Azərbaycanda Peşə Təhsili və Təliminin (ptt) inkişafına Avropa İttifaqının dəstəyi


“Elektrik –ölçmə növləri və metodlarını müəyyən edir”



Yüklə 417,13 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə11/30
tarix21.12.2023
ölçüsü417,13 Kb.
#187488
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   30
elktrik-olcmalari

“Elektrik –ölçmə növləri və metodlarını müəyyən edir” 

Birbaşa ölçmələr hansı ölçmələrdir? 

Dolayı ölçmələr hansı ölçmələrdir? 

Birgə ölçmə nəyə deyilir? 

Elektrik ölçmənin hansı metodları var? 

Müqayisə metodunun hansı növləri var? 
 
Ölçmənin 
növləri
?
?
?


17 
Təlim nəticəsi 2: Elektromexaniki cihazları təyin edə bilir 
2.1.1. Elektrik dövrəsində cərəyanin ölçülməsini təyin edir

Elektrik dövrəsində cərəyanin ölçülməsi 

Cərəyan şiddəti vahidi. Sərbəst elektrik vahidinin ölçmə sisteminə daxil 
edilməsi ilk dəfə 1893-cü ildə Çikaqoda elektriklərin Beynəlxalq konqresində 
təklif olundu. Burada təklif olundu ki, elektrik kəmiyyətlərinin iki mütləq 
vahidləri buraya daxil edilsin: biri volt və biri amper. Bunlardan birincisi 
gərginliyin ölçülməsi və ikincisi sabit elektrik cərəyanı şiddətinin ölçülməsi üçün 
istifadə olunur. Təcrübədə sabit elektrik cərəyanının şiddətini onun ətraf mühitə göstərdiyi təsirə görə 
təyin edirdilər.
Amper – sabit cərəyanın şiddətidir. İki bir – birinə paralel 
düzxətli sonsuz uzunluğa və çox kiçik dairəvi en kəsiyi sahəsinə malik 
bir–birindən 1m məsafədə vakuumda ötürücülərdən keçən cərəyan 
bu ötürücülər arasında uzunluğu 1m olan sahədə 2

10
7
Ν qüvvə 
yarada bilərdi. 
Elektrik dövrəsində cərəyan şiddətini ölçmək üçün 
mikroampermetr, 
milliampermetr, 
ampermetr 
və 
kiloampermetrdən istifadə olunur. Praktikada belə cihazlara sadə 
olaraq ampermetr deyirlər. Ampermetrlər dövrəyə ardıcıl qoşulur.
Cərəyan ampermetrin dolağından keçir (Sxem 2.1 2). Bu 
dolağın müqaviməti az olur. Ampermetrin ölçmə həddini 
genişləndirmək üçün cihazın dolağına paralel olaraq nisbətən kiçik olan sabit müqavimət qoşulur. 
Paralel qoşulan müqavimət şunt adlandırılır (Sxem 2.1 3.). Şuntlayıcı müqaviməti aşağıdakı formulaya 
əsasən seçirlər. 
Sxem 2.1 Ampermetrin dövrəyə qoşulması 
Sxem 2.2 Ampermetrlərə şuntun 
R
ş
=R
a
/(n -1) 
R
a
– ampermetrin dolağının müqaviməti; n- ölçmə həddinin neçə dəfə böyüdülməsi.
Şuntlar sabit cərəyan dövrələrində istifadə olunan ampermetrlərə tətbiq olunur. Şuntların 
müqaviməti temperaturdan asılı deyil. Onun materialı manqandan hazırlandığı üçün müxtəlif 
temperaturlarda müqaviməti dəyişmir. Sabit cərəyanı ölçmək üçün maqnitoelektrik mexanizmli 
cihazlardan istifadə olunur. 


Yüklə 417,13 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   30




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin