Alisher Navoiy (1441-1501) E’tirof

DEVONLARI

• Navoiyning 8 ta devoni bo’lib, 7 tasini o’zi tuzgan:
• 1. Ilk Devon-zamondoshlari tuzgan.
• 2. “Badoe’ ul-bidoya”-1472-76-yillarda Navoiy tuzgan ilk devon.
• 3. “Navodir un-nihoya” – 1476-83-yillar
• 4. “Xazoyin ul-maoniy”- “Chor devon” – 1492-98-yillar.
• 5. “Devoni Foniy” (8-devon) – 1491-1498-yillar.

TURLI YO`NALISHDAGI ASARLARI

• O‘tmish mavzusida «Tarixi mulki Ajam» («Ajam, ya’ni arab bo‘lmagan mamlakatlar tarixi»);
• «Tarixi anbiyo va hukamo» («Payg‘ambarlar va donishmandlar tarixi») asarlarini yozgan.
• Aruzga doir «Mezon ul-avzon» («Vaznlar o‘lchovi»);
• Tazkirachilikka oid «Majolis un-nafois» («Nafis majlislar») kabi asarlar yaratdi.
• Lug‘atshunoslikka oid «Sab’atu abhur» («Yetti dengiz») nomli kitob yozdi.
• Muhokamat ul-lug‘atayn» («Ikki til muhokamasi») asarida turk (o‘zbek) va sort (fors) tillarini solishtirib, o‘z ona tilining tuganmas imkoniyatlarini ilmiy asoslab berdi.

Sharqda o‘tgan mashhur shayxlar, so‘fiylar hayoti haqida ma’lumot beruvchi «Nasoyim ul-muhabbat» («Muhabbat shabadalari») asarini yozib tugatdi.

• Sharqda o‘tgan mashhur shayxlar, so‘fiylar hayoti haqida ma’lumot beruvchi «Nasoyim ul-muhabbat» («Muhabbat shabadalari») asarini yozib tugatdi.
• So‘ng umr bo‘yi xayolini band etgan «Lison ut-tayr»ni qog‘ozga tushirdi.
• Boshqalar bilan olib borgan yozishmalari — xatlarini to‘plab «Munshaot» («Xatlar») tuzdi.
• 1500-yilda buyuk mutafakkirning yaxshilik va yomonlik haqidagi qarashlarini o‘zida ifodalagan «Mahbub ul-qulub» («Ko‘ngillarning sevgani») asari maydonga keldi.

TURKIY “XAMSA”

• 1483 — 1485 –yillarda yozilgan.
• 51 000 misradan ortiq .
• “Xamsa” so`zi “Beshlik” ma’nosini beradi.

• «Hayrat ul-abror»;
• «Farhod va Shirin»;
• «Layli va Majnun»;
• «Sab’ai sayyor»;
• «Saddi Iskandariy».

Dostonlar