Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti “Menecment və Marketinq”

Ямтяянин щяйат дюврц – базара чыхарылма, артым, йетэинлик, базарын долдурулмасы (дойдурулмасы) вя тяняззцл мярщяляляриня бюлцнцр.

Ямтяянин базара чыхарылмасы мярщяляси онун сатыша чыхарылдыьы андан башлайыр. Ямтяянин бу мярщяляси ону базара гябул етдирмяк цчцн чохлу сяй вя илкин бюйцк явязедилмяз хяръляр тяляб едир вя ямтяянин мцряккяблийи вя йенилийинин яламятляриндян асылы олараг 2-3 айдан бир нечя илядяк давам едя биляр. Бу мярщялядя сатыш чякилмиш чох йцксяк хярълярля ялагядар олараг зярярля щяйата кечирилир, базарын чох щиссясинин ямтяяни щяля гябул етмядийи вя йа танымамасы сябябиндян сатыш щяъми ашаьыдыр, маркетинг хяръляри, ясасян дя реклама чякилян хяръляр чох йцксякдир. Ямтяянин сатыш щяъминя маркетинг сийасяти елементляринин тясири бу ардыъыллыгла баш верир: кейфиййят, реклам, гиймятин ашаьы салынмасы, сервис хидмятинин йахшылашдырылмасы.

Yeni əmtəə ilə istər daxili, istərsə də xarici bazara çıxarkən istehsalçılar və satıcılar bir sıra ciddi problemlə qarşılaşa bilərlər ki, onların da arasında satışa çox tez – tez mənfi təsir göstərən əsas amillər bunlardır:

• 
  reklam və əmtəənin irəlilədilməsi səviyyəsinin aşağı olması;
  
• 
  yeni əmtəənin kommersiya istehsalının mənimsənilməsində texniki və istehsal çətinlikləri;
  
• 
  bölgü kanalları və satış şəbəkəsindən səmərəli istifadə olunması;
  
• 
  qiymətin düzgün müəyyənləşdirilməsi.
  

Mütəxəssislər istehlakçıların yeni əmtəəyə necə münasibət bəsləməsindən, xarici bazarda rəqabətin səviyyəsindən, reklam və stimullaşdırma tədbirlərinin necə təşkil olunmasından asılı olaraq adətən yeni əmtəə ilə bazara çıxmağın dörd strategiyasını fərgləndirirlər.

İntensiv marketinq strategiyasından istifadə edən firmalar öz əmtəələrində rəqiblərindəkinə nisbətən mövcud olan üstün cəhətlərindən istifadə edərək xarici bazarda öz əmtəələrinə daha möhkəm mövqe qazanmağa çalışırlar.

Bazara “ seçmə nüfuz etmə strategiyası” ndan firma əmtəyə çox yüksək qiymət qoymaqla marketinq tədbirlərindən, yəni satışın stimullaşdırılmasına çəkilən xərclər minimum səviyyəyə endirir. Bu strategiyadan aşağıdakı şərtlər daxilində istifadə olunur:

• 
  bazarın tutumu az olduqda;
  
• 
  əksər alıcıların ilə tanış olduqları halda;
  
• 
  istehlakçının əmtəəyə yüksək qiymət ödəməyə hazır olduğu halda;
  
• 
  rəqabət zəif olduqda.
  

Bazara geniş nüfüz etmə strategiyası əmtəənin qiymətinin aşağı, marketinqə çəkilən xərclərin yüksək olduğu haldır. Bu strategiyadan istifadə edən firmaların məqsədi tez bir zamanda müvəffəqiyyətlə bazara çıxmaq və mümükün qədər onun payının çox hissəsini zəbt etməkdir.

Passiv marketinq strategiyası əmtəənin aşağı qiymətinə və satışın stimullaşdırılmasına çəkilən xərclərin az olmasına əsaslanan strategiyadır. Bu strategiya özünü o vaxt doğruldur ki, ehtiyacın səviyyəsi əsasən qiymətlə müəyyənləşdirilir. Marketinqə çəkilən xərcələrin aşağı olması satışın kifayət qədər mənfəətli olmasını təmin edir. Belə strategiyanın həyata keçirilməsinin əsas şərtləri:

• 
  bazarın tutumu böyük olduqda;
  
• 
  alıcılar əmtəə haqqında çox geniş məlumata malik olduqda;
  
• 
  istehlakçılar baharlı əmtəələri almaqdan imtinaetdikdə;
  
• 
  rəqabət qoxusu cüzi olduqda.