Biologiya yun

6 H₂O + 6CO₂ → C₆H₁₂O₆ + 6 O₂
Fotosintez prosesində əmələ gələn karbohidratlar sonradan başqa üzvi mad-dələrin əmələ gəlməsində başlanğıc material kimi istifadə olunurlar. Fotosintezin əhəmiyyəti çox böyükdür. Fotosintez atmosferə molekulyar oksigenin daxil olma-sını təmin edir, Yerdə üzvi maddələrin toplanmaasına səbəb olur ki, bu zaman Gü-nəş enerjisindən istifadə olunur.
Xemosintez zamanı da üzvi maddələr qeyri-üzvi maddələrdən əmələ gəlir, lakin bu zaman işıq enerjisi deyil, kimyəvi enerjidən istifadə olunur. Bu enerji isə kimyəvi reaksiyalar zamanı qeyi-üzvi maddələrin oksidləşməsindən alınır. Xemo-sintez rus alimi S.N.Vinoqradski tərəfindən bir qrup bakteriyalarda aşkar edilib. Bu proses nitrifikasiya bakteriyalarında, dəmir, kükürd bakteriyalarında təsadüf olu-nur.
Nitrifikasiya bakteriyaları ammonyakı azot turşusuna qədər oksidləşdirir.
NH₃ → HNO₂ + enerji
HNO₂ → HNO₃ + enerji
Dəmir bakteriyaları dəmirin oksidləşməsini həyata keçirir :
Fe²⁺ → Fe³⁺ + enerji
Kükürd bakteriyaları hidrogen sulfidi kükürdə qədər və daha sonra isə sulfat turşusuna qədər oksidləşdirir.
H₂S → S + enerji
S → H₂SO₄ + enerji
Bu proseslərdən ayrılan enerji ATF molekulu şəklində toplanır və sonra üzvi maddələrin sintezində istifadə olunur. Bu fotosintezin qaranlıq fazasında qlükoza-nın əmələ gəlməsi reaksiyasına uyğun olan bir prosesdir :
CO₂ + H₂O + ATF → karbohidrat
Xemosintezedici bakteriyaların əhəmiyyəti çox böyükdür. Nitrifikasiya bak-teriyaları torpaqda nitratların toplanmasına, dəmir bakteriyaları bataqlıq filizlərinin əmələ gəlməsinə (Fe(OH)₃), kükürd bakteriyaları su mənbələrinin təmizlənməsində əhəmiyyətlidir.