolu; Yasin Qaraməmmədli. Heydər Əliyevin siyasi- diplomatik irsi: din və sivilizasiyaların qaĢıdurmasından dialoqa və ittifaqa;
da (bəzi mülahizələrimiz); Ömər Aslan. Birlikdə yaĢamaqda qardaĢlığın rolu və Quranın qardaĢlıq anlayıĢı; Gündüz Ġsmayılov. Ġslam – terrorizmə və zora- kılığa qarĢı mənəvi dəyərlər sistemi; Məcid Ət-Türki; Nəriminə Salmanova. Dini dəyərlərin dövlətçiliyin qorunmasında və möhkəmlənməsində rolu; Akif
baycan modelinin təbliğinin zəruriliyi; Arifə Məmmədova. Heydər Əliyev və Azərbaycanda milli-mənəvi dəyərlərə qayıdıĢ; Əllamə Ġnayət Əli ġakir;
kəmləndirilməsi; Vaqif Piriyev. XIII əsrin ikinci yarısında Ġslam dininin zəiflə- məsində erməni amili; Rauf Məmmədov. Dövlətçiliyimizin möhkəmlənməsin- də dini dəyərlərin rolu; Rəna Mirzəzadə. Dinlər gender müstəvisində; Mahir Bayramov. Azərbaycan aĢıq ədəbiyyatı xalqımızın dini-mənəvi tolerantlıq sərvəti kimi; Beynəlxalq konfransın qətnaməsi; Beynəlxalq konfransın iĢtirakçı- larının Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Ġlham Əliyevə müraciəti; Bey- nəlxalq konfransın iĢtirakçılarının BMT, YUNESKO, Avropa ġurası, ATƏT və Ġslam Konfransı TəĢkilatına müraciəti; Hidayət Orucov. Yekun nitqi.
183. Kurucan, A. Ġslamda dialoq və tolerantlıq: [dialoqun təməlləri] /Ahmet Kurucan; tərc. Q.Ocaqlı; bədii red. R.Bayramoğlu.- Bakı: Xəzər, 2008.- 117 s. A z ə r b a y c a n d a m u l t i k u l t u r a l i z m 44
2009 184. Bakı islam mədəniyyətinin paytaxtıdır 2009: Beynəlxalq konfransın tezisləri. 9-10 noyabr /Milli Azərb. Tarixi Muzeyi; bədii tərtibat S.Hüseynov.- Bakı: Elm və Təhsil, 2009.- 168 s.
A.Hüseynov.- Bakı: Ziya, 2009.- 183 s. Ġmam Musa Sədrin düĢüncələri 30 il bundan əvvəl söylənilib, lakin günümüzə qədər öz aktuallığını itirməmiĢdir.Onun çıxıĢlarında həqiqi islami dəyərlər, mədəniyyətlərin dialoqu, dinlərin vahid bir amala qulluq etməsi, insanların məhz dini dəyərlərə söykənərək, bütün qlobal problemlərin həllində daha düzgün yol tapa bilmələri kimi məsələlər verilmiĢdir.
dəniyyəti /Məhəmməd Əbdülqəffar əĢ-ġərif; red. və tərc. ed. E.Məmmədov; dizayn və tərtibat C.Məmmədov.- Bakı: “Ġdrak” Ġctimai Birliyi, 2009.- 21 s.
188. Dinlərarası dialoq: qarĢılıqlı anlaĢmadan birgə əməkdaĢlığa doğru: Beynəlxalq konfrans. Bakı, 6-7 noyabr 2009: 60 il /red. ön söz. müəl. Hacı A.Ġsgəndərov; nəĢrə məsul Hacı S.Musayev; red. heyəti Q.Cavadlı və b.; rəy.: V.Məmmədəliyev, T.Bünyadov.- Bakı: [s.n.], 2010.- 200 s. Kitabda Bakıda 6-7 noyabr 2009-cu ildə keçirilən “Dinlərarası dialoq: qarĢılıqlı anlaĢmadan birgə əməkdaĢlığa doğru” mövzusunda beynəlxalq konfransın materialları toplanmıĢdır. 189. Mustafayev, R. Orta əsrlər müsəlman sivilizasiyasında bərabərlik problemi /Radin Mustafayev; elmi red. C.T.Əhmədli.- Bakı: Təknur, 2010.- 159 s. Kitabda orta əsrlər müsəlman sivilizasiyasını meydana gətirmiĢ Ġslam dinində, Xilafət üsul-idarəsində, dini və elmi-fəlsəfi fikirdə, o cümlədən də müsəlman mistikasında bərabərlik problemi tədqiq edilmiĢdir.
