Azərbaycanda Peşə Təhsili və Təliminin (ptt) inkişafına Avropa İttifaqının dəstəyi

Müsahibə
Müəssisəyə göndərdiyiniz CV uyğun görüldüsə, növbəti 
mərhələdə sizi İşgörüşməsi gözləyir. Əgər bu mərhələdən də 
keçsəniz bəzi testlər və seçilmənizə əsas verəcək əsas müsahibə 
baş tutacaq.
Həm ilk görüşmə, həm də müsahibə işəgötürülmə 
prosesinin ən vacib mərhələləridir. Vakant vəzifə üçün nə 
dərəcədə uyğun olmanız həmin bu mərhələlərdə dəqiqləşdirilir. 
Müsahibə müəyyən bir məqsədə yönləndirilmİşşəkildə müxtəlif 
suallardan, yəni iki şəxsin fikir mübadiləsi şəklində davam edir.
Müsahibənin bir sıra səbəbləri var. Birincisi müsahibə 
qarşılıqlı təsir şəklində baş tutur. Bu zaman vəzifəyə namizəd olan şəxs vakant yer üçün nə dərəcədə 
uyğun olduğunu sübut etməyə çalışır, işəgötürən isə namizədin bu vəzifəyə olan marağını daha da 
artırmağa çalışır. Ikincisi, müsahibənin əvvəlcədən təyin olunmuş aşkar bir səbəbi olur. Məsələn, 
müsahibənin bir səbəbi namizədin işə nə dərəcədə uyğun olmasına dair təməl məlumatlar almaqdır. 
Üçüncüsü müsahibədə həm də davranış mübadiləsi baş verir. Belə ki, şəxslər təkcə dedikləri ilə yox, 
həm də bədən dili ilə ünsiyyət qurmaq imkanı tapırlar. Namizədin müsahibə zamanı mövqeyi və 
davranışları işə alınması prosesində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Son olaraq müsahibə sual-cavab 
prinsipinə əsaslanır. Hər iki tərəf özlərinə maraqlı olan sualları verərək, cavab alırlar. Işəgötürən 
namizədi tanımaq üçün sual verir, namizəd isə müəssisə və təşkilat haqqında şərtlərlə maraqlanır.
Müsahibə öz məqsədinə uyğun olaraq bir sıra mərhələdən ibarət ola da bilər, bütün 
mərhələlərin tək görüşmədə birləşməsi ilə də həyata keçə bilər. Müsahibə aparılması şərtlərinə görə 
üç əsas formada ola bilir: 
1)
Ön görüşmə - namizədin işə nə dərəcədə uyğun olmasına dair ilk təəssüratların yarandığı 
mərhələdir. Ilk müsahibədə əsasən çağırılan vəzifəylə əlaqədar mütəxəssislər iştirak etmirlər. bu 
baxımdan işlə bağlı texniki sualların olma ehtimalı aşağıdır. Bu görüşmədə əsas sizin davranış və 
münasibətiniz əsas götürülür. İşüçün lazım olan əsas xüsusiyyətlərə nə dərəcədə uyğun olmanıza 
dair ilkin fikirlər bu mərhələdə formalaşır. 
2)
İşə alınma görüşməsi – bu mərhələdə namizəd artıq ilk görüşmədən keçmişdir, lakin qərarın 
dəqiqləşdirilməsi üçün vəzifəylə bağlı texniki mövzuları verə biləcək mütəxəssislərin iştirakı ilə 
namizədin işə uyğunluğu dəqiq şəkildə araşdırılır. Əgər bu mərhələyə gəlmisinizsə, deməli özünüz 
haqqında müsbət rəy formalaşdırmısınız. Bu görüşmədə əsas diqqət etməli olacağınız sahə 
müraciət etdiyiniz işi nə dərəcədə yaxşı bildiyinizi və keçmİşuğurlarınızdan misallar verərək işi nə 
dərəcədə yaxşı bacardığınızı göstərməkdir.
3)
İş təklifi görüşməsi – bu mərhələdə artıq müəssisənin səlahiyyətli şəxsləri sizin işə uyğunluğunuza 
qərar verib və sizi işə dəvət etmək üçün bu görüşü təşkil edir. Bəzi müəssisələrdə iş təklifi əsas 
müsahibədən sonra da edilir. Lakin vəzifə dərəcəsi yüksəldikcə iş təklifinin ayrı bir görüş təşkil 
edilərək verilməsi üstün tutulur. Bu görüşün əsas məqsədi iş şərtləri, əmək haqqı və digər mövzular 
haqqında danışmaqdır. 
Ümumiyyətlə, hansı müsahibəyə çağırılmanızdan asılı olmayaraq öncəsində bir sıra hazırlıqları 
etsəniz sizin üçün faydalı olacaq. Belə ki: 
Şəkil 3.1. İş müsahibəsi

