Mavzu : Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarini yarim reaksiya usulida tenglashtirish
O‘qituvchi: Lobar Boboqulova
Mavzu bayoni: As2S3 + HNO3 + H2O → H3AsO4 + H2SO4 + NO
Ushbu reaksiya tenglamasini yarim reaksiya usuli bo‘yicha tenglashtirishni ko‘rib chiqamiz. Buning uchun ushbu reaksiyadagi oksidlovchi va qaytaruvchini aniqlab olamiz. Bu tenglamada oksidlovchi nitrat kislota, qaytaruvchi esa mishyak sulfid hisoblanadi. Elektron balans usuli bilan tenglashtirishda oksidlovchi tarkibidagi N+5 ioni 3 ta elektron qabul qilib, N +2 ionigacha qaytarildi deb qabul qilinar edi. As2S3 tarkibidagi As+3 ioni 2 ta elektron berib, As+5 holigacha, S-2 ioni esa 8 ta elektron berib, S+6 holatigacha oksidlandi deb olinar edi:
Avval oksidlovchining ionini (NO3̶ ) ko‘rib chiqamiz. NO3̶ NO
Tenglamaning chap tomonida 3 ta kislorod atomi bor. O‘ng tomonida esa 1 ta kislorod atomi. Tengla-madagi kislorod atomlarini tenglashtirib olish uchun, kislotali muhitda kislorod kam tomonga kerakli miqdorda kislorodni o‘zida saqlagan suv molekulasi qo‘shiladi. Ya’ni o‘ng tomonga 2 ta suv moleku-lasini qo‘shamiz. NO3̶ NO + 2H2O
Ion va molekulalarni oldidagi koeffitsiyentlarini, molekulalarni oldiga qo‘yamiz va molekulyar tenglama tuzamiz: 3As2S3 + 28HNO3 + 4H2O → 6H3AsO4 + 9H2SO4 + 28NO
Uyga vazifa:Mavzuni o’qish, 131-bet 1-2-mashqlarni bajarish.
__________________________________________________________________________________
Sana : 23.04.2020
Mavzu : Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining eritma muhitiga bog’liqligi