Hüseyn əl-Ayid; tərc. ed. və red. E.Məmmədov; dizayn və tərt. C.Məmmədov.- Bakı: Ġdrak Ġctimai Birliyi, 2010.- 83 s.
[s.n.], 2011.- 395 s. 192. Ġskəndərli, C. Azərbaycanda qeyri-ənənəvi dinlər və təriqətlər /Cabir Ġsgəndərli.- Bakı: Apostroff.- MMC, 2011.- 110 s. B i b l i o q r a f i y a 45
Kitabda vəhabilik, xaricilik, nurçuluq, süleymançılıq, qadirlik, nəqĢibəndlik kimi islami, eləcədə ənənəvi olmayan qeyri-islam dini icmalar, o cümlədən, “Yehovanın Ģahidləri”, adventizm, baptizm və digər bu kimi təriqət və dinlər barədə əsaslı araĢdırma aparılmıĢ, onların tarixi, ehkamı və zərərli tərəfləri haqqında geniĢ məlumat verilmiĢdir. 193. Məhəmməd, X. Dialoq mədəniyyəti və metodologiyası /Məhəmməd Xəlifə Həsən; tərc. ed. və red. E.Məmmədov; ĠDRAK Ġctimai Birliyi.- Bakı: [CBS], 2011.- 221 s.
R.RəĢidova; red. V.Əliyev; rəy.: S.Hüseynov, T.Salahov.- Bakı: MBM, 2012.- 169 s.
müasirlik /Sakit Hüseynov; elmi red. A.Əlizadə; rəy.: Ə.Tağıyev, A.Mustafayev.- Bakı: Təknur, 2012.- 175 s. Azərbaycan və rus dillərində.
sı; ön söz. V.Fekete.- Bakı: Öskar, 2012.- 104 s. Azərbaycan, ingilis və rus dillə- rində. Vatikan dövlətinin baĢçısı, Roma Papası II Ġoann Pavel ilə Bakıda görüĢün iĢtirakçılarının bu görkəmli insanla bağlı xatirələrini canlandırmaları üçün kitabda onun və Respublika Prezidentinin səsləndirdikləri nitqlərindən bir neçə əsas fikir üç dildə - Azərbaycan, rus və ingilis dillərində təqdim edilmiĢdir.
/AMEA, Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq Ġn-tu, DinĢünaslıq və mədəniyyətin fəlsəfi problemləri Ģöbəsi; elmi red. S.Hüseynov; buraxılıĢa məsul A.Əlizadə.- Bakı: Təknur, 2012.- burax. I.- 230 s. 198. Orucov, H. Azərbaycanda din ən qədim dövrdən bu günədək /H.Orucov; red. G. Ġsmayilov, C.Bəhramov, E.Cabbarov; rəssam A.Hüseynov.- Bakı: Ġdrak ĠB, 2012.- 384 s.
V.Məmmədov; tərt. G.Ġbrahimova, E.Rəcəbov, A.Qurbanova, N.Fərəcova; nəĢrə hazırl.: A.Mustafayev, M.Hacıyev, Z.Əliyeva.- Bakı: Elm və təhsil, 2013.- 208 s. 200. Din və ictimai təhlükəsizliyin aktual problemləri /layihənin elmi rəhb. A.Mustafayeva; elmi red. V.Məmmədov; tərt.: G.Ġbrahimova, E.Rəcəbov, A.Qurbanova, N.Fərəcova; nəĢrə hazırl.: A.Mustafayev, M.Hacıyev, Z.Əliyeva, N.Yusifzadə; AMEA, Ġnsan Hüquqları Ġn-tu.- Bakı: Elm və təhsil, 2013.- 277 s. A z ə r b a y c a n d a m u l t i k u l t u r a l i z m 46
201. Müasir dövrdə dinĢünaslığın və mədəniyyətin aktual problemləri /AMEA, Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq Ġn-tu, DinĢünaslıq və mədəniyyətin fəlsəfi problemləri Ģöbəsi; elmi red. S.Hüseynov; buraxılıĢa məsul A.Əlizadə .-
Bakı: Təknur, 2013.- burax. II.- 287 s.
