8 tn(end) tnazirler qxd
Yüklə 3,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Fiziologiya elminin
inkişafındakı xidmətlərinə görə 1943‑cü ildə «Əməkdar elm xadimi» fəxri adına layiq görülüb, 1949‑cu ildə Azərbaycan Elmlər Akademi ya sının həqiqi üzvü seçilib Fizioloqların Vilnüsdə keçirilmiş konfransının Azərbaycandan olan iştirakçıları arasında (1964) doktorluq dissertasiyalarını müdafiəyə qəbul etmək hüququ olan Birləşmiş Şura yaradılmasına nail olub. 1965‑ci ildə Ali Attestasiya Komissiyası Abdulla Qarayevə insan və heyvan fiziologiyası (indeks 102) üzrə namizədlik və doktorluq disser ‑ ta siyalarını müdafiəyə qəbul etmək ixtiyarı verib. Yalnız Azər ‑ baycan alimləri deyil, hətta qonşu respublikaların mütə xəs ‑ sisləri belə bu şuranın iclaslarında dissertasiyalarını müdafiə etmək imkanı qazanıblar. 1953‑cü ildə onun səyi nəticəsində Elmlər Akademiyası Zoologiya İnstitutunun nəzdində Fiziologiya şöbəsi təşkil olunub. İlk vaxtlar cəmi iki əməkdaşı olan şöbənin əsasında 3 ildən sonra müstəqil Fiziologiya bölməsi yaradılıb və rəhbərlik Abdulla Qarayevə həvalə olunub. Fiziologiya bölməsində aparılan elmi araşdırmalar əsasında 1957‑ci ildə «İnteroresep ‑ tor lar və maddələr mübadiləsi» adlı sanballı elmi monoqrafi ‑ ya sı nəşr edilib. İnteroreseptorlar və maddələr mübadiləsi prob le mi daha sonralar müxtəlif doktorluq və namizədlik disser tasi yalarında da geniş əksini tapıb. Abdulla Qarayev orqanizmin immun‑bioloji və müdafiə‑ uyğunlaşma reaksiyalarının tədqiqi ilə də məşğul olub. Leyko ‑ sit lərin faqositoz fəallığını orqanizmin daxili və xarici mühitin ‑ də gedən dəyişikliklərlə əlaqədar araşdırılmasına dair apardığı dərin elmi axtarışlar əsasında yazdığı «Faqosito zun fiziologi ‑ yası» monoqrafiyası 1960‑cı ildə işıq üzü görüb. O, Azərbaycan Ali və Orta İxtisas Təh sili Komitəsinin sədri olduğu dövrdə tədris ocaqlarının inki şafı və genişlənməsi üçün böyük səy göstərib. Belə ki, 1961–1963‑cü illərdə komitə sədri kimi ali məktəblərin maddi‑tex niki ba za sının möhkəm ‑ lən di ril məsi, yeni fakültə və ixtisasların açıl ma sına xüsusi diqqət yetirib. 1968‑ci il fevralın 2‑də SSRİ Nazirlər Sovetinin Elm və Texnika üzrə Dövlət Komitəsi kollegiyasının qərarı ilə Fiziolo ‑ gi ya bölməsi əsasında Azərbaycan SSR Elmlər Akade miyasının 160 Yüklə 3,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|