1. Fəlsəfənin predmeti və funksiyaları

14. Mədəniyyət və sivilizasiya 

M

ədəniyyət  sözü  latınca:  “cultura”  sözündən  olub  torpağın  becərilməsi,  tərbiyə,  inkişaf  mənasında  başa  düşülmüşdür.  İlk  dövrlərdə  mədəniyyət  insanın  təbiətə 

m

əqsədəuyğun təsiri, torpağın əkilib becərilməsi kimi anlaşılmışdır 

---

.XIX 

əsrdə mədəniyyətin təkamül inkişafı nəzəriyyəsi yarandı.  

Əslində  mədəniyyət  nədir?  Mədəniyyət  sırf  sosial  hadisə  olub,  insanların  həyat  fəaliyyəti  ilə  əlaqədardır.  Maddi  və  mənəvi  mədəniyyətləri  bir–birindən 

f

ərqləndirmək lazımdır.  

Maddi m

ədəniyyət – insan əməyi və zəkası ilə yaradılmış maddi sərvətlərin məcmusudur.Yaşayış vasitələri – binalar, paltar, memarlıq nümunələri, körpülər, 

kana

llar, meşə zolaqları, bitki və heyvan növləri və s. buraya daxildir. 

M

ənəvi mədəniyyətə isə, hər şeydən əvvəl, elm,təhsillilik və maarif, tərbiyə, incəsənət, tibbi xidmət,davranış normaları, adətlər, ənənələr, adamların təlabatıvə 

s. daxildir. 

Dem

əli, mədəniyyət maddi və mənəvi dəyərlərin məcmusudur. Konkret olaraq mədəniyyətə belə bir tərif vermək olar. Mədəniyyət – cəmiyyətin bütün tarixi boyu əldə 

etdiyi maddi v

ə mənəvi sərvətlərin məcmusudur, həmçinin onların yaradılması qabiliyyəti,onlardan istifadə etmək və onları nəsildən–nəsilə vermək bacarığıdır.  

«Sivilizasiya» latınca “civilis” sözündəndir, «vətəndaşlıq», «dövləti» mənalarını verir. 

Sivilizasiyanın tarixi tipləri: 

a) lokal;  

b) regional;  

v) ümumdünya.  

 

M

ədəniyyətin  tarixi  insan  cəmiyyətinin  tarixi  qədər  qədimdir.  Sözün  həqiqi  mə'nasında  mədəniyyətsiz  xalqlar  yoxdur  və  olmamışdır.  Hər  bir  xalq  özünəməxsus 

m

ədəniyyətə malik olur.  

M

ədəniyyətin iki növü vardır: 

1.  maddi mədəniyyət. 

2.  mənəvi mədəniyyət. 

M

ədəniyyətin növləri bir-biri ilə sıx əlaqədardır.