Şirvani Ədilli
MƏNİM ODLAR
DİYARIM
(Şeirlər)
“Türküstan” kitabxanası
2
Redaktor:
Fil. e. d., prof.
Nəsir Əhmədli
Ədilli Şirvani
Mənim odlar diyarım. ġeirlər. Redaktor və ön sözün
müəllifi fil. e. d., pr. N. Əhmədli. Bakı, “Adiloğlu”–2011, 112
səh.
Kitabda müəllifin vətənpərvərlik, sevgi, satirik və digər
mövzularda olan Ģeirləri toplanmıĢdır. Kitab bədii ədəbiyyatla
maraqlanan geniĢ oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulmuĢdur.
BAKI – “ADĠLOĞLU” – 2011
3
Redaktordan:
Canı canan üçün sevən şair
ġirvani Ədillinin “Mənim odlar diyarım” Ģeirlər kitabının
əlyazmasını diqqətlə oxuyub çox sevindim. Ġllərdən bəri beynimdə
gəzdirdiyim, 1999-cu ildə iki ölkənin – Fransa ilə ABġ-nın vətəndaĢı
və Milli Qəhrəman Jilber de Lafeyetə (1757-1834) həsr etdiyim
“Altruist” adlı yazımda ifadə etdiyim bir keyfiyyəti gördüm onda.
Heç kəsdən heç nə ummadan baĢqalarının qeydinə qalan,
baĢqalarının azadlığı, xoĢbəxtliyi naminə öz Ģəxsi, fərdi mənafeyini,
var-dövlətini, lazım gələndə canını qurban verən adama altruist
deyirlər. Latıncadan alınmıĢ həmin sözü ( alter – baĢqası) elmi
ədəbiyyata məĢhur fransız filosofu O. Kont (1798-1857) gətirib.
BaĢqa əksliklərdə olduğu kimi altruizmlə eqoizmin “qızıl ortasını”,
vəhdətini tapıb özündə birləĢdirmək, yəni Füzulinin dediyi kimi, eyni
vaxtda həm canı canan üçün, həm də cananı can üçün sevmək,
sağlam canla sağlam canana qovuĢmaq ideal variantdır. Bu fikri
tələbə vaxtı – 60-cı illərdə yazdığım Ģeirlərimin birinin son bəndində
belə ifadə etmiĢdim:
Ölüb can qurtarmaq istəmirəm mən,
QurumuĢ budaqdan yerə nə kölgə?
Mən səni yaĢadıb, özüm də, Vətən,
YaĢamaq istərəm səninlə birgə.
Eyni fikrə ġirvaninin “DöyüĢə gedirəm” Ģeirində rast gəldim və
fərəhləndim ki, çağdaĢ gənclərimiz yaĢatmaq üçün yaĢamaq
amalındadırlar:
Mən döyüĢə getmirəm fəda edəm canımı,
Mən döyüĢə gedirəm məhv edəm düĢmanımı.
Mən döyüĢə getmirəm tabutum geri dönsün,
Məni kimsə ağlasın, kimsə yasa bürünsün.
Ölməyə qəhrəmanlıq, igidlik demərəm mən,
Hünərin var ölmədən igid, qəhrəman ol sən!
...Mən gedirəm millətin haqqın geri almağa,
Yağılar üzərində qəti zəfər çalmağa...
4
ġirvani “millət” deyəndə təkcə ərazisinin beĢdə biri yağı
tapdağında olan 9 milyonluq Quzey Azərbaucan xalqını nəzərdə
tutmur, 50 milyonluq bütöv Azərbaycanı öz poetik düĢüncəsinə
hədəf seçir:
Oldu “Türkmənçay” Azərbaycana tarix ləkəsi,
Ġki əsr oldu Quzey Rusiya müstəmləkəsi,
Sonra da oldu Güney farsdan əsarət çəkəsi,
Bu Araz millətə göz dağı olan seldir axı,
Zəngəzur, Göyçə, Güney, Borçalı bir eldir axı!
Bütöv Azərbaycandan keçən, Məhəmməd Əmin Rəsulza-
dələrin, Əli bəy Hüseynzadələrin, Əhməd Cavadların, Üzeyir
Hacıbəylilərin... arzusuna qovuĢan bu yol daha da geniĢlənərək bütün
türk dünyasını ağuĢuna alır:
Millət kimi artıq özünüdərk çağımızdır,
Türkük, Vətənin üç yanı namərd yağımızdır,
Dərbənddən üzü Kəngərə öz torpağımızdır,
Yadlarda qalan elləri azad edərik biz,
Yol dahilərin qoyduğu yoldur, gedərik biz!
Kitabda 100-ə yaxın müxtəlif mövzulu, müxtəlif janrlı Ģeir
toplanıb. Mən onların bədii keyfiyyətini qiymətləndirmək istəmirəm.
Qoy oxucu özü mülahizə yürütsün. Bircə onu deyim ki, ġirvaninin
hər bir əsərində orijinal düĢüncə tərzi, yenilik axtarıĢı duyulur.
ġeirlərin bir hissəsi qəzəl janrındadır və burada müəllif əruz vəzni ilə
heca vəzni arasında sanki bir körpü yaratmağa çalıĢıb. ġ. Ədillinin bu
sahəyə aid “Əruz vəzninin sadələĢdirilmiĢ qəlibləri” adlı maraqlı
araĢdırması da var.
Gənc dostumuza həm milli mücadilə yolunda, həm də bədii və
elmi yaradıcılıqda uğurlar arzulayıram. Belə gəncləri görəndə istər-
istəməz qürur hissi keçirirsən və düĢünürsən ki, “Hələ yaĢamağa
dəyər bir az da”.
Nəsir ƏHMƏDLİ
Filologiya elmləri doktoru,
professor.
5
Vətənpərvərlik
mövzusunda
olan şeirlər
6
Əziz
V
ətən
Əziz Vətən,
Bu ürəyim, canım kimi,
Damarımda qanım
kimi
varlığıma bağlısan sən!
Əziz
V
ətən,
Hər an necə qərar tutar
ruh bədəndə,
Qərar tutduq biz də səndə!
Azadlığın bizim üçün
bir səadət,
Əsirliyin bizə zillət,
Yad əllərdə qalan ellər
qəlbimizdə dərin yara,
Can verərik, qan tökərik,
çıxaq xoşbəxt sabahlara!
Əziz
V
ətən,
Sənə olan məhəbbətim
həyatıma məna verən
hiss olubdur,
O ülvi hiss bu dünyada
mənlə birgə doğulubdur,
M
ənlə birgə öləcəkdir,
Könlüm vətən sevgisiylə
ağlayacaq, güləcəkdir!
Bütöv
V
ətən,
Sən millətin ən böyük bir diləyisən,
Hava-
su tək gərəyisən,
Bütövlüyün millət üçün şərəf
-
şandır,
Əsl ömür sürən insan
bu amalla yaşayandır!
Əziz Vətən,
əziz Vətən,
Qəlbimizdə bütövsən sən,
Orda “Araz” adında bir
7
sərhəd də yox,
Ayrılıq yox, həsrət də yox,
Birdir Gəncə, Təbriz, Zəncan,
Kərkük, Bakı, Qəzvin, Tehran!
Qədim, ulu Əkbatanım,
İlk vətənim, ilk məkanım
,
Bir eli də gərək anım,
Doğma, əziz Xorasanım
,
Öz ünvanım,
G
ündoğanım!
Yurdumun bütün elləri
,
Xoyu, Dərbəndi, Kəngəri
bir olubdur, bir olacaq,
Bütöv
V
ətən torpağında
bir gün bütöv
d
övlətim də
qurulacaq!
18. 05. 2009.