---

43 

Müəssisə və vəzifə haqqında məlumat toplayın;

Müsahibədə bildiriləcək əsas mövzuların təyin edin; 

Müsahibədə veriləbiləcək sualları hazırlayın; 

Müsahibə olacaq yeri dəqiqləşdirin; 

Müsahibəyə geyiləcək geyimi əvvəlcədən hazırlayın; 

Müsahibəyə aparılacaq əşyaları əvvəlcədən hazırlayın; 
Müsahibə zamanı lazım ola biləcək sənədlər aşağıda göstərilmişdir: 

İş elanı və müraciət məktubu 

Müsahibəyə yazı ilə çağırılmısınızsa, təşkilatın yazısı 

Müəssisə ilə əlaqədar topladığınız yazı, məqalə, buklet və s. məlumatlar 

CV nümunəniz və 3x4 fotoşəkil 

Referansların siyahısı 

Öncəki İşyerindən təqdim etmənizdə heçbir məhdudiyyət qoyulmayan İşörnəkləriniz 

Müsahibə öncəsi hazırladığınız plan, müsahibədə qeyd edəcəyiniz əsas mövzular 

Qeyd dəftəri və qələm. 
Müsahibəyə vaxtı-vaxtında gedin, müsahibiniz gecikirsə digər şəxslərlə çox ünsiyyətdə olmayın. 
Katibənin adını öyrənin və adı ilə müraciət edin. Gözləmə müddətini ətrafınızı, müəssisəni kəşf etməyə 
çalışaraq keçirin.
Müsahibədə soruşulacaq hər sualın müəyyən bir məqsədi vardır. Əgər hansı sualların hansı məqsədlə 
verildiyini bilsəniz, onlara bənzəyən suallara da hazırlıqlı olacaqsınız. Müsahibədə ən çox verilən 
suallara nümunələr aşağıda göstərilmişdir: 
A.
Ümumi suallar - əsasən müsahibənin əvvəlində bu tip suallar verilir. Burada məqsəd namizədə 
hərhansı bir məhdudiyyət qoymadan məlumat almaqdır. Bu tip sualların müsbət cəhəti əgər 
əvvəlcədən hazırlıqlıysanız danışmaq istədiyiniz mövzuları ifadə etmə imkanı verməsidir. Mənfi 
cəhəti isə danışmağı sevirsinizsə özünüz üçün yeni suallara zəmin hazırlamanızdır. Ümumi suallara 
misal olaraq: 
1.
Özünüz haqqında məlumat verin. 
2.
Sizi nə üçün işə götürməliyik? Digər namizədlərdən əsas fərqiniz nədir? 
3.
Sonuncu işinizdən ayrılma səbəbiniz nədir? 
4.
Müəssisəmizə hansı faydaları verəcəksiniz? Və s.
B.
Şəxsi məlumatlarla bağlı suallar – bu sualların cavabı CV-də olduğu üçün təcrübəli mütəxəssislər bu 
sualları təkrar verməyəcəklər. Lakin CV-də yer almayan və müəssisə üçün vacib suallar varsa, o 
zaman bəzi şəxsi məlumatları öyrənmək istəyəklər. Məsələn: Sağlamlığınızla bağlı hərhansı 
probleminiz varmı? Siqaretdən istifadə edirsinizmi? Sürücülük vəsiqəniz varmı? Və s. 
C.
Təhsillə bağlı suallar – bu sualda məqsəd keçmişdə aldığnız təhsil, tədris və gələcəkdəki təhsil 