202. Azərbaycanda ənənəvi din /A.ġirinov və b.; red. N.Məmmədov; elmi red. A.ġirinov; ön söz müəl. M.Qurbanlı; Azərbaycan Respublikası Dini Qurumlarla ĠĢ üzrə Dövlət Komitəsi.- Bakı: Elm və təhsil, 2014.- 442 s. Kitab ölkəmizdə dini sahədə fəaliyyət göstərən aparıcı alimlərin məqalələrini ehtiva edir. Bu məqalələrdə Azərbaycandakı dinlərarası və məzhəblərarası tolerantlıq mühiti və bu mühiti formalaĢdıran əsas amillər, ölkəmizdə ənənəvi olaraq mövcud olan dinlər və məzhəblər, Azərbaycanın kəlam, fiqh, hədis, təfsir, təsəvvüf və Ġslam fəlsəfəsi sahələrində Ġslam dünyasına bəxĢ etdiyi böyük alimlər və onların əsərləri tədqiqat obyektinə çevrilir. 203. Həsənli, A. Müasir Ģəraitdə Azərbaycanda dini-mədəni dəyərlərin inki- Ģaf xüsusiyyətləri: monoqrafiya /Anar Həsənli; elmi red. S.Hüseynov; ön söz Ġ.Rüstəmov; rəyç.: Ə.Abbasov; F.Qurbanov; A.Əlizadə.- Bakı: NurArt, 2014.- 143 s.
204. Ġsmayılov, G. Tolerantlıq: bildiklərimiz və bilmədiklərimiz /Gündüz Ġsmayılov; ön söz. müəl. M.Qurbanlı; red. N.Məmmədov.- Bakı: Nurlar, 2014.- 239 s.
toplu /AMEA, Fəlsəfə və Hüquq Ġnstitutu; red. S.Hüseynov; burax. məsul E.M.Səmədov [və b.].- Bakı: Təknur, 2014.- burax. III.- 358 s.
Qurumlarla ĠĢ üzrə Dövlət Komitəsi; red. N.Məmmədov.- Bakı: Nurlar NPM, 2015.- 160 s.
lər /Azərb. Resp. Dini Qurumlarla ĠĢ üzrə Dövlət Komitəsi; ön söz M.Qurbanlı; burax. məsul S.Salahlı (Aran).- Bakı: Elm və təhsil, 2015.- 502 s. Kitabda Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin 1993- 2003-cü illərdə dövlət-din münasibətləri, milli-mənəvi dəyərlərin qorunması, tolerantlıq və multikulturalizm ideyalarını özündə əks etdirən dəyərli çıxıĢları, nitqləri, görüĢləri, təbrikləri və s. təqdim olunur.
görüĢlər, təbriklər /tərt.: N.Məmmədov, C.Əlifzadə; ön söz M.Qurbanlı; burax. B i b l i o q r a f i y a 47
məsul S.Salahlı (Aran); Azərb. Resp. Dini Qurumlarla ĠĢ üzrə Dövlət Komitəsi.- Bakı: Elm və təhsil, 2015.- 615 s. Kitabda Prezident Ġlham Əliyevin 2003-2015-ci illərdə dövlət-din münasi- bətləri ilə bağlı imzaladığı sərəncamları, tolerantlıq və multikulturalizm ideyala- rını ehtiva edən çıxıĢları, nitqləri, görüĢləri, müxtəlif beynəlxalq konfrans iĢti- rakçılarına ünvanladığı müraciətləri, müqəddəs dini məkanlara etdiyi səfərləri, bayram və əlamətdar hadisələrlə bağlı dini konfessiya rəhbərlərinə ünvanladığı təbrikləri və s. toplanmıĢdır.
UĢaq Kitabxanası; tərt. N.Tahirova; red. və burax. məsul ġ.Qəmbərova.- Bakı: F.Köçərli adına Respublika UĢaq Kitabxanası, 2015.- 32 s.
haz. R. ġirinov; iç dizayn: Ə.Babayev, Ə.Məmmədov; qapaq tərt. N.Qəribov.- Bakı: [Ġpəkyolu], 2016.- 71 s. Kitabda Azərbaycanda mövcud olan dini anlayıĢ, Azərbaycanda mövcud olan dinlər və təriqətlər, dini dözümlülük, dinlərarası dialoq, Ģeyxülislamlılıq və onun tarixi kimi mövzular da verilmiĢdir. A z ə r b a y c a n d a m u l t i k u l t u r a l i z m 48
IV Bölmə Multikulturalizm Azərbaycanda həyat tərzidir 2005 211. Mehdiyev, R. Azərbaycan: qloballaĢma dövrünün tələbləri: keçmiĢin dərsləri, bu günün reallıqları və gələcəyin perspektivləri /Ramiz Mehdiyev.- Bakı, 2005.- 464 s.
Yüklə 6,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|