8
Mənim Odlar diyarım
Bu elin hər daşının, torpağının türklüyü var,
Hər ağac, hər kolunun, yarpağının türklüyü var,
Suyunun, səhrasının, yaylağının türklüyü var,
Enməz, üçrəngli, böyük bayrağının türklüyü var,
T
ürklüyüm, bir uca milliyyətim –
Odlar diyarım,
Qürurum, varlığım, heysiyyə
tim
–
Odlar diyarım!
Ulu tarix, ulu Kəngər, Alatey,
Qutdu bu el,
Mərd Kiağsar, qoca Zərdüşt, Dədə Qorquddu bu el,
Odunun nuru ilə haqq yolunu tutdu bu el,
Qüdrətiylə ucalıb düşməni qorxutdu bu el,
Adı tarixdə qədimdən qədim Odlar diyarım,
Qürurum, varlığım, heysiyyətim –
Odlar diyarım!
Köksü üstündə də baxma, neçə sərhəd dayanar,
Yenə gerçəkdə, ürəklərdə bütövdür bu diyar,
Lənətə gəlmiş o sərhədləri qırmaqdı qərar,
Xalqımın qırmağa güc
-
qüvvə
s
i də, haqqı da var,
Budur uğrundakı son niyyətim, Odlar diyarım,
Qürurum, varlığım, heysiyyətim –
Odlar diyarım!
May, 2005.
9
Döyüşə gedirəm
Mən döyüşə getmirəm fəda edəm canımı,
Mən döyüşə gedirəm məhv edəm düşmanımı.
Mən döyüşə getmirəm tabutum geri dönsün,
Məni kimsə ağlasın, kimsə
yasa bürünsün.
Ölməyə qəhrəmanlıq, igidlik demərəm mən,
Hünərin var ölmədən igid, qəhrəman ol sən!
Düşündürməz heç zaman döyüşdə ölmək məni,
Hər an hazır olaram öldürməyə düşməni!
Rus, ingilis, fransız –
öz haqqına çatanlar,
Başqasının haqqını almağ
a can atanlar.
Mən gedirəm millətin haqqın geri almağa,
Yağılar üzərində qəti zəfər çalmağa!
Mən gedirəm qaytaram əsir elləri geri,
Qıram torpaq üstünə çəkilən sərhədləri!
Fevral, 2002.
10
Uğur marşı
Birdir bizim ellərimiz,
Dərbəndimiz, Kəngərimiz ,
Çıxıb qından xəncərimiz
,
Hədəf bəlli, qərar qəti
,
Uğur sənə, Türk milləti
!
Var gücümüz, qüvvətimiz,
Özgəyə yox minnətimiz,
Bütövlükdür niyyətimiiz,
Budur millət şərafəti,
Hədəf bəlli, qərar qət
i,
Uğur sənə, Türk milləti!
Aş Arazı, keç o
taya,
Bax Təbrizə, Urmiyaya,
Gəl yenidən bu dünyaya,
Anla yenə bu hikməti,
Hədəf bəlli, qərar qəti,
Uğur sənə, Türk milləti!
Kim “böyüklük” edər bizə
?
Qır sədləri, çıx Körfəzə
,
Zalımları əzə
-
əzə
Al əbədi hürriyyəti!
Hədəf bəlli, qərar qəti
,
Uğur sənə, Türk milləti!
Oktyabr, 2000.
11
Ay quzeydən gələn namərd
Şimal düşmənlərimizə
Ay quzeydən gələn namərd,
Qorxmursansa adımı de!
Qələmlə ad silən namərd,
Doğmamı de, yadımı de.
Ay quzeydən gələn namərd,
Məni yaxşı bilən namərd,
Məndən qorxub
-
silən namərd,
Axı yaxşı bilirsən sən,
Kimliyimi doğru desən
Kəsəmməzsən mənimlə şərt,
Qoyammazsan mənə sərhəd
!
Desən hardan gəlir səsim,
Desən əlim çatır hara,
Sən olarsan mənə təslim,
Dağılarsan para
-para!
Ay quzeydən gələn namərd,
Sözlə məni bölən namərd,
Saxta sözün, yalanların
Faş olacaq bil ki, yarın!
Tarix bir gün əsarəti
Keçmişlərə atacaqdır,
Ellər alıb hürriyyəti
Səadətə çatacaqdır!
Avqust, 2000.
12
Savaş
Sahibsiz olan məmləkətin batması haqdır,
Sən sahib
olursan bu
vətən batmayacaqdır
!
M.A.
Ərsoy
Millət kimi artıq özünüdərk çağımızdır,
Türkük, Vətənin üç yanı namərd yağımızdır,
Dərbənddən üzü Kəngərə öz torpağımızdır,
Yadlarda qalan elləri azad edərik biz,
Yol dahilərin qoyduğu yoldur, gedərik biz!
Bizlər sevərik xalqı, eli, milləti candan,
Öz xalqını sevməklə çatar haqqına insan,
Millətçilərik, indi bizimdir daha meydan,
Qoy hamı gəlib qüvvəmizi görsün, inansın,
Yoxdur önümüzdə elə qüvvət ki, dayansın!
Hürriyyət olar dünyada hər xalqa səadət,
Hürriyyətin uğrunda zəfərdir bizə qismət,
Bu yolda bizimlə olacaq çünki
,
ədalət!
Bir qovğada hansı ulusun qayəsi haqdır,
Haqqın gücünə sonda o qalib çıxacaqdır!
Aprel, 2000.
13
Millətçilərik biz
Nə qəsbkarıq biz, nə əsarətçilərik biz,
Müstəmləkəlikdən ki şikayətçilərik biz,
Nə saxta, riyakar, nə də
bid
ətçilərik biz,
Meydanda ləyaqətli siyasətçilərik biz,
Sadiq sözünə, andına millətçilərik biz!
Mənfur yağılar istəyinə millət əzilməz,
Nam
ərd qabağında axı Türk oğlu əyilməz,
Xalq olmamış azad bu savaşdan da çəkilməz,
Bir kimsə bu yoldan bizi ki, döndərə bilməz,
Çatsın səsimiz hər yana
-
millətçilərik biz,
Sadiq sözünə, andına, millətçilərik biz!
Yol başlamışıq vahid Azərbaycanımızçün,
Yox
qorxu müqəddəs bu gedişdə canımızçün,
Heç bir vədə gəlməz ləkə Türk ad
-
sanımızçün,
Çıxmışsa qınından bu qılınc düşmanımızçün,
O bir daha dönməz qına, millətçilərk biz,
Sadiq sözünə, andına, millətçilərik biz!
İyun,
1999.
14
Bir eldir axı
Adımız Türkdü bizim, yurdumuz “Odlar”dır axı,
Ən qədimdən də qədim tariximiz vardır axı,
Xalqımız
neyçün əsarətlərə düçardır axı?
Niyə bu ellərin üstündəki yad əldir axı?
Zəngəzur, Göyçə,
Güney, Borçalı bir eldir axı!
Oldu “Türkmənçay” Azərbaycana tarix ləkəsi,
İki əsr oldu Quzey Rusiya müstəmləkəsi,
Sonra da oldu Güney farsdan əsarət çəkəsi,
Bu Araz millətə göz dağı olan seldir axı,
Zəngəzur, Göyçə, Güney,Borçalı bir eldir axı!
Eləsin satqına, xainlərə lənət yaradan,
Zəngəzur, Göyçə de, hay torpağı oldu haradan?
Bəs deyilmiş kimi millət də qovuldu oradan,
Qəlbimizdə bu dərin ağrıdı, nisgildir axı,
Zəngəzur, Göyçə, Güney, Borçalı bir eldir axı!
Yağılar tapdağı altındakı nakam Qarabağ,
Çəkilən dağların üstündə olub bir yeni dağ,
Qarabağsız bəs olarmı bu elin bir günü ağ
?
Həsrətik biz bu əziz yurda neçə ildir axı,
Zəngəzur, Göyçə,
G
üney, Borçalı bir eldir axı!
Oldu yad ölkə yeri Borçalı tək cənnətimiz,
Orda yad ölkə vətəndaşlarıdır millət
imiz,
Bir gün axır ki, yaranmazmı bütöv dövlətimiz,
Qəhrəman xalqımızın tarixi əvvəldir axı,
Zəngəzur, Göyçə, Güney, Borçalı bir eldir axı!
Yanvar, 1999.
16
Sənli günlərim.
Sənli günlərim,
Ömrümə bir silinməz naxış,
Yada salmaq
–
Əlçatmaz zirvəyə
həsrətlə baxış!
Sənli günlərim,
Demirəm qədrini
bilməmişəm mən,
Bilmişəm,
Bəlkə də daha çox
i
ndi bildiyimdən!
Nə edə bilərdim ki?
Tutub saxlaya bilməzdim ki
mən zamanı,
Bilirdim, ötəcəkdi,
Bir xəyala dönəcəkdi
hər bir anı!
Sənli günlərim,
O günlərdə sən mənimçün
bir səadət,
Mən səninçün bir xəyaldım,
Səndən bir saf könül aldım.
O günlərin səadəti
o qədər böyükdü ki,
Sanki gerçək deyildi,
Mənimçün də bir xəyaldı,
Elə xəyal tək də qaldı!
O səadət bir xəyaldısa,
həmin
xəyal indi də var,
Bəs nə yoxdur,
nədir qəlbdəki intizar?
Hər halda o günlər yoxdur –
sənli günlərim!
17
Bəlkə bu şeir qaytaracaq,
o günləri?
Yox,
hər halda
qaytarmayacaq,
Daim sızıldayacaq
həsrət yarasının yeri.
19. 04. 2010.
Varam
...yoxsan,
Sən mənim
üçün
Xoş arzularsan demək,
Baharda qarsan demək,
Qışda baharsan demək.
Yoxsan,
sən mənim
üçün
daha çox varsan demək...
B. Vahabzadə
.
Varam!
Qışında qaram,
Yayında baram,
Varam, varam, mən varam,
Bir gerçəyəm, aşkaram!
Varam,
Hər an ürəyimdə
səni anaram,
Eşqinlə yanaram.
Varam,
Gördüyüm hər şeydə
səni bularam,
Səninlə
qalaram.
18
Varam,
Mən sənə ömürdə
sonadək yaram,
Sənsiz bimaram!
12. 07. 2007.
Qəzəl
Heç nəyim yoxdur, cahanda bir nigarım var mənim,
Ondan ayrıysam nə səbrim, nə qərarım var mə
nim.
Heç nəyin çəkməz bu könlüm həsrətin bir dəm, fəqət
Yalnız o gülçün ürəkdə intizarım var mənim!
Ayrılıq həsrətlə doydurduqda aşiq könlümü
Sanki, Məcnun tək biyabandan güzarım var mənim.
Dörd fəsilnən dövr edər daim təbiət, amma bu
Gerçək eşqimlə ömürlük bir baharım var mənim.
Ey Ədilli
, T
anrı bəxş etmişsə bu eşqi mənə,
Artıq aləmdə nə dərdim, nə qubarım var mənim!
06. 01. 2007.
19
Səadətim
Göydə bəxt ulduzu aramışam mən,
Nə bilim
,
sən elə göydən düşmüsən!
Qapını üzünə qapamışam mən,
Çölündə “sən” adlı səadət ikən!
Bu könlüm
gör necə sevibmiş səni,
Heç kimi o qədər sevməyəcək tək,
Ağıl bu qədərmi kor imiş yəni?
Ona görünməmiş bu boyda gerçək!
Ay mənim mələ
k
tək məsum baxışlım,
Qəlbə düşmən oldum tərk edib səni,
Ölümsə cəzası bu günahımın
,
Gəl öz əllərinlə vur öldür məni!
17. 07. 2006.
Dostları ilə paylaş: |