planlarınız haqqında məlumat toplamaqdır. Bir digər məqsəd isə təhsil və İşhəyatı arasındakı 
əlaqəni necə dəyərləndiryinizi öyərnməkdir. Əsasən yeni məzun olan namizədlərdən soruşurlar. 
Misal üçün: 
1.
Məzun olduğunuz ixtisası niyə seçmisiniz? 
2.
Ən yaxşı oxuduğunuz dərslər hansılar olub? 
3.
Hansı tədris kurslarında iştirak etmisiniz? 
D.
Peşə təcrübəsi/bilik ilə bağlı suallar – bu suallarda əsas məqsəd öncədən işlədyiniz İşilə müraciət 
etdiyiniz İşarasında uyğunluğu aydınlaşdırmaqdır. Misal olaraq: 
4.
Bundan əvvəlki işinizlə hazırki İşarasında hansı uyğunluqlar olduğunu düşünürsünüz? 
5.
Sizin fikrinizcə bu vəzifənin əsas məsuliyyətləri hansılardır? 
6.
Bundan öncəki işinizdə hansı yenilikləri etmisiniz? 
E.
Şəxsi keyfiyyətlərlə bağlı suallar – ediləcək İşilə xarakter arasında oxşarlıq olduğu üçün bu tip suallar 
şəxsi keyfiyyətlərin İşüçün nə dərəcədə uyğun olmasını aydınlaşdırmaq məqsədi güdür. Bu 

---

44 
məqsdələ tərtib olunmuş bir sıra psixoloji testlər mövcuddur. Lakin bu üsuldan ölkəmizdə elə də 
çox istifadə edilmir. Əgər müsahibiniz sualları sizə dolayı yolla verirsə,deməli hansısa şəxsi 
keyfiyyətinizi araşdırmağa çalışır. Bu tip suallara misal olaraq: 
7.
Rəhbərinizdən layiq olmadığınız halda tənqid alsanız nə edərsiniz? 
8.
Boş vaxtlarınızda nə edirsiniz? 
9.
Sizi tərənnüm edən 5 xüsusiyyət söyləyin. 
10.
Sizi ən çox nə motivasiya edir/edər? 
11.
Bundan öncəki işdə qarşılaşdığınız ən böyük problem nə idi? 
3.3.2. Tələbələr üçün fəaliyyətlər 

Öyrəndiyiniz yeni terminləri qeyd edin; 

CV yazılmasında ən əsas şərtləri qeyd edin. Daha sonra qruplardan müəyyən bir vəzifəyə 
müraciət üçün yazacaqları CV örnəyi istəyin. Təqdimat zamanı hansı məlumatları nə üçün 
yazdıqlarını müzakirə edin; 

İş görüşməsi ilə bağlı rollu oyun təşkil edin. Müsahibədə veriləcək sualların tələbələr 
tərəfindən təyin olunmasını istəyin; 

Valideyinlərdən və ya digər qohumlardan İştapma prosesi haqqında məlumatlar toplayın. 
“Bir işin tarixçəsi” mövzusunda esse yazın; 

Gələcəkdə işləmək istədiyiniz müəssisələrin adını qeyd edin. Həmin müəssisəyə işə qəbul 
üçün keçəcəyiniz yolları açıqlamaları ilə birgə qeyd edin. 
3.3.3. Qiymətləndirmə 
Aşağıdakı qiymətləndirmə meyarına əsasən qiymətləndirəcəksiniz: